حرکت چراغ خاموش واتیکان به سمت پذیرش همجنس‌بازی

سرویس جهان مشرق- اول اکتبر سال جاری خبر رسید پاپ فرانسیس دوم با کشیش آمریکایی که طرفدار دگرباشان است دیدار می‌کند. طرفدار خود دگرباشان، طرفدار حلال اعلام کردن همجنس‌بازی یا طرفدار رسمی شدنِ حقوقشان؟

واشینگتن بلِید در یادداشتی به قلم لو چیبارو این دیدار خصوصی در واتیکان را نوعی چراغ سبز کاتولیسیسم به دگرباشان دانسته است. مهمان پاپ، کشیش جیمز مارتین نویسنده کتاب «بنای یک پل» است که موضوع آن پیشنهاداتی برای ایجاد آشتی و احترام میان کلیسای کاتولیک و دگرباشان است.

این کتاب جدید با انتقاد برخی اسقف‌ها روبرو شده اما از آن سو گروهی که خود را حامیان کاتولیکِ حقوق دگرباشان دانسته و نام «سفیران راه جدید» را بر خود نهاده‌اند، به پشتیبانی از کشیشِ دگراندیش پرداخته‌اند. آنها در بیانیه‌ای آورده‌اند زمان آن رسیده که کلیسا در پیام منفی که در سالیان دراز در مورد انواع دگرباشان میفرستاده تجدید نظر کند و دست دگرباشانی که کلیسای خود را دوست دارند، بفشارد.

اینکه یک علاقمند به مذهب کاتولیک که به بسیاری از اصول دین خود پایبند است، همجنسباز هم باشد شاید چیز جدیدی نباشد که کسی بخواهد با آن مبارزه کند. هر متدینی ممکن است مرتکب گناهانی شود و بر آن اصرار ورزد.  اما اینکه چنین فردی علناً در جامعه تظاهر به همجنسبازی کند و خواهان این باشد که احکام کاتولیسیسم طبق نظر او تغییر کند و دیگر کسی به اسم دین علیه همجنسبازی سخن نرانَد، مطلب دیگری است.

شاید بتوان تصور کرد که اقدام پاپ صرفاً یک عمل اخلاقی برای شنیدن نظرات زیردستان است، نوعی احترام به دیگران و پیشگیری از قضاوت زودهنگام. اما وقتی این دیدار را با سایر سخنان پاپ جمع و تفریق می‌کنیم کار خراب می‌شود.

البته پاپ فرانسیس از زمانِ عمده‌داری این منصب در سال 2015 در بیانیه‌ رسمی موضع دیرینه کلیسا در مورد به رسمیت نشناختن ازدواج همجنسبازان را تأیید کرد و گفت «کسی که به زبان از مسیحیت دم می‌زند بدون اینکه به آن عمل کند به خود و دیگران صدمه می‌زند» اما به نظر می‌رسد مخالفِ راندنِ آنها از کلیسا با وجود تظاهر به گناه و تبلیغ همجنسبازی باشد.

نه فقط  پیروان مسیحیت، بلکه کشیش‌های همجنسباز نیز از سوی او پیام مثبت دریافت کرده‌اند: «اگر آنها به پروردگار از صمیم قلب ایمان داشته باشند، من که هستم که بخواهم آنها را قضاوت کنم». این گفته ظاهراً به زمانی برمی‌گردد که او یک کاردینال بود و اگر چنین باشد، بعد نیست در انتخاب وی به این رویکرد خاصش توجه داشته‌اند.

شاید یکی از دلایل رویکرد متفاوت او به همجنسبازان نسبت به پاپ‌های قبلی این باشد که هر چند «نسبی‌گرایی» در روابط جنسی و «فرهنگ همزیستی‌های یک شبه» را تهدیدی جدی نسبت به «اصل بنیان خانواده» دانسته و حتی صراحتاً بعد از همه‌پرسی در اسلواکی از تبلیغات کشیش‌های محافظه‌کار آن کشور علیه به رسمیت‌شناخته‌شدن همجنسبازی تقدیر کرد، اما رویکرد قبلی پاپ‌ها را نیز ناکارآمد می‌داند.

وی یک بار به اسقف‌ها گفت «ما باید راهکارهای قاطعی برای مشکلات زیادی که خانواده‌ها را در زمانه ما درگیر کرده است در نظر بگیریم» و در مصاحبه‌ای وضعیت دگرباشان را نیازمند برخورد عطوفت‌آمیز دانست: «باید راهی پیدا کنیم که به پدرها و مادرها (ی مؤمن) کمک کنیم تا (در چنین وضعیتی) پسر ویا دختر خود را تنها نگذراند».

جالب است که حتی این مطلب نیز همجنسبازان را راضی نکرده و خواهان تغییر نظر شرعی کلیسا در مورد این عمل هستند: «اغلب تغییرات اول از رفتار کشیش‌ها آغاز می‌شود و سپس در میان‌مدت موجب تغییر در تعالیم کلیسا می‌شود و قطعاً اینگونه خواهد شد»!

اگر کلیسا کُند عمل کند همین نیز خواهد شد. نمونه آن تغییر یک نقاشی در کلیسای سنت پال سوئد است. این کلیسا از شاهکارهای ویکتور لانگلت است که در دهه 1880 میلادی ساخته شده و معماری دایره‌شکل آن با طراحی خیابان‌های اطراف به شکل زیبایی همخوانی دارد.

لانگلت معمار پارلمان سوئد نیز هست و عناصر مشابهی در هر دو ساختمان دیده می‌شود. این که افزودن عناصر دگرباشانه به نقاشی در کلیسایی با این شهرت رقم خورده است شاید تصادفی نباشد.

منابع

https://www.washingtonblade.com/2019/10/01/pope-francis-meets-with-pro-lgbt-priest

http://trondni.blogspot.com/2011/02/what-to-see-st-pauls-church-malmo.html

https://www.hrc.org/resources/seven-quotes-that-make-pope-francis-complicated-for-lgbt-people