انسان موجودی است که هم صعود، ارتقاء و پروازش و هم سقوط و به زمین خوردنش محدودیتی ندارد. مقصد انسان تا اسماء الحسنای پروردگار و ذات ربوبی ادامه پیدا می‌کند. انسان اگر در صراط مستقیم قرار گیرد و هدایت الهی را بپذیرد آیت عظمی و کبری و مظهر صفات، جلال و کمال الهی می‌شود. در مقابل اگر انسان از مسیر مستقیم خارج شد و هدایت الهی را نپذیرفت به اسفل السافلین سقوط کرده و مغضوب درگاه الهی خواهد شد.
خداوند بشر را سر دو راهی قرار داده تا خود با اختیار مسیر صحیح را انتخاب کند و در این مسیر چراغ‌هایی را نیز روشن کرده است. اگر انسان در مسیر الهی گام بردارد و خود را خرج خدا کند، خداوند نیز او را از اصحاب ربوبی خود قرار داده و این فرد همچون شهدا به مقام عندربی نائل می‌شود. انسان متقی به جایی می‌رسد که خداوند به او سلام می‌کند و می‌فرماید «سَلامٌ قَوْلاً مِنْ رَبّ رَحِیم» و جایگاه او را بهشت قرار می‌دهد، بیان کرد: انسان مؤمن به صورتی زندگی می‌کند که وقتی مرگش فرا می‌رسد، مرگ آغاز راحتی اوست و از همه وابستگی‌ها رها می‌شود. چهار زن مؤمنه در قرآن معرفی می‌کند که به مقام قرب و کمال رسیدند. این زنان آسیه، مریم، خدیجه و فاطمه سلام الله علیهما هستند که برترین آنها حضرت زهرا سلام الله علیها مادر ولایت و امامت، حقیقت پیامبر، قلب تپنده عالم امکان، آیت تمام نمای صفات جلال و جمال الهی، ام الکتاب است.
حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها نیز مرآت و مظهر حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است و همه مؤمنان در حرم کریمه اهلبیت (س) میهمان و زائر حضرت زهرا سلام‌الله علیها هستند. حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها به قم آمد تا پرچم ایمان، جهاد، تقوا و تشیع را در ایران بگستراند و به عزت وجود این بانوی بزرگوار علما، مراجع و بزرگانی در این خاک تربیت‌شده، حوزه‌های علمیه دایر شد و انقلاب اسلامی از قم جوانه زده و به جهان صادر شد. حضرت معصومه سلام الله علیها دارای مقام ولی‌اللهی است و خصایص ولایت علوی و عصمت فاطمی در کریمه اهل بیت (س) وجود دارد. فاطمه معصومه سلام الله علیها یک امت، یک جهان و یک حقیقت تمام است.
هجرت بانوی کرامت از مدینه به قم اخلاق، معارف، فقه و احکام، قیام، انقلاب و روح شهادت را به همراه داشت و انقلاب و مقاومت به رهبری امام خمینی (ره)، ایستادگی و شهادت همه از دامان حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها نشأت گرفته است. انقلاب اسلامی، پیروزی ها و مقاومت امروز حاصل رهنمودهای امام و رهبری و خون شهیدان در سایه عنایت حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها است. رشد علمی، معرفتی، اخلاقی، نظامی و فرهنگی امروز ایران اسلامی و اینکه این کشور جزء اولین و قدرت مندترین کشورهای دنیا است همه این‌ها از برکات وجودی حضرت معصومه سلام الله علیها است. اختری از آسمان ولایت و امامت طلوع کرده بود که قلب ها را جلا و شفا می داد و چشم ها را روشن می کرد و به کانون مقدس اهل بیت علیهم السلام گرمی و صفا بخشید. در این مطلب به برخی از ویژگی ها و خصایص وجودی این بانوی بزرگوار اشاره می شود تا اندکی با شخصیت و سیره ایشان آشنا شویم. در اینجا به نمی از دریای معرفت حضرت معصومه علیها السلام پی می گیریم.
1- حضرت فاطمه معصومه (س)
به گفته محدث بزرگ حاج شیخ عباس قمی و نویسنده کتاب قاموس الرجال در میان فرزندان امام موسی بن جعفر علیه السلام بعد از امام رضا علیه السلام حضرت معصومه (س) برترین و گران سنگ ترین آنها به شمار می آید.
2- لقب حضرت معصومه (س)
لقب معصومه از جانب حضرت امام رضا علیه السلام به دلیل مراتب تقوی و پرهیزگاری تنها به فاطمه معصومه (س) در میان دختران حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام اعطا گردید؛ خانمی که در اقتدا به پدر بزرگوارش، بسیاری از ساعات زندگی اش، به عبادت و راز و نیاز با خدا سپری شد.
3-موقعیت معنوی
امام رضا علیه السلام که در زیارتنامه حضرت معصومه (س) در بزرگداشت و تجلیل آن حضرت او را دارای منزلت رفیع در نزد خداوند می خوانند و خواستار شفاعت خود، توسط آن حضرت در درگاه خداوندی می شوند.
