به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، با توسعه استفاده از تکنولوژی‌های جدید در نیروهای مسلح جهان، امروزه لیزر تبدیل به یک بخش جداناپذیر از میدان‌های نبرد شده و تمامی نیروهای نظامی از ارتش‌های بزرگ و منظم تا گروه‌های شبه نظامی به نوعی در حال استفاده از لیزر هستند. هدایت انواع بمب و موشک‌ها و اندازه‌گیری مسافت از جمله امور مرسومی است که در ارتش‌های جهان به شکل عمده با استفاده از اشعه لیزر به انجام می رسد.
در سال‌های پس از 11 سپتامبر و با توجه به حمله نظامی آمریکا به عراق و افغانستان، توسعه تفنگ‌های تک تیرانداز با کالیبرهای بزرگ برای شلیک به اهداف دور شدت گرفت. محاسبه فاصله بین تیرانداز و هدف مورد نظر از جمله مسائل بسیار مهم خصوصاً در سناریوهای شلیک در فواصل دور است. به این منظور معمولاً تک تیراندازها به همراه خود سیستم‌های مسافت سنج لیزری را حمل می کنند که با ارسال نور لیزر به یک نقطه مشخص که توسط کاربر تعیین می شود و سپس دریافت بازتابش آن، مسافت دقیق تا هدر را محاسبه می کند این نوع سیستم‌ها خصوصاً در منطقه خاورمیانه در اختیار نیروهای فرا منطقه‌ای قرار دارد.
تیم تک تیرانداز کانادایی در افغانستان مجهز به تفنگ AWSM و مسافت سنج لیزری
از سوی دیگر موشک‌انداز تاو که در تعداد قابل توجهی نیز توسط آمریکا در اختیار تروریست‌ها در سوریه قرار گرفته در کنار سیستم هدایت اپتیکی خود از مسافت سنج‌های لیزری برای تعیین فاصله تا هدف بهره می برند. این موشک در سال‌های اخیر مشکلات زیادی را برای نیروهای ارتش سوریه و محور مقاومت ایجاد کرده و تعداد قابل توجهی از آنان نیز در نهایت به دست گروه داعش رسید.
موشک کورنت در اختیار تروریست‌ها در سوریه
در بخش هدایت سامانه‌های تسلیحاتی نیز با حجم قابل توجهی از سلاح‌های هدایت لیزری رو به رو هستیم که حجم قابل توجهی از آنها در منطقه خاورمیانه وجود دارند. موشک ضد زره کورنت، موشک ضد زره هوا پرتاب هلفایر، بمب‌های هوا پرتاب سری Paveway و گلوله‌های توپخانه سری کراسناپول، کوپرهد و جی پی 1 همه جزو تسلیحاتی هستند که از هدایت لیزری بهره می برند. به زبان ساده برای استفاده از این تسلیحات و رسیدن آنها به هدف باید اشعه لیزر به هدف تابیده شود تا با استفاده از بازتابش لیزر سلاح مورد نظر به سمت هدف هدایت شود.
بیشتر بخوانید:
سلاح‌های هدایت لیزری در سال‌های اخیر خصوصاً در درگیری‌های سوریه و عراق از سال 2011 به این طرف در حجم بسیار بالایی توسط تمامی طرف‌های درگیر به کار رفته‌اند و باعث شدند که بسیاری از کشورهای درگیر در این وقایع به سمت توسعه اقدامات مقابله‌ای با تسلیحات هدایت لیزری بروند. بحث مقابله با سلاح‌های هدایت لیزری خود داستانی مفصل و طولانی است که از روش‌های مختلفی مثل پخش دود تا ارسال امواج اخلالگر یا کور کننده به سمت منبع انتشار لیزر استفاده می کند. اما مسئله اول و مهم در مقابله با هر تهدیدی، در ابتدا کشف این سلاح است. با کشف خطر تسلیحات هدایت لیزری، نیروهایی که تحت حمله قرار گرفتند حتی در صورت عدم توانایی انجام اقدامات متقابل حداقل زمانی برای تخلیه محل مورد نظر و حفظ جان خود را خواهند داشت.
