پاسارگاد ؛ یادگاری به جامانده از شکوه و قدرت ایران باستان

باز هم ایران و شکوه تاریخ.

باز هم داستان هایی شگرف از بزرگ مردان.

می خواهیم برای شما کمی ازایران بگوییم، پس با گوش دلت بشنو و با چشم قلبت ببین.

#پاسارگادیکی از مکان های تاریخی که رنگ و بویی از کوروش کبیر را در خود دارد.

کوروش،گرچه حالا نیست اما ایران و ایرانی را با اقتدار به همگان نشان داده، او پایه گذار ایرانی قدرتمند و آباد شده و حالا پس از چندین هزار سال هنوز  هم نامش بر سرزبان ها است.

با کارناول همراه شو و هر واژه را با عمق تاریخی چند هزار ساله دریاب، اگر هنوزشعله عشقت به ایران در دلت روشن و پر حرارت است.

پاسارگاد

پاسارگاد، یکی از سرمایه های تاریخی کشور عزیزمان #ایران، به جا مانده از دوران هخامنشیان روزی محل رفت و آمد کوروش  بوده است. البته برخی موارد دلالت بر این دارد قدمت پاسارگاد به دوران پارینه سنگی باز می گردد.

وسعتی حدود 190 کیلومتر مربع را در بر می گیرد و اقلیم آن کوهستانی با تابستان های معتدل و زمستان های نسبتاً سرد است.

 کوروش پاسارگاد را به عنوان مرکز فرماندهی خود برگزیدو کاخ هایی در آن بنا نمود. #مقبره کوروش بزرگ یکی از مهم ترین قسمت های پاسارگاد است که تقریبا سالم باقی مانده، به جز مقبره ، کاخ بار عام، مقبره کمبوجیه، تل تخت، کاخ بار اختصاصی، کاروانسرای مظفری، هم جزء آثار باستانی موجود در پاسارگاد به شمار می آیند.

پاسارگاد در سال 1383  در لیست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت و حالا می خواهیم بناهای تاریخی پاسارگاد را به همراه سرگذشتی که پشت سر نهاده برای شما شرح دهیم.

نام پاسارگاد

در گذشته نام “پاسارگاد”، پُسُر گَد بوده و این کلمه ارتباطی با پارس ندارد .

این نام برگرفته از اسم قبیله شاهان پارسی است. البته می گویند نام پاسارگاد ممکن است برگرفته از پارسه گراد باشد که معنی آن شهر پارس است. گراد هم به معنی گرد است. 

“هلوک” اظهار داشته که ممکن است نام ایلامی این محل در اصل بدرکاتا بوده باشد .

سازندگان پاسارگاد

بر طبق گفته مورخان رومی این مکان به دستور  کوروش بزرگ ساخته شده است. این را می توان از تشابه طراحی باغ ها و آرامگاه کوروش دریافت.

دلیل دوم وجود کتیبه هایی است که به خط میخی ، نام کوروش بر روی آن ها هک شده است و در جای جای کاخ این حکاکی به چشم می خورد.

سومین دلیل هم سنگ تراشی های روی محوطه است.

1) آرامگاه کوروش کبیر 

وارد پاسارگاد که می شوی، صدایی برایت از روی وصیت نامه کوروش  می خواند.

هیچ چیز از این اعجاب انگیز تر نیست که لحظه های قبل از نزدیک شدن به مقبره را با کلمات مسخ کننده کوروش سپری کنی.

(البته باید به این نکته توجه داشت که تاکنون چیزی مبنی بر وصیت نامه کوروش در لوح ها و کتیبه ها، یافت نشده و باستان شناسان و صاحب نظران با عنوان کردن وصیت نامه مخالف هستند چراکه سندی معتبر و مستند برای آن وجود ندارد).

برخی از جملات آن را برایت می گوییم، با دقت بخوان .

