به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی خانه کتاب، نشست رونمایی این کتاب با حضور احمد سمیعی گیلانی، اسماعیل سعادت، ایران گرگین و محمدهاشم اکبریانی امروز (10 اردیبهشت‌ماه) در خانه کتاب برگزار شد.
در ابتدای این نشست احمد سمیعی گیلانی در سخنانی گفت: متاسفانه ویراستاری با مشکلات زیادی روبه‌رو است که یکی از عمده‌ترین آنها نداشتن ساختار در بسیاری از متن‌ها و مقالات است. بارها پیش آمده مقالاتی که توسط استادان و دانشجویان به دستم می‌رسد به دلیل نداشتن ساختار مناسب، مردود می‌شود. من بارها با مقالاتی مواجه شده‌ام که محتوا و فکر تازه‌ای داشته اما از ساختار مناسب برخوردار نبوده است. مقالاتی که ساختار مناسبی ندارد مثل این می‌ماند که ساختمانی خوب باشد اما به جای اتاق‌ها، آشپزخانه قرار گرفته باشد.
عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: یکی از دوستان فرهنگستان مقاله‌ای به من داد که از محتوا و زبان خوبی برخوردار بود اما به لحاظ ساختار، مناسب نبود و زمانی که من آن را ویرایش کردم از حجم آن کاسته شد. اما نویسنده آن تصور کرد که من متن را تغییر داده‌ام و تعصب به خرج داد. ویراستار نقش بسیار مهمی دارد و در واقع ویراستار باید نویسنده‌پرور باشد. ویراستار در کاری که می‌کند، باید متخصص باشد.
این استاد پیشکسوت با اشاره به مهارت اسماعیل سعادت در ویراستاری بیان کرد: او در ترجمه و ویرایش آثار فلسفی بسیار منحصر به فرد است. همچنین یکی از مهم‌ترین مسائلی که ویراستاران نباید از آن غافل باشند، اخلاق در ویراستاری است. ویراستار باید فروتن و همواره در حال یادگیری و آموختن باشد.
ایران گرگین نیز در این نشست گفت: آنچه من در این نشست می‌خواهم مطرح کنم، بی‌توجهی و رجوع نکردن استادان به فرهنگ‌نامه کودکان و نوجوانان است. استاد سمیعی گیلانی در مورد ویراستاری به نکته‌های بسیاری اشاره کرد اما به تنها موضوعی که اشاره نداشت، فرهنگ‌نامه کودکان و نوجوانان بود. من کارم را از پیک و فرهنگ‌نامه شروع کردم و به سرویراستاری رسیدم و همه مقالات را از لحاظ ساختار و محتوا تصحیح می‌کنم. در آن زمانی که کار پیک را انجام دادم، پیک‌ها در زمینه آموزش کودکان به صورت غیررسمی فعالیت می‌کردند. مشکلات در ویراستاری عدیده است و ما مقاله‌هایی را که به دستمان می‌رسد ویرایش کرده و به فرهنگ‌نامه اضافه می‌کنیم.
محمدهاشم اکبریانی هم در بخش پایانی نشست اظهار کرد: استاد اسماعیل سعادت از جمله شخصیت‌هایی است که به تاریخ ویراستاری هویت بخشیده و اگر تاریخ ویراستاری را بدون او درنظر بگیریم، ناقص خواهد بود. بسیار خوشحال هستیم که در این کتاب توانسته‌ایم با پیشکسوتان ویرایش گفت‌وگو کنیم و تاریخ ویرایش را از زبان آنها منتشر کنیم زیرا زمانی که این پیشکسوتان نباشند، تاریخ به صورت جعلی نوشته می‌شود.
***
دفتر اول تاریخ شفاهی نشر معاصر ایران با عنوان «ویرایش؛ گفت‌وگو با ویراستاران» تهیه و تنظیم محمدهاشم اکبریانی از سوی موسسه خانه کتاب همزمان با سی و دومین نمایشگاه بین اللمللی کتاب تهران منتشر شده است.
