سرویس اقتصاد مشرق - بنا بر اعلام سازمان برنامه و بودجه، دولت در لایحه بودجه سال 99 کل کشور که به‌زودی تقدیم مجلس می‌شود، سهم نفت در بودجه جاری را به صفر رسانده و بودجه وزارت نفت را از ذیل بودجه شرکت ملی نفت خارج کرده است؛ اما از سوی دیگر حسن روحانی رئیس‌جمهور در هفته جاری سخنانی بر زبان راند که نشان از ناتوانی دولت در اداره کشور بدون نفت است.
بیشتر بخوانید
روحانی در سخنان خود با برشمردن درآمدهای جایگزین نفت، اینگونه نتیجه گرفت که بدون درآمد نفتی، حدود 300 هزار میلیارد تومان کسری بودجه وجود خواهد داشت. این در حالی است که سازمان برنامه و بودجه و مرکز پژوهشهای مجلس در سال جاری طرح‌های جداگانه‌ای برای صفر کردن وابستگی بودجه به نفت ارائه کردند و نهایتاً سازمان برنامه و بودجه مدعی شد که لایحه بودجه سال آینده را بدون اتکا به درآمدهای نفتی تدوین کرده است.
بیشتر بخوانید
روحانی این هفته در کرمان گفت: امروز وقتی کشور با مشکلات فروش نفت مواجه می‌شود، چگونه باید کشور اداره شود. بودجه سالیانه کشور، حدود 450 هزار میلیارد تومان است که شاید امسال بیشتر هم شود و ما این پول را نیاز داریم تا در خزانه برای مصارف دولت و ارائه خدمات به مردم اعم از آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، حقوق کارمندان و بازنشستگان، رسیدگی به معلولان و اقشار کم‌درآمد و مجموع خدماتی که باید ارائه کنیم، هزینه نماییم. این سؤال مطرح می‌شود که پول این 450 هزار میلیارد تومان باید از کجا به دست بیاید؟
رئیس‌جمهور با اشاره به انتقاداتی که از دولت به خاطر تأخیر در اجرای پروژه‌ها و برنامه‌ها می‌شود، گفت: بدون پول که نمی‌شود کاری کرد و انجام امور نیاز به تأمین منابع دارد.
روحانی گفت: یک نفر ناآشنا به بودجه می‌گوید خب نفت نفروشیم و بعداً می‌فروشیم؛ اشکال ندارد، همه معادن و منابعی که استفاده می‌کنیم درش را ببندیم و بعدها استفاده کنید. زمین کشاورزی هم می‌توان مهر و موم کرد و بعدها کاشت کنیم و گازی را هم که به مردم می‌دهیم ببندیم و بعداً استفاده کنیم...منابع بزرگ خداوند برای استفاده است. در را قفل کردن هنر نیست باز کردن هنر است.
رئیس‌جمهور ادامه داد: بالاترین مالیاتی که پیش‌بینی می‌کنیم سال آینده می‌توانیم دریافت کنیم 150 هزار میلیارد تومان است و این سؤال مطرح می‌شود که 300 هزار میلیارد تومان مابقی نیاز را دولت باید از کجا بیاورد. در حالی که گمرکات ما درمجموع حدود 20 هزار میلیارد تومان و یکسری درآمدهای متفرقه دیگر هم داریم، اما آن درآمد اصلی که کشور را اداره می‌کند، پول نفت است.
دکتر روحانی افزود: اگر در شرایط عادی قرار داشتیم، سالانه 60 میلیارد دلار نفت می‌فروختیم و با تبدیل آن به ریال حدود 600 میلیارد تومان یعنی 2 برابر آنچه نیاز داشتیم به راحتی به دست می‌آوردیم.
رئیس‌جمهور گفت: اداره کشور نیاز به ریال دارد و باید آن را تأمین کنیم و این در حالی است که 30 درصد منابع مالی کشور از طریق مالیات و عوارض به دست می‌آید؛ اما در برخی کشورهای دنیا 100 درصد از طریق مالیات تأمین می‌شود.
نوبخت: بودجه 99 بدون نفت تدوین شد
سخنان روحانی در حالی است که نوبخت از موفقیت دولت در تدوین لایحه بودجه سال آینده بدون اتکا به درآمدهای نفتی خبر داده بود. محمدباقر نوبخت افزود: مقرر شد لایحه بودجه سال 1399 به صورت دوسالانه تنظیم شود؛ یعنی هم ارقام و پیش‌بینی‌های منابع و مصارف سال 1399 و هم پیش‌بینی سال 1400 را باهم داشته باشیم.
وی گفت: در این لایحه همه منابعی که حاصل از فروش نفت است خارج می‌شود بنابراین لایحه بودجه سال 1399 و 1400 بدون انعکاس درآمدهای نفتی در منابع بودجه جاری خواهد بود.
بیشتر بخوانید
نوبخت افزود: با حذف منابع نفتی از بودجه جاری، درآمدهای نفتی که در سال آینده داریم، با توجه به اینکه نوعی واگذاری سرمایه‌ای است به صورت تملک دارایی سرمایه‌ای برای طرح‌های عمرانی اختصاص خواهد یافت.
وی بابیان اینکه ما یک برنامه دوساله تهیه کرده‌ایم که برنامه عمرانی دولت برای سال 1399 و 1400 است گفت: منابع طرح‌های عمرانی اولویت‌دار یعنی طرح‌هایی که می‌تواند در سال 1399 و 1400 به اتمام برسد و طرح‌هایی که مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهور در سفرهای استانی، آن‌ها را مشخص کردند و همچنین طرح‌هایی برای مناطق کمتر توسعه یافته به صورت ویژه، در نظر گرفتیم که از محل منابع فروش نفت تأمین اعتبار خواهند شد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور اضافه کرد: البته این همه منابع ما برای طرح‌های عمرانی نیست، بلکه سایر منابعی که از صندوق توسعه ملی و تسهیلات بانکی برای طرح‌های مشارکتی نیز به آن افزوده می‌شود که در قالب برنامه عمرانی دولت به همراه لایحه‌ای که بدون منابع نفت تنظیم می‌شود تقدیم خواهد شد.
وی تصریح کرد: چون در بودجه جاری، منابع حاصل از فروش نفت وجود ندارد، نگاه جامعه جهانی به ایران بدین گونه است که اقتصاد ایران غیرنفتی است و بدون نفت اداره می‌شود و این از برکات تحریم‌های ظالمانه‌ای است که علیه ملت ایران توسط بدخواهان اعمال شده است.
اکنون با سخنان روحانی، این ابهام پیش می‌آید که آیا رئیس‌جمهور لایحه تدوین‌شده توسط محمدباقر نوبخت و همکارانش در سازمان برنامه و بودجه را عملیاتی نمی‌داند؟