 

من کوروش هستم

شاه شاهان، خاندان من جدا درجد پادشاه بودند

من نهمین هستم

 

تعبیر زیبای کوروش از مرگ

 

. در مرگ است که روح انسان به ابدیت می پیوندد و چون از قید و علایق آزاد می گردد به آتیه تسلط پیدا می کند

و همیشه ناظر اعمال ما خواهد بود پس اگر چنین بود که من اندیشیدم به آنچه که گفتم عمل کنید و بدانید که من همیشه ناظر شما خواهم بود،

اما اگر این چنین نبود آنگاه ازخدای بزرگ بترسید که در بقای او هیچ تردیدی نیست و پیوسته شاهد و ناظر اعمال ماست

به آرامگاه نزدیک می شوی

اکنون پس از شنیدن چندین جمله از وصیت نامه کوروش که با صدایی رسا در محوطه طنین انداز بود، با  حسی متفاوت به آرامگاه نزدیک می شوی. انگار این کلمات تو را مسخ می کنند.

اما چه فایده حالا صاحب آن سخنان تاثیر گذار درون مقبره سنگی آرامیده است. چندین ردیف سنگ سفید در مقابل چشم هایت خود نمایی می کند. عظمتی مثال زدنی دارد این مقبره، اما در نهایت سادگی ساخته شده است. 

 این آرامگاه نزدیک 530 تا 540  سال پیش از میلاد از سنگ آهکی به رنگ سفید ساخته شده‌است. بنای آرامگاه میان باغ‌های سلطنتی قرار داشته و اندازه برخی سنگ‌های آن به هفت هم می رسد.

تخته سنگ‌های آرامگاه با بست‌های فلزی معروف به بست دم چلچله‌ای، به هم پیوسته بوده، که بعدها آن‌ها را کنده و برده‌اند و اکنون جایشان به صورت حفره‌هایی دیده می‌شود که بیشترشان را بازسازی کرده‌اند.

بنای آرامگاه دو بخش شناخته شده دارد، اولین قسمت آن سکویی است که 6 پله‌ دارد و مستطیلی به وسعت 165 متر مربع است. دومین قسمت آن یک چهاردیواری کوچک به وسعت 5/7 متر مربع که سقفی شیب دار دارد و ضخامت دیوارهایش به 5/1 متر می‌رسد. این اتاقک در واقع محل نگهداری کالبد کوروش بوده که پس از مرگ، پیکرش را دورن تابوتی زرین قرار داده، به همراه وسایل شخصی از جمله ردا و جنگ افزارش در اتاقک آرامگاه قرار داده اند، که تا زمان حمله اسکند درب آن باز نشده بود اما پس از آن تمامی محتویات به غارت برده شد و امروز داخل اتاقک خالیست.

زیر سقف شیبدار آرامگاه دو حفره بزرگ وجود دارد که برای سبک کردن وزن سنگ ها و کم کردن بار وارده به اتاقک ایجاد شده است.

پایه بنا از شش لایه پلکانی ساخته شده‌است، که اولی 170 سانتی متر، دومی و سومی 104 سانتی‌متر، و سه پله آخری 57٫5 سانتی‌متر هستند. بلندای کلی بنا در حدود 11 متر است. در ورودی آرامگاه در سمت شمال غربی قرار داشته و 75 سانتی‌متر پهنای آن است. این در روبه غروب آفتاب ساخته شده که نشان از افول و تمام شدن عمر کوروش دارد. این درگاه کوتاه نیز دارای دو در سنگی بوده که از بین رفته‌ است.

خزانهٔ آرامگاه، در بالاترین نقطه واقع شده و ظاهری شبیه به یک خانهٔ شیروانی ساده با یک ورودی کوچک در غرب را دارد.

تاریخ برایت از مقبره کوروش می گوید

در دوره هخامنشیان آرامگاه کوروش بسیار مورد احترام بود، شاهان مراسم تاج گذاری خود را در این مکان برپا می کردند و همواره کوروش و خدمات آن را یاد می کردند. اما پس از دوره هخامنشیان و  ورود اسلام این احترام رنگ و بویی دیگر گرفت. از آن جایی که هیچ مدرکی از نحوه ساخت و هویت اصلی آرامگاه وجود نداشت، این آرامگاه را به مادر حضرت سلیمان نسبت دادند. یکی از دلایلی که باعث شد این تفکر شکل بگیرد معماری و نحوه ساخت آرامگاه بود.

در ساخت آرامگاه از سنگ های غول پیکری استفاده شده بود که ارتفاع آن ها به 7 متر می رسید واز آن جایی که حضرت سلیمان کسی بود که با موجودات ماورایی ارتباط داشت و این گونه کارها از دست او برمی آمد آرامگاه به مادر حضرت سلیمان نسبت داده شد. 

