دکتر محسن نراقی؛ فوق‌تخصص راینولوژی و جراحی اندوسکوپیک بینی و سینوس؛ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی
گلوسیت رامبوئیدمیانی
گلوسیت رامبوئید میانی، با وجود نواحی عمیق صاف و قرمز در خط میانی زبان شناخته می‌شود. این ناهنجاری بیشتر در بزرگسالان رخ می‌دهد و در مورد علت آن اختلاف‌نظر وجود دارد. بعضی از بیماران عفونت‌های کاندیدیایی زمینه‌ای دارند. بیشتر بیماران جز اطمینان خاطر، نیاز به درمان ندارند.
زبان شیاردار
وجود شیارهای عمیق در سطح زبان، مشخصه این اختلال است. معمولا مجرایی میانی با شاخه‌های درختی‌اش وجود دارد. غذا و ماده خارجی نرم می‌تواند در این فرورفتگی‌ها گیر کند و واکنش التهابی موضعی را برانگیزد. درمان شامل رعایت بهداشت ناحیه مربوط است.
گلوسیت مهاجر
گلوسیت مهاجر (زبان جغرافیایی) با مشخصه نواحی تکه‌تکه عاری از برجستگی‌های نخی‌شکل با حاشیه برجسته زرد- قرمز شناخته می‌شود. این مناطق می‌توانند بزرگ شوند و پیشروی یا پسروی کنند تا اینکه ظاهر زبان تغییر کند. علت آن ناشناخته است و نیاز به درمان ندارد.
سوزش زبان
سوزش زبان علامتی غیراختصاصی است که دلایل متنوعی دارد. این عارضه در بیماران دچار کم‌خونی یا افزایش قند خون نیز دیده شده است. زبان آتشین ممکن است به همراه واکنش‌های آلرژیک نسبت به غذا، دارو یا مواد مربوط به دندان دیده شود یا اینکه نشانه بیماری‌های موضعی مانند کاندیدیازیس، لیکن پلان یا زبان جغرافیایی باشد. در میان برخی از بیماران، نارسایی خاصی شناخته نشده است.
زبان مودار
زبان با موهای قهوه‌ای یا سیاه در نتیجه طویل شدن برجستگی‌های نخی‌شکل ایجاد می‌شود. بیماران ممکن است گلوسیت سطحی، درد یا سوزش داشته باشند. دلیل آن کاملا شناخته نشده است. ولی این حالت با استفاده از آنتی‌بیوتیک، بهداشت نامناسب دندان، سوءتغذیه و مصرف سیگار مرتبط است. تمیز کردن زبان با مسواک و پراکسید هیدروژن مفید واقع می‌شود. در صورت امکان، باید مصرف آنتی‌بیوتیک قطع و سوءتغذیه برطرف شود.
هیپرپلازی لثه
ممکن است هیپرپلازی لثه در نتیجه مصرف درازمدت آمفی‌توئین به‌ویژه در بیماران با بهداشت نامناسب رخ دهد یا همراه با بیماری‌های خونی بدخیم دیده شود.
پمفیگوس
پمفیگوس بیماری وزیکوبولوز جلدی مخاطی خطرناک است که در افراد میانسال و مسن رخ می‌دهد. علت آن ناشناخته است. بیماران تاول‌های پوستی و مخاطی بزرگی دارند که می‌ترکد و زخم می‌شود. مکان‌های شایع درگیری مخاط بوکال، کف دهان، لب‌ها و زبان است.
در موارد شدید، سطوح مخاطی راه هوایی درگیر می‌شود و بیمار را به مشکلات راه هوایی مستعد می‌کند. درمان شامل استروئید و اقدامات حمایتی است. در موارد خاص، مداخله برای گشودن راه هوایی ضروری به نظر می‌رسد.
لیکن‌پلان
لیکن‌پلان نوعی بیماری التهابی است که در آن، لایه سلولی بازال در اثر ماکروفاژهای فعال‌شده تخریب می‌شود. این روند با واسطه ایمنی سلولی عمدتا زنان بالای سن 40 سال را مبتلا می‌کند. بسیاری از بیماران نیز دارای تغییرات و ضایعات جلدی هستند. اضطراب می‌تواند از جمله عوامل فعال‌ساز باشد...
برای خواندن بخش دوم- اختلالات التهابی، خودایمنی و حفره درمانی- اینجا کلیک کنید.
