سرویس سیاست مشرق- مدیرکل آژانس انرژی اتمی بار دیگر راهی ایران شده است، خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرد درخواست رافائل گروسی پذیرفته‌شده و مدیر آژانس به تهران سفرکرده و با وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار خواهد کرد.
البته گروسی تمایل دارد در سطحی بالاتر در تهران رایزنی کند. او مدتی قبل در یک کنفرانس خبری اعلام کرد آرزو دارد با رئیس‌جمهور ایران گفتگو کند! درخواست او برای رایزنی در سطح بالا قابل‌تأمل است. در آخرین روزهای حضور حسن روحانی در پاستور، مدیرکل آژانس با رئیس‌جمهور وقت دیدار کرد. در این دیدار طولانی روحانی با بخشی از خواسته‌های آژانس که در مغایرت با قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها بود موافقت کرده و فرصت برای بازرسی‌های بیشتر آژانس فراهم شد. سیاست‌مدار آرژانتینی گمان می‌کند که با استفاده از آن حربه و گرفتن وقت ملاقات برای دیدار با رئیسی می‌تواند بار دیگر خواسته‌های خود را پیش ببرد.
وب‌سایت وزارت امور خارجه فرانسه در تحلیلی از درخواست گروسی برای دیدار با سید ابراهیم رئیسی می‌نویسد: مدیرکل آژانس بر این باور است که ارتباط با مقامات عالی سیاسی در ایران می‌تواند ثمربخش بوده و او درخواست‌هایش را صریح‌تر بیان کند و زودتر به نتیجه مطلوب برسد. در ادامه این گزارش آمده است: گروسی گمان می‌کند رئیسی مانند روحانی است و می‌توان روی او تأثیر گذاشت!
پس از استقرار دولت جدید، در اولین گام بازرسی‌های غیرمعمول آژانس با محدودیت‌های شدید روبه‌رو گردید و بازرسان امکان دسترسی به حافظه دوربین‌های برجامی را از دست دادند. در حال حاضر تنها امکان ضبط و آرشیو شدن تصاویر برای سه ماه فراهم‌شده است. این اقدام ضربتی شوک شدیدی به آژانس وارد کرد. گروسی با سفر به امریکا رو به خبرگزاری بلومبرگ گفت: جهان باید بداند میان دولت روحانی و رئیسی تفاوت‌های چشمگیر وجود دارد، دولت جدید در ایران می‌گوید هنوز نسبت به بازگشت به برجام بدبین نیست، من روی کلمه «هنوز» تأکید ویژه دارم.
مدیرکل آژانس انرژی اتمی به‌خوبی می‌داند دوران بازی سیاسی به پایان رسیده است و دولت برای اقدام علیه شیطنت‌های آژانس، تعارفی با غربی‌ها ندارد. از نگاه جمهوری اسلامی ایران، آژانس نه یک مجموعه فنی و راهبردی بلکه ابزاری سیاسی در دست آمریکایی‌ها و تروئیکای اروپایی است، هرقدر آن‌ها بازی را پیچیده‌تر کنند، جمهوری اسلامی ایران نیز می‌تواند مسیر را برای آژانس سخت‌تر و پرپیچ و خم‌تر کند.
روزنامه گاردین در شرح وضعیت موجود در گزارشی می‌نویسد: بر اساس پروتکل الحاقی آژانس توانایی دسترسی به صدها هزار تصویر ضبط‌شده روزانه توسط دوربین‌ها را داشت و می‌توانست آن‌ها را تجزیه‌وتحلیل کند، غربی‌ها این فرصت را با بدعهدی در لغو سریع تحریم‌ها و دادن تضمین آن حالا ازدست‌رفته می‌بینند، به عبارت بهتر چشم آژانس در ایران مدتی است کور شده است!
مشت در برابر مشت؛ محدودیت در برابر زورگویی
هشتم آذرماه دور هفتم مذاکرات برجامی برای رفع تحریم‌ها در اتریش برگزار می‌شود، سفر گروسی به تهران بی‌ارتباط با مذاکرات هسته‌ای در گرندهتل شهر وین نیست. برخی آگاهان سیاست خارجه اعتقاددارند که غربی‌ها از حالا به نتیجه مذاکرات وین واقف بوده و به استقبال شکست از جمهوری اسلامی ایران رفته‌اند. دلیل پیروزی زودرس جمهوری اسلامی ایران از اکنون مشخص است؛ تهران بر موضع منطقی خود در لغو سریع همه تحریم‌ها و راست آزمایی آن پافشاری دارشته و حاضر نیست یک کلمه از حکم کلی نظام کوتاه بیاید. در صورت عدم هم‌خوانی مذاکرات با خواسته‌های قانونی ایران؛ پیشرفت‌های هسته‌ای کشورمان به نقطه‌ای غیرقابل‌بازگشت رسیده و هزینه آن برای غربی‌ها به‌شدت بالا می‌رود.