پس از این که این بنا به مادر حضرت سلیمان نسبت داده شد، زائران بسیاری برای زیارت مقبره از راه های دور ونزدیک می آمدند. به همین دلیل مسجد و کاروانسرایی در نزدیکی مقبره و برای راحتی مسافران ساخته شد. امروزه این کاروانسرا با نام کاروانسرای مظفری است و بقایایی از آن باقی مانده اما از مسجد دیگر اثری نیست.

شاید این برای شما سوال باشد که چطور این مقبره پس از گذشت 25 قرن هنوز هم پابرجاست و توسط دشمنان آسیبی به آن نرسیده است.  یکی از دلایل آن کلمات مسخ کننده کوروش کبیر است که می گویند بر روی پلاکی سنگی نوشته شده و درون مقره آویزان شده بوده است. زمانی که اسکندر مقدونی به ایران حمله کرده، قصد داشته تابوت و مقبره را نابود کند که ناگهان با این کلمات روی مقبره روبه رو می شود.

“ای انسان، هر که هستی و از هر کجا که بیایی، زیرا می دانم که خواهی آمد،

منم کوروش، پادشاه هخامنشی که این امپراطوری گسترده را برای پارسیان به یادگار گذاشته ام، که اکنون به این مقدار اندک از سرزمین بزرگ کشورم بسنده کرده ام

بر گور من رشک مبر و بر ویران کردنش دل خوش مدار که تو نیز بر گور خود چنین نگاری، هرگاه فرمانبردار اهورامزدا باشی “

 

با خواندن این کلمات نه تنها مقبره را نابود نمی کند حتی شنل خود را به نشانه احترام بر روی مقبره می اندازد. از سال 1820 میلادی با کشف و خوانده شدن خطوط میخی و مطالعه اسناد و مدارک، هویت اصلی بنا به عنوان آرامگاه کوروش مشخص گردید. این بنا به همراه دیگر بناهای مجموعه پاسارگاد در تیرماه 1383 در فهرست میراث جهانی جای گرفت.

تصاویر آرامگاه کوروش در دوره قاجار

تقدیم گل به آرامگاه کوروش در دوره پهلوی

2)آرامگاه کمبوجیه

در حاشیه شمالی کاخ های پاسارگاد بنایی وجود دارد که  آرامگاه کمبوجیه یا “زندان سلیمان” نامیده می شود. در ساخت این بنا از سنگ های بزرگی استفاده شده است و معماری آن ترکیبی از روش های معماری تدفیتی و مذهبی است. طبق نظریه اشمیت این بنا که در نزدیکی کاخ های پاسارگاد است حتما توسط کوروش ساخته شده و به عنوان خزانه ای برای لوازم سلطنتی یا مذهبی، درفش های شاهانه و نمادهای دینی و امثال این ها بوده است.

برخی  پژوهشگران زندان سلیمان را  آرامگاه “ژان پرو” ،”لویی واند نبرگ” و برخی دیگر برج زندان سلیمان را آرامگاه کمبوجیه پدر کوروش بزرگ می دانستند و گروهی دیگر این مقبره را از آن کاساندانه، زن کوروش می پنداشتند. متأسفانه از این بنا در حال حاضر فقط یک دیوار به جا مانده است و قسمت زیادی از آن در سده های نه چندان دور خراب شده است.

ارتفاع کلی بنا به 9٫14 متر می رسد . زندان شامل یک برج مربع با پیش نشستگی در چهار گوشه ،سه ردیف پنجره کاذب در سه طرف ساختمان قرار داشته است .

4) کاخ بارعام، نخستین محل تجمع ملل

 کاخ بار عام کوروش مکانی است که در آن شاه از میهمانان و مقامات ملل مختلف که زیر چتر امپراتوری هخامنشی قرار داشتند پذیرایی می کرده و در مورد مسائل مختلف با یکدیگر بحث و گفتگو می کرده اند. تالار بارعام نخستین مقر سازمان ملل است که در بیست و پنج قرن پیش اندیشه های والای انسانی، حقوق بشر و آزادی و برابری انسانها در آن مطرح شد و برای اولین بار در آن جا از منشور کوروش رونمایی شد.کاخ 2472 متر مربع،  مساحت دارد و محل اجتماع مردم و برگزاری اجتماعات بین المللی بوده است.

