معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده می‌گوید رایزنی‌هایی با علمای اهل سنت برای جلوگیری از ازدواج در سنین پایین انجام شده است. ازدواج در سنین زیر 18سال که میانگین آن در دنیا و ایران 17درصد کل ازدواج‌هاست، می‌تواند کودکان را با مشکلات مختلف جسمی، روحی و اجتماعی مواجه کند. در ایران در برخی استان‌ها این نوع ازدواج‌ها از فراوانی بالایی برخوردار است. نمایندگان مجلس به‌ویژه اعضای فراکسیون زنان در ماه‌های اخیر تلاش‌هایی در راستای تصویب طرحی برای افزایش سن ازدواج انجام داده‌اند، اما این طرح هنوز نهایی نشده و تا تصویب و تبدیل شدن به قانون راه درازی را پیش‌رو دارد. به نظر می‌رسد نظر مساعد علما، چه علمای شیعه و چه علمای اهل تسنن، می‌تواند تا حدی گره کار طرح افزایش سن ازدواج را باز کند.
ازدواج در کودکی نوعی ازدواج رسمی یا غیررسمی است که در آن فرد قبل از رسیدن به 18سالگی وارد پیمان زناشویی می‌شود.
به گزارش ،آرمان نوشت: حداقل سن ازدواج تعیین‌شده از جانب قانون در بسیاری از حوزه‌های قضائی 18سال است، به‌ویژه در مورد دختران و حتی بعضا قرار داشتن در 18سالگی نیز شامل قانون مذکور می‌شود. در این میان حوزه‌های قضائی متعددی ازدواج زودهنگام‌تر را با رضایت والدین یا در موارد خاصی همچون بارداری نوجوانان مجاز می‌دانند. قوانین سن رضایت (سنی که در آن صلاحیت فرد، به‌طور معمول دختران، به رضایت برای رابطه جنسی مورد قبول قانون است) به منظور محافظت از کودکان در برابر قرار گرفتن در معرض بهره‌کشی جنسی و همچنین قاچاق کودکان وضع شدهاند و تا حدودی به ازدواج کودکان نیز مرتبط است. ازدواج در کودکی بر پسران و دختران تاثیرات منفی می‌گذارد، هرچند غریب به اتفاق آنهایی که صدمه می‌بینند دختران هستند. بیشتر آنها موقعیت اقتصادی و اجتماعی ضعیفی دارند. در سطح اتحادیه اروپا و سطح بین‌المللی، ازدواج کودکان یکی از اشکال ازدواج اجباری به‌شمار می‌رود و مصداق نقض حقوق بشر و نمونه‌ای از خشونت جنسیتی است. با توجه به ماده1041 قانون مدنی ایران، ازدواج کودکان با اجازه والدین و مجوز دادگاه امکانپذیر است. براساس ماده1041 عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن 13سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن 15سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح.
آمار ازدواج کودکان در ایران
دبیر سمینار ازدواج کودکان در مناطق حاشیه که آذر سال گذشته در دانشگاه علم و صنعت با حضور فعالان اجتماعی، حقوقی، دانشگاهی و... برگزار شد، درباره ازدواج کودکان گفت:17 درصد ازدواج دختران در ایران پیش از رسیدن به 18سالگی بوده و براساس تازه‌ترین آمار ثبت‌شده در سازمان ثبت احوال کشور آمار 9ماهه اول سازمان ثبت احوال ایران در سال94 اعلام شد که بیش از پنج‌درصد زنانی که در این مدت ازدواج کرده‌اند کمتر از 15سال سن داشته، یعنی 28هزار و 242نفر قبل از رسیدن به 15سالگی ازدواج کرده‌اند و بیش از 204هزار ازدواج دختران در سنین 15 تا 19سال در این دوره از سال ثبت شده است.
