پیش از انقلاب و در سال 1354 شرکت لوله و اتصالات کلاچ با هدف تولید لوله چدن برای آب و فاضلاب تاسیس شد، اما فعالیت این واحد تولیدی چندی نپایید و پس از انقلاب میزان بدهی‌های شرکت به بانک از میزان دارایی‌های آن بیشتر شد. از این‌رو پس از ورشکستگی این کارخانه و رها کردن صاحبان آن، این شرکت به بانک کشاورزی واگذار شد. پس از مدتی بانک کشاورزی آن را به بانک صنعت و معدن و بانک صنعت و معدن آن را به بانک ملت واگذار کرد. به‌نظر می‌رسد که یک خط تولید از کار افتاده را هیچ بانکی طالب نیست.
اما این کارخانه از رده خارج شده توسط یک متخصص ایرانی به‌ثمر نشست. سیدرضا شهرستانی که سال‌هاست عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران است، این واحد را خریداری و راه‌اندازی کرد. او دارای مدارک لیسانس الکترونیک، برق و کامپیوتر از دانشگاه UCL (انگلستان – لندن) است که در امور فنی و راه‌اندازی کارخانه‌ها مهارت دارد و کارخانه‌های بسیاری را در سطح جهان از جمله مدیر پروژه ساخت 2هزار واحد در طرابلس لیبی و مدیرعامل شرکت RE (مجتمع‌های تجاری در شهر یوستن در تگزاس آمریکا)، مدیریت کرده است. سیدرضا شهرستانی رئیس هیات‌مدیره شرکت لوله و اتصالات چدنی (کلاچ) درباره پیشینه این کارخانه در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: موضوع آن است که در آن سال‌هایی که این کارخانه در اختیار بانک ملت بود، بانک‌ها اعلام کردند کار ما بانکداری است و خود را از بازسازی چنین واحدهایی بیرون کشیدند. از سوی دیگر، موضوع آن بود که به مرور زمان تولید لوله‌های چدنی نیز منسوخ شد و لوله‌های دیگری جایگزین آنها شدند؛ از این‌رو این کارخانه نیز به یک مخروبه رهاشده با دستگاه‌های فرسوده تبدیل شد.
کارخانه‌ای که هیچ خریداری نداشت
شهرستانی با اشاره به این موضوع که بانک ملت سال 1386 کارخانه کلاچ را به مزایده می‌گذارد، توضیح داد: در مزایده بانک، کارخانه کلاچ به فروش نمی‌رسد، تا اینکه با معرفی بنده از سوی برخی دوستان به بانک برای بازسازی و احیای این واحد، از سوی بانک با من تماس گرفته شد و مذاکره‌هایی برای خرید آن انجام گرفت.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: دی ماه سال 1386 تصمیم به خریداری این کارخانه گرفتیم. آن سال زمستان بسیار سختی داشت، به یاد دارم زمانی که برای بازدید از کارخانه رفتیم، تمام ماشین‌آلات کارخانه زنگ زده بودند و ما شاهد یک کارخانه بدون سقف و خط تولید خراب و فرسوده‌ای با حضور دو نگهبان بودیم. اما من تصمیم به بازسازی این کارخانه گرفتم و آن را در تاریخ 20 دی ماه 1386 خریداری کرده و به کمک دوستان توانستیم در تاریخ 27 اسفند همان سال و به مدت دو ماه آن را بازسازی و راه‌اندازی کنیم.
رئیس هیات‌مدیره شرکت کلاچ در ادامه توضیح داد: نکته قابل‌توجه این است کارخانه‌ای که منهدم شده بود را راه‌اندازی کرده و خط تولید آن را از تولید لوله چدن به خط تولید شمش تغییر دادیم؛ این درحالی است پیش از اینکه بخواهیم کار احیا را شروع کنیم، از شرکت «ایریتک» کمک و مشاوره خواستیم، آنها به ما اعلام کردند که احیای این خط تولید، نیاز به 18 ماه زمان و هزینه بالایی دارد. بدون کمک هیچ شرکت مشاوری، خود تصمیم گرفتیم که این کار را انجام بدهیم و در این راستا توانستیم که خط تولید چدن با دمای 1500 درجه را به خط تولید شمش فولاد به دمای 1700 درجه برسانیم و این کار را تا آخر سال و طی دو ماه به اتمام رساندیم.
خودباوری راهگشای مسیر
شهرستانی با اشاره به خاطرات راه‌اندازی این کارخانه در آن دوران عنوان کرد: پس از مطرح کردن این موضوع که ما خودمان قصد داریم بدون هیچ سرمایه‌گذاری و کمترین زمان این کارخانه را راه‌اندازی کنیم، برای بسیاری این موضوع باورپذیر نبود که چگونه می‌توان یک خط تولیدی را که حتی سقف ندارد و کوره‌های آن از کار افتاده و در دمای منفی 20 درجه زیر برف مدفون شده است، راه‌اندازی کرد؟ اما ما توانستیم 27 اسفند همان سال این کارخانه را راه‌اندازی کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که چگونه این کارخانه فرسوده را احیا کردید، گفت: تمام ماشین‌آلات، کوره‌های ذوب و خط تولید را به‌صورت روز در داخل ساختیم و تمام فرآیند طراحی و ساخت را در داخل انجام دادیم. خودباوری مهم‌ترین موضوعی بود که به آن تکیه کردیم، با وجود اینکه حتی سرمایه هم نداشتیم، من از اعتبار شخصی خود استفاده کرده و سه ماه محصول کارخانه یعنی شمش را پیش‌فروش کرده و از این پیش‌فروش و بدون دریافت یک ریال وام یا تسهیلات بانکی، کارخانه را راه‌اندازی کردیم.
رئیس هیات‌مدیره شرکت کلاچ ادامه داد: پس از دو ماه بازسازی، تعداد پرسنل کارخانه را از 2 نفر به 180 نفر رساندیم. هم‌اکنون ظرفیت تولید کارخانه 100 هزار تن در سال است و قادر هستیم این میزان را به 300 هزار تن نیز برسانیم.
شهرستانی با اشاره به کارخانه‌های دیگری که در دست احیا هستند، عنوان کرد: پس از کارخانه کلاچ، روی شرکت‌های دیگر مانند ایران غلتک نیز کار کردیم. این کارخانه که پیش از این متعلق به ذوب آهن اصفهان بود پس از واگذاری، آن را خریداری کرده و راه‌اندازی کردیم.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: چهار شرکت فرسوده دیگر نیز برای راه‌اندازی در دست اقدام داریم که 1500 نفر در آنها مشغول به‌کار هستند. البته پروژه بعدی ما روش تولید آهن اسفنجی است که در آن نیاز به آب را به حداقل ممکن برساند.