 به راستی تاریخ ایران عزیزمان سرشار از غرور و اقتدار است و چه چیزی می تواند بهتر از این باشد که اولین منشور حقوق بشر توسط یک ایرانی بزرگ به نام کوروش تدوین شده باشد.

حال کمی بیشتر از کاخ بار عام بدانیم.

زیر ستون ها و سر ستون های تالار مرکزی از سنگ سیاه و قلمه ستون ها از سنگ سفید ساخته شده است.درگاه شمال غربی، با نقش پای انسان و عقاب به ایوان 16 ستونی شمال غربی ارتباط دارد و درگاه شمال شرقی نیز به بزرگترین ایوان کاخ، که 48 ستون داشته ارتباط دارد. قسمت جنوب شرقی با نقش ترکیبی انسان، ماهی و گاو به یک ایوان 16 ستونی راه دارد.  

قسمت جنوب غربی با نقش پای انسان و حیوان به ایوانی 28 ستونی راه دارد. ظاهراً این نقوش درگاه ها از سنن آشوری و دیگر ملل الهام گرفته است، اما ایرانیان به آنها معانی متناسب با روحیات و باورهای خود داده اند. در دو سوی این ایوان، دو اتاق وسیع قرار داشته است. 

بر روی یکی از بارگاه ها تصویری ترکیبی از انسان و گاو را می بینیم که گاو در این جا نمادی از روزی و برکت است و نشان دهنده این است که در آن زمان برکت و رزق و روزی فراوان بوده است.

در تصویری دیگر تصویری ترکیبی از انسان و ماهی به چشم می خورد، پایین تنه آن ماهی و بالا تنه انسان است که نشان دهنده تسلط پادشاهان آن زمان بر روی آب هاست.

5) کاخ دروازه

کاخ دروازه در پاسارگاد، کمی متفاوت با مکان های دیگر است. منظور از کاخ دروزاه، سنگ واره ای است که روی آن تصویر یک انسان بالدار هک شده است.

و چه بسا مقصود از این انسان، کوروش پاک سیرت است که هنوز هم بعد از قرن ها نام و نشانش باقی است. بر روی این سنگ نگاره انسانی با چهار بال را می بینیم که دو بالش به سمت آسمان و تداعی کننده نیایش با خداوند است و دو بال دیگرش هم به سمت زمین است.

 افسانه هایی در رابطه با این سنگ نگاره وجود دارد که دلیلی برای سالم ماندن آن تا به امروز شده است. مردم محلی برای این سنگ نگاره احترام خاصی قائل هستند و آن را مقدس می دانند به همین دلیل هیچ کس جرات آسیب نزدن به آن را ندارد.

عناصر تزیینی بر روی سنگ نگاره بسیار قابل توجه است،  تاجی سلطنتی که بر روی شاخ های قوچی حبشی نشانده شده یکی از این عناصر است.

حتی در این سنگ نگاره هم نشانه هایی از اتحاد و همدلی کوروش با ملل مختلف را می بینم،مثلا تاج که پیشینه ای مصری دارد، لباس بلند مرد که ایلامی است و بالها که ریشه در هنر آشور دارد.

کاخ دروازه در محوطه شرقی کاخ بار عام قرار دارد . درهای آن دو تا در محور طولی و دو تا هم در محور عرضی هستند.

مساحت کل این محوطه 726 متر مربع می باشد و بر طبق شواهد سقف این بنا را 8 ستون سنگی با ارتفاع 16 متر نگاه می داشته است

این سنگ نگاره بر گرفته از اندیشه های والای انسانی کوروش است. در واقع هر قسمت نقش بیان کننده حضور نماینده ای از ملت های گوناگون است. کوروش با ایجاد این سنگ نگاره یک نوع اتحاد و همدلی را میان مردمان سرزمین های مختلف با اندیشه برابری انسانها با هر رنگ، نژاد و زبانی را به وجود آورد.بر بالای این نقش برجسته سنگ نوشته ای وجود داشته که در آن به سه زبان جمله ی “من کوروش شاه هخامنشی ام” حک شده بوده ولی این سنگ نوشته در سال 1256 برداشته می شود.

6) محوطه مقدس

در فاصله 1200 متری شمال غربی پاسارگاد، محوطه ای وجود دارد که شامل سکوی سنگی سفید رنگ و یک تپه مستطیل شکل پله‌ای می باشد.