حرکت نزاجا برای مقابله با تهدیدات لیزری
هشدار دهنده‌های امواج لیزری چیز جدیدی در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران نیست چراکه در زمان رونمایی از تانک کرار شاهد نصب سامانه هشدار دهنده قفل لیزری بر روی این تانک بودیم. از این سیستم جهت کشف پرتو لیزر تابیده شده از سیستم‌های هدایت تسلیحات یا سیستم‌های مسافت یاب لیزری ادوات دشمن، اعلام هشدار و نیز استفاده از نارنجک‌های دودزا جهت ایجاد پرده دود استتاری به منظور محافظت از تانک در برابر تسلیحات هدایت لیزری استفاده می شود. این سیستم توسط شرکت صا ایران طراحی و ساخته شده است.
هشدار دهنده لیزری ساخت صا ایران
اما اخیراً سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش برای مقابله با تهدیدات سلاح‌های هدایت لیزری دو نوع سامانه هشدار دهنده را توسعه داده است. یکی از این سیستم‌ها قابل حمل توسط نیروهای پیاده و دیگری نیز قابل نصب و استفاده در روی خودروها را دارد. یکی سامانه خود حفاظتی آشکار ساز سامانه‌های هدایت شونده لیزری است که تا 15 کیلومتر برد دارد که این سامانه که مجهز به سه حس‌گر گیرنده است، در زمانی کمتر از یک دقیقه بر پا می‌شود و به صورت هشدار صوتی و روشن شدن چراغ اخطار می‌دهد. برد 15 کیلومتر، فاصله امنی را برای عمده نیروهای پیاده ایجاد کرده و آنها را به طور کامل از تهدیداتی خصوصاً مثل تیم‌های ضد زره و تک تیرانداز آگاه می کند.
همچنین مدلی از این سیستم بر روی کلاه سربازان نصب شده است. فراموش نکنیم که یک نیروی پیاده هدف اصلی هر تیرانداز از فاصله دور است و برای این شلیک دور تک تیرانداز نیاز به نشانه گذاری و مسافت یابی با تابش موج لیزری به سمت این سرباز را دارد. وقتی این سیستم بر روی کلاه نصب شده باشد سرباز مورد نظر نسبت به خطر آگاه شده و می تواند جان خود را از مهلکه نجات دهد. مورد دیگر مربوط خودروها است که معمولاً یا توسط اسلحه‌های تک تیرانداز کالیبر سنگین یا موشک‌های هدایت شونده ضد زره هدف قرار می گیرند. با اخطاری که از این هشدار دهنده دریافت می شود این خودروها می توانند حداقل با افزایش سرعت شانس دشمن برای هدف قرار دادن آنها را کاهش بدهند.
رونمایی از این سامانه‌های کوچک و با تحرک بالا که در زمانی کم قابل نصب در میدان نبرد هستند نشان می دهد نیروهای مسلح کشورمان با درس گرفتن و اندوختن تجارب فراوان از میدان‌های نبرد در عراق و سوریه، همچنان در حال ارتقا سامانه‌ها و تجهیزات انفرادی و سنگین موجود در سازمان‌های رزم سپاه و ارتش هستند و قطعاً نتیجه رصد دقیق تحولات در منطقه خاورمیانه و تجهیزات اعطایی به تروریست‌ها از سوی دولت‌های غربی و عربی، کمک خواهد کرد از هر امتحان نیابتی یا مستقیم، سربلند بیرون آیند. البته طبیعی است با توجه به حجم بالای مرزها و تعدد نیروهای مورد استفاده در این مناطق، تا تکمیل استفاده از چنین تجهیزاتی، راهی طولانی در پیش خواهد بود که قطعاً، قدم اول و مهم آن، ابتکارات رونمایی شده در این گزارش است.
