محققان دانشگاه "مککواری" (Macquarie) مدلهای جدیدی تولید کردند که نشان میدهد در کدام بخشهای اعماق زمین سنگها ذوب میشوند. این موضوع به ما کمک میکند تا بفهمیم در کدام مناطق باید منتظر زلزلههای بزرگ باشیم.
بزرگترین و مخربترین زلزلهها زمانی رخ میدهد که دو ورقهی تکتونیک با یکدیگر برخورد میکنند. در منطقهی برخورد یک ورقه به زیر ورقهی دیگر میرود و در اعماق زمین غرق میشود.
درمقالهی منتشر شده در مجلهی "Nature Communications" دکتر مایکل فورستر (Michael Förster) و دکتر کیت سلوی (Kate Selway) دریافتند که در این مناطق سنگهای ذوب شده و مایعات مذاب در بخشهای سطحی قرار دارند. این سنگها و مواد مذاب به روان حرکت کردن ورقهها در کنار هم کمک میکنند تا از رخ دادن زلزلههای بزرگ در این سطح جلوگیری شود.
محققان برای انجام این محاسبات نحوهی ذوب سنگها در مناطق برخورد ورقهها و بین ورقهها را بررسی کردند. از آن جایی که سنگها به همراه ورقهها به بخشهای پایینتر کشیده میشوند گرم شده و در نهایت ذوب میشوند.
دکتر فورستر آزمایشهایی بر روی نمونههای رسوبات و گل کف اقیانوسها انجام داد. او نمونهها را بیش از 1000 درجهی سانتیگراد گرم کرد و متوجه شد آنها در عمق کمتری نسبت به سنگهای موجود در مناطق برخورد ذوب میشوند و سنگ ذوب شده، فلوگپیت معدنی و مایع سالین ایجاد میکنند.
دکتر سلوی این آزمایشها را با اندازهگیریهای خصوصیات فیزیکی اعماق زمین مقایسه کرد. او متوجه شد مناطقی با رسانایی بالای الکتریکی وجود دارند که با مکانهای پیشبینی شده برای سنگهای ذوب شده، فلوگپیت و سالین مطابقت دارد. این مناطق به محققان کمک میکند تا میزان توزیع سنگهای مذاب و مایعات مذاب را در مناطق برخورد بررسی کنند.
از آن جایی که این نتایج با مکانهای زلزلههای قدیمی مقایسه شده و به مناطق برخورد ورقهها تعمیم داده شده است امیدواریم بتواند به بهبود دقت ارزیابی خطر زلزله کمک کند.
دکتر سلوی که استاد افتخاری دپارتمان علوم زمین و محیط زیست در دانشگاه مکآری میگوید: این مناطق فرورانش که در آن دو ورقه تکتونیک به هم برخورد میکنند جزو مهمترین بخشهای زمینشناسی زمین هستند، زیرا مناطق آتشفشانی و زلزلهخیز را کنترل میکنند. خیلی هیجانانگیز است که مدلی جدید داریم که اندازهگیری مناطق "فرورانش" رسانای الکتریکی را توضیح میدهد.