به گفته زهرا کهرام پژوهش جمعیت امام علی(ع) در مورد ازدواج کودکان در میان اقوام مختلف ایران، تابستان و پاییز95 در 17استان کشور روی بیش از 500مورد کودکی که تجربه ازدواج در سنین پایین داشته‌اند، انجام شده است. او افزود: مطالعات و شواهد موجود نشان می‌دهد که ریشه بسیاری از معضلات زنان به ازدواج آنها در سنین کودکی بازمی‌گردد. از جمله این معضلات می‌توان به رشد بی‌رویه جمعیت بدون اوراق هویتی در مناطق حاشیه، محرومیت از تحصیل، ثبت نشدن ازدواج‌ها و شیوع پدیده کودک - بیوه و... اشاره کرد. او ادامه داد: براساس آمار رسمی ثبت‌شده بیشترین آمار ازدواج و طلاق کودکان در استان‌های سیستان‌وبلوچستان، خوزستان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و غربی، فارس، زنجان، تهران، همدان و مازندران است. کهرام درباره شیوع جنسیتی ازدواج کودک در ایران اعلام کرد: فراوانی ازدواج کودک در ایران 35درصد در میان مردان و 65درصد در میان زنان است و از نظر میزان سواد نیز 37.5درصد آنها بی‌سواد، 37.5درصد کمتر از سیکل، 22درصد کمتر از دیپلم و سه‌درصد بالاتر از دیپلم هستند.
رایزنی با علمای اهل سنت
معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده گفت: با گذشت چهار سال شاهد بهبود وضعیت زنان در شاخص‌‌های مختلف ازجمله بهبود وضعیت سواد و آموزش دختران بازمانده از تحصیل هستیم، طوری‌که جمعیت دختران و نوجوانان بازمانده از تحصیل به شکل چشمگیری رو به کاهش است. معصومه ابتکار با اشاره به نشست خود با علمای اهل سنت سیستان‌وبلوچستان تصریح کرد: در این نشست تصمیمات بسیار خوبی در مورد جلوگیری از ازدواج دختران در سنین پایین اتخاذ شد. به گزارش ایسنا، او بیان کرد: با اجرای برنامه‌های متنوع فرهنگی می‌توان از ازدواج دختران در سنین پایین جلوگیری کرد که علمای اهل سنت سیستان‌وبلوچستان در این زمینه پیشقدم شدهاند.
نقش تاثیرگذار علما در افزایش سن ازدواج
عضو فراکسیون زنان مجلس درباره ازدواج کودکان می‌گوید: مساله ازدواج یک مساله تکاملی در زندگی دختران و پسران است که اگر با شناخت، تعقل، دوراندیشی و معرفت همراه نباشد، تبعاتی را به دنبال دارد و دست تقدیر زندگی آنها را جلو برده و با هر موجی زندگی‌شان دستخوش ازهم‌پاشیدگی می‌شود. سهیلا جلودارزاده می‌افزاید: بنابراین باید طرفین با علم، اطلاع و شعور کافی، زندگی مشترک خود را آغاز کنند. اگر ازدواج در سنین پایین رخ دهد و طرفین سرد و گرم روزگار را نچشیده باشند، نمی‌توان به آینده زندگی آنها امیدوار بود. او ادامه می‌دهد: قطعا اگر علما برای افزایش سن ازدواج همکاری کنند سطح شعور و آگاهی فرزندان و والدین افزایش پیدا می‌کند و به این موضوع آگاهانه‌تر نزدیک می‌شویم و خانواده مطلوب شکل می‌گیرد. جلودارزاده بیان می‌کند: احتمالا ازدواج کودکان مبتنی بر خرده‌فرهنگ‌ها و آداب و رسوم منطقه‌ای است و می‌تواند مخرب باشد و در آینده عملا موجی از نارضایتی را در دختران رقم می‌زند. این عضو فراکسیون زنان مجلس خاطرنشان می‌کند: در بعضی از اقوام بدون اینکه رضایت اولیه دختر شرط صحت عقد باشد به عنوان خون‌بست و رفع کینه، دختر خود را به عقد دیگری درمی‌آورند، در حالی‌که چنین ازدواجی اسلامی نیست و صرفا یک معامله است.
او اضافه می‌کند: بنابراین علما می‌توانند در جمع کردن این بساط ناحق نقش موثری ایفا کنند. او با بیان اینکه فعلا جلسه‌ای در این مورد در فراکسیون زنان تشکیل نشده است، عنوان می‌کند: یک بار سن 13سالگی برای ازدواج دختران با صدور گواهی بلوغ جنسی و عقلی مبنا قرار گرفته و قانونی در این‌باره در مجلس تصویب شد. او ادامه می‌دهد: از آن زمان به بعد طرح جدیدی به وجود نیامد، چون 13سالگی توسط برخی مراجع برای دختران سن تکلیف اعلام شده است. جلودارزاده اظهار می‌کند: قبل از 13سالگی پدر دختر می‌تواند اجازه ازدواج او را بدهد. البته باید دختر به بلوغ رسیده و خود پذیرای ازدواج باشد، چون در مساله ازدواج رضایت زن یک اصل است و اگر نپذیرد، عقد باطل می‌شود.