در این محوطه با استفاده از سنگ‌های سفید دو سکوی نزدیک به هم ایجاد شده که یکی دارای پله و دیگری بدون پله‌ است.

مطالعه ها نشان می دهد این پله های 27 سانتی متری ، محلی برای اجرای مراسم مذهبی بوده است، کسی چه می داند حتما کوروش روزها وشب های بسیاری را در این مکان به نیایش و راز و نیاز پرداخته.

 فاصله 120 متری غرب آتشدان‌ها روی صخره‌های طبیعی موجود در محوطه ساختاری خشتی و سنگی ایجاد شده که اکنون به صورت یک تپه درآمده‌است. 

7) کاخ اختصاصی

در مرکز پاسارگاد مکانی به نام کاخ اختصاصی وجود دارد که بدنه ی اصلی آن از سالن های ستون دار ساخته شده است.  در این کاخ جشن های اصلی و شاهنشاهی برگزار می گردیده است.  این کاخ در درون خود، کاخ بار عمومی و آب نماهای شاهنشاهی را هم دارد که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد. 

 تالار عمومی حدوداً در سال 539 پیش از میلاد ساخته شده. تالار  دو ردیف چهار ستونی دارد. پایهٔ ستونها از سنگ سیاه هستند، و بدنهٔ آن‌ها از سنگ آهکی سفید است. پایه ستون‌ها 1٫04 متر و بدنهٔ ستون‌ها 12٫06 متر ارتفاع دارند.  شواهدی موجوداست که سرستون‌ها یک شیر مرکب، شاخ‌دار و یال‌دار، را نشان می‌داده‌است.

 این کاخ محل سکونت کوروش بوده و دارای دو وردی شرقی و غربی و شمالی وجنوبی است. در سنگ نگاره های این کاخ، کوروش ر ابا ردایی بلند می بینیم که به همراه چتری که در دست مستخدم  کشیده شده است. در نزدیک درگاه شرقی این کاخ سکویی وجود دارد که به اجتمال زیاد محل نشستن کوروش بوده است. سنگهای به کار رفته در ساخت این کاخ از سه گونه سنگ سفید مرمرنما، سنگ آهکی سیاه و سنگ ماسه ای کبود رنگ است.

7) کاروانسرای مظفری 

این کاروانسرا، به منظور پذیرایی از زائرانی که برای دیدن مقبره مادر حضرت سلیمان یا همان  مقبره کوروش می آمدند ساخته شده بود. ساخت این کاروانسرا با استفاده از سنگ های سفید ربوده شده از کاخ های پاسارگاد انجام شده است.

در این کاروانسرا مساحتی به ابعاد 208 متر مربع دارد و در پشت آن اتاق های کوچک و بزرگی ساخته شده است. این سازه به دستور شاه شجاع مظفری ساخته شده و در مورد کاربرد این بنا، برخی محققان، این بنا را مدرسه و برخی آن راکاروانسرا می دانند. اما مستوفی یزدی که در قرن یازدهم کتاب مختصر مفید را تألیف کرده، صریحاً آن را کاروانسرا معرفی می کند.

. سنگ‌های سازه با ملات گچ به هم وصل شده و در بعضی از نقاط این سازه ملات به کار برده نشده‌است.در زمان سامی قسمتی از این محل تعمیر شده و به دفتر فنی سامی اختصاص داده شده بود ولی امروزه متروک می‌باشد.

در بنا به سمت مشرق بوده و در سه جانب نیز سکویی به ارتفاع 80 سانتیمتر ساخته شده است.

8) استحکامات دفاعی تل تخت

9) تنگه بلاغی

حد فاصل دشت پاسارگاد و سعادت شهر، محوطه خوش آب وهوا و سرسبز وجود دارد که تنگه بلاغی نامیده می شود. از آن جایی که همیشه از دوران گذشته، در کنار آبها و رودخانه ها محل تجمع جوامع انسانی بوده، در کنار این تنگه هم پس از بررسی های باستانی انجام شده، نشانه هایی پیدا شد که متعلق به دوران پارینه سنگی می باشد.