این کتاب شامل گفت‌وگو با احمد سمیعی گیلانی، اسماعیل سعادت، ایران گرگین، بهاءالدین خرمشاهی و عبدالحسین آذرنگ است.
نیکنام حسینی پور، مدیر عامل موسسه خانه کتاب در پیشگفتار این کتاب نوشته است: «در این سه دهه که تمام فعالیت‌های حرفه‌ای خود را مصروف کتاب کردم شاهد این نکته بودم که وقتی سخن از نشر کتاب به میان می‌آید، مراد بیشتر ناشر و حداکثر کتابفروش بوده است. این درحالی است که فرآیند تولید کتاب شامل حلقه‌ها و عناصری است که هر یک در جای خود اهمیت دارند. مولف که حروف را اول در ذهن خود می پروراند و سپس بر صفحه رایانه یا کاغذ می‌نشاند، ویراستار، حروفچین، صفحه‌آرا، لیتوگراف، چاپخانه‌دار، صحاف، بررس، قانون گذار، عرصه نشر، کتابفروش، کتابدار، ناشر و... همگی در کار انتشار کتاب نقش دارند و نمی‌توان هیچ یک از آنها را نادیده گرفت.
اصل در تاریخ شفاهی نشر معاصر بر آن است که همه عناصر موثر در عرضه کتاب مورد نظر قرار گیرند و تاریخ حیات آنها در دوران معاصر از خلال گفت‌وگو با سرآمدان هر رشته به تصویر کشیده شود. بی شک تاریخ نشر کتاب در ایران برخاسته از تاریخ زندگی حرفه‌ای ویراستار، حروفچین، کتابدار و...است و اگر آیندگان بخواهند درباره نشر امروز سخنی بگویند و پژوهشی انجام دهند، این کتاب منبع بسیار مهمی خواهد بود.»
محمدهاشم اکبریانی نیز در مقدمه این کتاب آورده است: «آن چه در این کتاب، مد نظر قرار گرفته ویراستاری به معنای امروزی آن است که شامل بخش‌هایی چون «ویراستاری محتوایی» و «ویراستاری فنی» می‌شود. در عین حال گریزی هم به ویراستاری به معنای تصحیح زده شده است که نباید از آن غفلت می‌شد.
تلاش ما آن بوده که روند شکل‌گیری و تداوم ویراستاری را در میان سه نسل به بحث بگذاریم. محورهای این مباحث هم متعدد و گسترده است. هدف آن است که تصویری کامل از چگونگی ظهور ویراستاری، موضوعاتی که در حول و حوش آن وجود داشته، منابع ویراستاران، تغییر و تحولاتی که ویراستاری به خود دیده و... ارائه می‌شود تا اسناد و منابع دست اول و بی‌واسطه در اختیار محققان و پژوهشگران قرار گیرد و آیندگان به هنگام بررسی جایگاه ویراستاری در زمانی که هم‌اکنون در آن قرار داریم با کمبود منابع مواجه نباشند.»
مجموعه تاریخ شفاهی نشر معاصر ایران، گفت‌وگو با استادان و پیشکسوتان عرصه های مختلف، از حیات عناصر و حلقه‌های گوناگون چرخه نشر همچون تالیف، ویراستاری، حروفچینی، چاپ، انتشارات، توزیع و قانون گذاری در تاریخ معاصر است.
کتاب «ویرایش»اولین دفتر از مجموعه تاریخ شفاهی نشر معاصر ایران است و جلدهای بعدی به حوزه‌های دیگر چرخه نشر اختصاص خواهد داشت.
دفتر اول تاریخ شفاهی نشر معاصر ایران با عنوان «ویرایش؛ گفت‌وگو با ویراستاران» با شمارگان 500 نسخه و بهای 45 هزار تومان منتشر شده است.