4- فقاهت
روزی گروهی از شیعیان به قصد دیدار امام موسی بن جعفر علیه السلام و پرسش سؤالات خود به مدینه آمدند ولی امام در مدینه حضور نداشتند. از این رو، سؤالات خود را مکتوب به خانواده آن حضرت تحویل دادند تا در سفر بعدی، پاسخ آنها را از امام بگیرند. حضرت معصومه (س) خود پاسخ پرسش ها را نوشته به آنها داد. این گروه، در بین راه با امام موسی بن جعفر برخورد کردند و پاسخ ها را به امام ارائه نمودند. امام ضمن تأئید پاسخ ها ابراز خوشحالی کردند.
5- اهل حدیث(محدث)
در تاریخ اسلام به بانوان با فضیلت و صاحب حدیثی برمی خوریم که نام خود را در زمره محدثان ثبت کرده اند. حضرت معصومه (س) یکی از زنان بزرگ اهل بیت در این زمینه است.
6- زیارت حضرت معصومه (س)
از امام رضا علیه السلام نقل شده کسی که حضرت معصومه (س) را با آگاهی به حق وی زیارت کند، شایسته بهشت می شود. شاید یکی از حقوق و انتظارات آن حضرت به عنوان پیامدار دین و معنویت از زائران خود، تلاش آنها جهت تدارک یک سفر معنوی و کوشش برای قرب بیشتر به آن حضرت از طریق کوشش برای اصلاح خویشتن و تقویت کمالات معنوی در خود باشد.
7- زیارتنامه
حضرت معصومه در میان امامزادگان، از امامزادگان نادری است که برایش زیارتنامه مخصوص از جانب امام معصوم علیه السلام نقل شده است و به مقام شامخ آن حضرت اشاره شده است.
8- تحول شهر قم پس از ورود
شهر قم در اواخر قرن اول، با ورود تعدادی از شیعیان کوفه بتدریج مذهب شیعه را پذیرفت و به عنوان یک شهر شیعی معروف گشت. ولی با ورد حضرت معصومه (س) به قم، فصل نوینی در اهمیت این شهر در گسترش اسلام و مذهب شیعه گشوده شده. میزبان حضرت معصومه (س) در مدت 17 روز اقامت و زندگی آن حضرت در شهر قم، جناب موسی بن خزرج، پس از رحلت حضرت معصومه (س)، محراب عبادت آن بزرگوار را به همان حالت باقی گذاشت و خانه مسکونی خویش را به احترام حضرتش به مسجد تبدیل کرد. پس از رحلت و خاکسپاری حضرت (س) موسی بن خزرج سایبانی از حصیر بر روی قبر ایشان نصب کرد که به مدت 100 سال این سایبان وجود داشت.
9- بارگاه فاطمه معصومه (س) و تجلیگاه فاطمه زهرا (س)
مرجع عظیم الشأن مرحوم آیت الله العظمی نجفی مرعشی رحمه الله فرمود: پدرم مرحوم آیت الله علامه سیدمحمود مرعشی که در نجف اشرف می زیست علاقه مند بود که به طریقی، محل قبر جده اش حضرت زهرا (س) را بیابد، برای این مقصود ختم مجربی انتخاب نمود و چهل شب به آن مداومت نمود. شب چهلم بعد از انجام ختم و توسل فراوان به بستر خواب رفت، در عالم خواب به محضر امام باقر علیه السلام رسید، امام به او فرمود: «علیک بکریمة اهل البیت» به دامن کریمه اهل بیت چنگ بزن، ایشان تصور کرد منظور امام علیه السلام حضرت زهرا (س) است، عرض کرد: آری قربانت گردم من نیز ختم را برای همین امر گرفتم. امام فرمود: منظور من قبر شریف حضرت معصومه در قم است سپس افزود: بخاطر مصالحی خداوند اراده نموده که قبر حضرت زهرا (س) مخفی باشد از این رو قبر حضرت معصومه (س) را تجلیگاه قبر حضرت زهرا (س) قرار داده است. در زیارت نامه حضرت معصومه که بوسیله امام رضا علیه السلام نقل شده عنوان شده است ای دختر رسول خدا، ای دختر فاطمه و خدیجه و. . . این تعابیر در مورد حضرت معصومه آنهم از زبان امامی معصوم فقط بیانگر شرافت خانوادگی نیست بلکه علاوه بر آن اشاره به مقامات عالی و ملکوتی و معنوی حضرت دارد.
10- مقام عصمت حضرت معصومه (س)
امام رضا علیه السلام فرمودند: کسی که حضرت معصومه را در قم زیارت کند مانند آنست که مرا زیارت کرده است. امام ثواب زیارت خویش را با زیارت حضرت معصومه در یک حد و اندازه می داند و نیز اینکه نام مبارک حضرت، فاطمه کبری بوده و امام او را ملقب به صفت معصومه کرده است و این مطالب نشانگر اوج عظمت روحی و معصومیت حضرت فاطمه کبری است.