قدیمی ترین اثر باستانی تنگ بلاغی مربوط به دوره میانی پارینه سنگی باقدمت 250 هزار تا 100هزار سال قبل می باشد که به صورت تک یافته و محوطه باز  در حاشیه رودخانه شناسایی شد. دومین دوره مربوط به دوره پارینه سنگی جدید  می باشد که در این راستا بیش از 40 غار در کل تنگ بلاغی شناسایی شد که دارای دست افزارهای شاخص این دوره می باشد.

یکی از مهم ترین مواردی که در کنار این تنگه شناسایی شده، تنگه کاری هایی موسوم به دختر بر است که نقش مهمی در شناسایی وضع زندگی مردم در دوره هخامنش داشته است. علاوه بر این قبوری خرسنگی و پاره سنگی هم در این منطقه شناسایی شده است که متعلق به دوران فرا هخامنشی و اشکانی است.

اما از زمان ساسانیان در این دوره مواردی بسیار ارزشمند توسط هیاتی مشترک از ایران و لهستان شناسایی شده است. یکی از این موارد کارگاه ذوب فلز بوده است. از زمان ورود اسلام به ایران هم قبوری  ساده با بر روی سنگ های طبیعی با خطوط نسخ و ثلث کشف شده است.

علاوه بر همه این ها در این تنگه درختانی وجود دارند که عمر برخی از آنها به هزار سال هم میرسد.

10) آب نماهای باغ شاهی 

در محوطه پاسارگاد، باغی معروف وجود داشته که معروف به پردیس پادشاهی کوروش بوده است. در این مکان جوی هایی سنگی هم بوده که آب در میان آنها جریان داشته و توسط همین آب هم باغ آبیاری می گردیده است.

جالب است بدانید  این باغ به عنوان الگوی اولیه باغ سازی ایرانی به شمار می آید و به سلیقه شخصی خود کوروش تزیین شده بوده است. در دوطرف باغ هم دو کوشک مجلل وجود داشته که برای لذت بردن از فضای باغ استفاده می گردیده است.

آب نماها از دو قسمت، حوضچه و جوی آب تشکیل شده بودند. حوضچه ها در ابتدا عمل تقسیم آب و آرام کردن سرعت آب در مسیر جوی ها را انجام می داده و دیگر اینکه موجب ته نشین شدن گل و لای موجود در آب می شده است.

مسجدی به جا مانده از اسلام

هنگامی که اسلام وارد ایران شد، مردم گمان می کردند مقبره کوروش ، متعلق به مادر حضرت سلیمان است. به همین دلیل در آن زمان مسجدی هم در کنار مقبره ساخته شد.

البته تا قبل از دوران شاهنشاهی این مسجد این جا بود ولی بعد از  آن به مکان کاخ منتقل شد .

ستون های مسجد پاسارگاد در اطراف مقبره

این هم ویدئویی از منطقه تاریخی پاسارگاد که با هم می بینم

دسترسی

آدرس: استان فارس، 120 کیلومتری شیراز، سعادت شهر

    Address: Fars، 120 km Shiraz، Saadat Shahr

بعد از رسیدن به استان فارس و وارد شدن به محوطه پاسارگاد می توانید ابتدا از مقبره کوروش دیدن نمایید. سپس برای بازدید از کاخ ها و بناهای دیگر با اتوبوس حدود یک کیلومتر را به سمت کاخ های دیگر می روید و سپس می توانید از کاخ ها دیدن نمایید و مقبره کمبوجیه با کمی فاصله از کاخ ها قرار دارد. تل تخت ولی بر روی ارتفاعاتی تپه مانند واقع شده، که برای دیدن آن لازم است از این تپه بالا بروید.

هنگام وارد شدن به پاسارگاد مبلغ 3000 تومان جهت دیدن مقبره کوروش از شما دریافت می شود.

سخن کارناوال 

امروز با هم گذری از پاسارگاد، یکی از سرمایه های باستانی کشورمان ایران  داشتیم. اگر چه این مکان تاریخی بسیار ارزشمند و با اهمیت بسیار است اما متاسفانه توجه کافی به آن نمی شود.  

به طور مثال در نزدیکی این محوطه فروشگاه و امکانات خدماتی وجود ندارد و این خود مشکل کمی نیست زیرا از این مکان هر ساله گردشگران بسیاری دیدن می کنند هم از داخل و هم از خارج از کشور و مسلما اگر به آن رسیدگی کافی شود نتایج مثبت بسیاری به دنبال خواهد داشت.