محاسبه مبتلایان خاموش
بررسیها نشان میدهد که در کل میزان مبتلایان تا روز گذشته رقمی معادل 13 هزار و 983 نفر بوده است. از این رقم میزان کل مرگومیر به رقم 724 نفر رسیده است. براساس آمارهای جهانی نرخ متوسط مرگومیر این بیماری معادل با 5/ 3 درصد است. بنابراین اگر این نرخ مرجع باشد، میتوان گفت با این میزان مرگ مشخص شده، جمعیت کل مبتلایان کرونا در کشور باید رقمی حدود 20 هزار و 748 نفر باشد. در نتیجه حدود 6 هزار و 765 نفر مبتلایان خاموش در کشور وجود دارند که احتمالا علامت آشکاری نداشتهاند یا اینکه شرایط آزمایشگاهی در کشور به نحوی نبوده است که تمام مبتلایان شناسایی شوند. عدم شناسایی به موقع این مبتلایان در روزهای آینده درحالیکه شرایط قرنطینه در کشور نیز فراهم نشده میتواند باعث درگیر شدن بخش قابلتوجهی از جمعیت کشور شود. یکی از کشورهایی که توانست با افزایش تستهای آزمایشگاهی و قرنطینه افراد مشکوک روند گسترش این بیماری را کنترل کند، کرهجنوبی است. در این کشور، شبکهای از حدود 100 آزمایشگاه بهطور مداوم از مردم آزمایش میگیرند و این تست باعث شناسایی سریع مبتلایان و کاهش تعداد قربانیان در این کشور نسبت به کشورهای دیگر شده است. همچنین دولت 53 تیم سیار تست به خیابانها اعزام کرده است که به رانندگان خودروها اجازه میدهد پشت فرمان خودرو و بدون مراجعه به مراکز پزشکی و حتی بدون تماس فیزیکی تست بدهند. جواب این تست در مدت 6 تا 24 ساعت مشخص میشود. با این روش امکان جداسازی افراد بیمار از سالم وجود دارد. دولت کرهجنوبی بیش از 210 هزار تست را با این روش انجام داده است. همچنین از طریق یک اپلیکیشن محل حضور و رفت و آمد بیماران را شناسایی و آن را اطلاعرسانی میکنند. بنابراین سیاستگذار در کشور ما، اگر سیاستی نظیر چین مانند قرنطینه کردن را انتخاب نکرده است، باید با توسعه زیرساختها و بهرهگیری از تجربه موفق کرهجنوبی، شرایط مشابهی را با توجه به زیرساختهای موجود اتخاذ کند. در غیر اینصورت نمیتوان روند ابتلا به این بیماری را در روزها و هفتههای آینده متوقف کرد. افزایش جمعیت مبتلایان در روزهای آینده فشار قابلتوجهی به ظرفیتهای پزشکی خواهد آورد و انفعال در برابر شیوع این بیماری، باعث افزایش هزینهها به شکل تصاعدی خواهد شد.
کاهش مبتلایان، افزایش فوتیها
آمارها نشان میدهد که میزان مبتلایان در روز 23 اسفند ماه رقم 1209 نفر گزارش شده است. این رقم در روز 24 اسفند ماه به میزان 1365 نفر گزارش شده بود که در نهایت نشان میدهد میزان مبتلایان روزانه به میزان 11 درصد کاهش یافته است. اما آیا واقعا میتوان باور کرد که میزان مبتلایان نسبت به روز قبل روند نزولی داشته باشد؟ بهنظر میرسد که ظرفیت شناسایی و تست افراد مبتلا در هر روز ثابت است و تعداد آزمایشهای صورت گرفته در یک روز در یک سطح مشخص قرار دارد. بنابراین حداکثر میزان شناسایی روزانه رقمی حدود 1200 تا 1300 نفر است، اما آمارهای مرگومیر بر اثر کرونا این روند را تایید نمیکند. در واقع این آمار معیار مناسبتری برای تایید روند صعودی در آمار بیماران کرونایی است. براساس آمارهای وزارت بهداشت در روز گذشته، میزان فوتیهای 25 اسفندماه 113 نفر گزارش شده که نسبت به روز قبل از آن 5/ 16 درصد رشد کرده است. بهطور متوسط رقم رشد روزانه فوتیها طی هفته منتهی به 25 اسفندماه در هر روز 5/ 17 درصد بوده است. اگر این روند در روزهای باقی مانده ادامه داشته باشد، تا 29 اسفند ماه رقم فوتیهای روزانه به بیشتر از 215 نفر میرسد. این موضوع رقم کل فوتیها در پایان سال را به بیش از 1400 نفر خواهد رساند. بنابراین این آمارها تایید میکند که سیاستگذار علاوه بر ایجاد هشدارهای بهداشتی و سیاستهای سلبی برای کاهش میزان واگیری، باید سیاستهای ایجابی برای مهار روند بیماری اتخاذ کند، در غیر اینصورت هزینه مهار در هفتههای آینده افزایش خواهد یافت.
با توجه به آمارهای ارائه شده میتوان عنوان کرد که نسبت فوتیها به مبتلایان روزانه در تاریخ 25 اسفندماه به رقم 3/ 9 درصد رسیده است. این رقم در روز قبل از آن 1/ 7 درصد ثبت شده بود. این موضوع نیز نشان میدهد بهرغم توقف سطح شناسایی مبتلایان روند فوتیها افزایش یافته است. در مجموع نیز نسبت کل فوتیهای کشور به کل بیماران کرونا به رقم 2/ 5 درصد رسیده است. این درحالی است که سطح استاندارد این رقم باید بهطور متوسط 5/ 3 درصد باشد. در نتیجه به شرط دقیق بودن آمار متوفیان، احتمالا میزان مبتلایان کمتر از حد معمول گزارش شده است.
الگوی پراکندگی بیماران در استانها
آمارهای استانی در روز گذشته نشان میدهد که همچنان بیشترین میزان ابتلا با 251 نفر در تهران گزارش شده است. این رقم البته نسبت به آمار 347 نفر در روز 24 اسفند ماه کاهش قابلتوجهی را تجربه کرده است. باید منتظر ماند و دید که آیا این روند نزولی در روزهای آینده نیز در پایتخت مشاهده میشود؟ البته با توجه به افزایش رفت و آمدهای پایان سال بعید است که در این هفته و هفته آینده سطح میزان مبتلایان کاهش یابد. پس از تهران، خراسان رضوی با رقم 143 نفر در رتبه دوم قرار دارد. این استان نیز در روزهای اخیر، آمارهای بالایی را ثبت کرده و به یکی از استانهای با آمار بالای مبتلایان تبدیل شده است. استان اصفهان نیز با آمار 126 نفر ابتلای جدید در روز گذشته در مقام سوم قرار دارد. تنها در این سه استان میزان بیماران سه رقمی گزارش شده است. یکی از نکات گزارش جدید این است که در روز 25 اسفند ماه میزان مبتلایان استان مرکزی صفر گزارش شده، حال آنکه در روز 24 اسفند ماه این رقم معادل 115 نفر بوده است. سوال اینجاست که چطور میزان مبتلایان یک استان بهشدت کاهش پیدا میکند و هیچ مورد جدیدی در یک روز گزارش نمیشود؟ نکته جالب دیگر این است که استان چهارمحال و بختیاری در سه روز گذشته بیمار جدیدی را گزارش نکرده است و از این حیث یک استان منحصربهفرد محسوب میشود. اما کردستان که تا روز گذشته آمارها به شکل تکرقمی گزارش میشد، حالا رقم 27 نفر در یک روز را گزارش کرده است.