از دیابت و تیروئید بیشتر بدانیم (۲)

تأثیر اختلالات تیروئید بر دیابت
اختلالات تیروئید تأثیرات فیزیولوژیک و بالینی زیادی در افراد دیابتی دارد از جمله این که بشدت بر میزان قند خون اثر می‌گذارد. در کم‌کاری تیروئید، قند خون به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد و با شروع درمان جایگزینی هورمون‌های تیروئید، کاهش قند خون آغاز می‌شود. بنابراین با شروع درمان کم‌کاری تیروئید، قند خون باید بطور مرتب اندازه‌گیری شود تا به موازات کاهش قند خون، میزان داروی دیابت (قرص یا انسولین) نیز جهت پیشگیری از هیپوگلیسمی (افت قند خون) کاهش یابد.

علاوه بر این، کم‌کاری تیروئید (حتی در شکل بدون علائم بالینی یا ساب کلینیکال) نیز ممکن است سبب افزایش کسترول بد یا LDL شود. در افراد دیابتی که از قبل دچار افزایش چربی خون بوده‌اند، کم‌کاری تیروئید سبب بالا رفتن بیشتر چربی خون و عدم جواب‌دهی مناسب به درمان‌های ضد چربی می‌شود.

بنابراین چنانچه به رغم مصرف داروهای ضد چربی و رعایت رژیم غذایی، نتوانستید چربی خون خود را کنترل کنید از پزشک خود بخواهید تا آزمایشات تیروئید را برای شما درخواست نماید. بالا رفتن چربی خون خطر تصلب‌الشرائین (آترواسکلروز) را افزایش می‌دهد. همانطور که می‌دانید دیابت به تنهایی، عامل خطر بیماری‌های قلبی محسوب می‌شود و این در حالی است که بالا رفتن LDL این خطر را چندین برابر افزایش می‌دهد!

کم‌کاری تیروئید سبب افزایش وزن و در پی آن، ایجاد مقاومت به انسولین می‌شود. این مقاومت سبب افزایش نیاز به داروهای مهارکننده دیابت (قرص‌های خوراکی یا انسولین) می‌شود. بنابراین تشخیص و درمان به موقع اختلالات تیروئید در افراد دیابتی بسیار حائز اهمیت است.

درمان اختلالات تیروئید 
هیپوتیروئیدی با جایگزینی هورمون‌های تیروئید، درمان می‌شود و ال- تیروکسین، دارویی است که فراوان مصرف می‌شود. جایگزینی کامل معمولاً به مقدار 6/1 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن خواهد بود. در افراد بالغ سالم، دوز کامل ال- تیروکسین برای درمان جایگزینی، بطور متوسط 75 تا 100 میکروگرم در روز است. ولی در کم‌کاری خفیف معمولاً به این مقدار نیاز نیست.

این دارو باید صبح ناشتا مصرف شود. مقدار هورمون جایگزین براساس اندازه‌گیری TSH خون هر 2 تا 3 ماه یک‌بار تنظیم می‌شود. بعد از برقراری طبیعی مقدار TSH خون و تثبیت وضعیت بیمار، اندازه‌گیری TSH بطور سالانه توصیه می‌شود. در بیماران دیابتی دچار بیماری عروقی- قلب باید دارو با مقدار کم شروع شود و میزان آن رفته‌رفته افزایش یابد زیرا شروع هورمون تیروئید به دلیل افزایش قدرت انقباض و ضربان قلب ممکن است سبب بروز دردهای آنژینی قلب شود.

به دلیل اثرات شدید پرکاری تیروئید بر میزان قند خون و همچنین تشدید مشکلات عروقی، بهتر است درمان هیپرتیروئیدی در افراد دیابتی با ید رادیواکتیو انجام شود. روش جایگزین، استفاده از داروهای ضد تیروئید مانند متی‌مازول است.

سخن آخر
تمامی افراد دیابتی باید سالانه از نظر اختلالات تیروئید بررسی شوند. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 نیز باید از نظر آنتی‌بادی Anti-TPO بررسی شوند و در صورت مثبت بودن، از نظر کم‌کاری تیروئید با فواصل کوتاه‌تر بررسی شوند.

اگر در کنترل قند یا چربی خون به رغم رعایت رژیم غذایی و درمانی، با مشکل مواجه هستید، یا موفق به کاهش وزن نمی‌شوید، حتماً از پزشک خود بخواهید آزمایشات تیروئید را برای شما درخواست نماید. تشخیص زودرس و درمان به موقع اختلالات تیروئید در افراد دیابتی بسیار حائز اهمیت است.

برای خواندن بخش اول -از دیابت و تیروئید بیشتر بدانیم- اینجا کلیک کنید.