خشم خود را مدیریت کنیم (۱)

 تحریریه دنیای سلامت

خشم حالت هیجانی ناخوشایندی است که با برانگیختگی فیزیولوژیکی بالا، افزایش ضربان قلب، افزایش تنفس، کوچک شدن مردمک چشم، انقباض ماهیچه‌ها و ترشح آدرنال همراه می‌باشد و دو نوع است: خشم آشکار که فرد از آن آگاه است و خشم نهفته که به سطح ناهوشیار واپس‌زده می‌شود و در افسردگی نقش مهمی دارد.

تقریبا همه افراد گاهی خشم را تجربه می‌کنند؛ اما خشم شدید و مزمن معمولا سه ویژگی‌ دارد: بیمارگونه، افراطی و غیرمنطقی است.

علائم و نشانه‌های همراه با خشم شدید:

- شتابزدگی

 -عجولانه حرف زدن و پریدن میان حرف دیگران

- بی‌حوصلگی

- ناآرامی

- فشار خون بالا

- لذت نبردن از زندگی

- پرخاشگری لفظی

- خشونت

گاهی اوقات خشم افراد ریشه در کودکی آنها دارد. از دیدگاه روانشناسی برخی از کودکان به طور فطری پرخاشگرتر از سایرین هستند و این ویژگی آنها می‌تواند در تعامل با دیگران بروز کرده و به صورت خشم شدید ظاهر شود. برخی کودکان با مشاهده صحنه‌های پرخاشگرانه از رفتارهای پدر و مادران خود و حتی خواهر و برادر بزرگ‌ترشان، از آنها تقلید می‌کنند.

خشم سالم و خشم ناسالم

گذشته از نتایج ویران‌گر خشم که شامل تاثیر خشونت فیزیکی در اجتماع نیز می‌شود، افرادی که خشم بیشتری دارند، بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی- عروقی هستند. گاهی اوقات خشم یک پاسخ درست در برابر یک موقعیت غیرقابل تحمل است؛ بنابراین انکار یا سرکوب کردن آن تاثیر منفی روی سلامت جسم و روح فرد می‌‌گذارد.

فردی که بیشتر مستعد خشم است، به خاطر طبیعت قدرتمندترش، اغلب مواقع می‌خواهد همه چیز را در اطرافش تحت کنترل درآورد. در ابتدا باید بدانیم که چه زمانی دچار خشم می‌شویم. برای برخی افراد تشخیص این مواقع آسان است، ولی برای برخی دیگر کمی سخت‌تر می‌شود.

افرادی که خشم خود را به راحتی بروز می‌دهند و خود را تخلیه می‌کنند، در یک لحظه خشمگین می‌شوند و به همان سرعت خشمشان فروکش می‌کند. این افراد معمولا تهدیدی برای دیگران هستند؛ زیرا هنگام خشونت، به اطرافیان و نزدیکان خود به صورت کلامی یا فیزیکی آسیب می‌رسانند.

اما گروهی دیگر از داخل منفجر می‌شوند. این افراد خشم خود را می‌خورند و پس از مدتی، آسیب‌های جدی فیزیکی و روحی به خودشان وارد می‌کنند. بین خشم ساده و خشم بیمارگونه تفاوت وجود دارد. خشم سالم، واکنش طبیعی و غریزی در برابر احساس تهدید، نادیده گرفته شدن، احساس ناامیدی، احساس بی‌عدالتی و احساس دست نیافتن به حق و حقوق خود، احساس قربانی بودن و تحت فشار بودن است.

اما با فرو خوردن خشم و سرکوب و انکار آن، خشم دوباره به درون بدن بازمی‌گردد و سپس به شکل افسردگی، احساس گناه، احساس نگرانی و اضطراب، احساس سستی و رخوت، بی‌حالی، کم‌‌انرژی بودن و احساس نومیدی، خود را نشان می‌دهد و در نهایت می‌تواند ریشه بیماری‌هایی از قبیل مشکلات قلبی به هم خوردن ضربان قلب، احساس خواب‌آلودگی و یا به هم خوردن وضعیت خواب، کاهش قوای جنسی و پرخوری‌ها و بی‌اشتهایی‌های عصبی، تنگی نفس، اعتیاد به مواد مخدر و حتی دیوانگی و جنون موقت باشد.

خشم و پرخاشگری دو جزء تفکیک‌ناپذیر از نظر زیست‌شناسی هستند و کاملا به هم مرتبطند. خشم یک احساس است و پرخاش ابراز این احساس از طریق کلام است.

 عوامل اصلی خشم

پزشکان و روانشناسان علل اصلی خشم و پرخاشگری افراد را در چند مورد خلاصه می‌کنند...

برای خواندن بخش دوم- خشم خود را مدیریت کنیم- اینجا کلیک کنید.