میان سفر مدیر کل آژانس به ایران و دور هفتم مذاکرات در وین رابطه ای معنادار وجود دارد:
1- هفته گذشته آمریکا و کشورهای اروپایی در جلسه‌ای مشترک با سران مرتجع منطقه حاضر شدند. نتیجه این ماجرا انتشار یک بیانیه ضعیف و ضد ایرانی بود. در این بیانیه جمهوری اسلامی ایران متهم به توسعه برنامه‌های بی‌ثبات کننده در منطقه شده است. این بیانیه آن‌چنان ساختگی بود که وزارت امور خارجه اعلام کرد که اطلاعیه ریاض حتی ارزش پاسخ دادن نیز ندارد. سفر گروسی به تهران را باید در امتداد بیانیه مشترک غربی – عربی تفسیر کرد. مدیرکل آژانس در سفر به تهران سعی می‌کند برای اتهامات بی‌جا و توهمات دشمن مستندسازی کرده و آن را تبدیل به پرونده کند.
2- یکی از مهم‌ترین اهداف سفر گروسی به تهران دسترسی بازرسان آژانس به سایت تسا است. پایگاه اینترنتی هیئت نمایندگی اتحادیه اروپا نوشته است که آژانس باید به سایت تسا دسترسی داشته باشد. در این گزارش آمده است که ایران از 20 تا 22 سپتامبر به بازرسان اجازه داد تجهیزات تعریف‌شده آژانس برای فعالیت‌های نظارتی را سرویس کرده و کارت حافظه آن‌ها را در تمامی مکان‌های لازم در ایران تعویض کند، به‌استثنای کارگاه ساخت قطعات سانتریفیوژ تسای کرج. هم‌اکنون آژانس در پی آن است که دوربین‌های تسا نیز مورد برسی قرارگرفته و کارت آن تعویض شود. پس از انتشار این گزارش گروسی به صحنه آمده و با تکرار سناریو تروئیکا اعلام کرد که نگران سایت تسا است! گروسی می داند دسترسی به تسا برای او غی ممکن است، او با سفر به ایران قصد دارد جاده صاف کن سرویس های امنیتی دشمن در اقدامات ضد ایرانی باشد.
پایگاه تسای کرج پیش‌تر هدف حملهٔ خرابکارانه رژیم صهیونیستی قرارگرفته است. پس‌ازاین حمله چهار دوربین نظارتی آسیب جدی دیدند. آژانس اما بدون محکومیت این اقدام خرابکارانه، خواستار بازگشت سریع دسترسی‌ها به این سایت هسته‌ای شد. جمهوری اسلامی ایران نیز با تأکید به لزوم موضع‌گیری آژانس علیه رژیم صهیونیستی، تکمیل نشدن روند تحقیقات امنیتی قضایی را دلیل عدم نصب مجدد دوربین‌ها اعلام کرد. تا زمان پایان تحقیقات از دلایل این ماجرا دسترسی مأموران آژانس به تسا ممنوع بوده و آن‌ها بازدید دوربین‌ها را ندارند. تجربه به ما نشان داده است که هر بار مأموران آژانس بر دسترسی‌های خاص پافشاری کرده‌اند؛ اندکی بعد حادثه‌ای خرابکارانه در آن منطقه پیش‌آمده است. بدبینی ایران به بازرسان آژانس (سابقه بد آن‌ها در جاسوسی) و اعمال محدودیت‌های ویژه حق قانونی سازمان انرژی اتمی کشور در شرایط حساس است.
3- پایگاه آکسیوس در گزارشی نوشته است «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، ایده توافق موقت با ایران باهدف خرید زمان بیشتر در مذاکرات هسته‌ای را با همتای اسراییلی خودش مطرح کرده است. دو منبع آمریکایی گفته‌اند که سالیوان درحال بررسی احتمالات مختلف است. آکسیوس در ادامه گزارش خود می‌نویسد: سالیوان، ایده‌ای که از سوی یکی از کشورهای اروپایی مطرح‌شده بود را با همتای اسراییلی خود در میان گذاشته است. طبق گفته مقام‌های آمریکایی، ایده مطرح‌شده از سوی آمریکایی‌ها این بود که امریکا و متحدانش در ازای توقف برنامه هسته‌ای خود، امکان آزادسازی بخش‌هایی از دارایی‌های مسدود شده ایران را فراهم خواهند کرد و یا اینکه برای مبادلات کالاهای بشردوستانه، معافیت‌های تحریمی صادر خواهند کرد.
این گزارش نشان می‌دهد که غربی‌ها در مذاکرات آتی در وین تنها پیشنهاد برداشتن تگ تحریمی از روی برخی اشخاص و شرکت‌ها را همراه داشته و تنها حاضرند برای یک دوره کوتاه‌مدت بخشی از تحریم‌ها را لغو کنند. این ایده پیش‌ازاین در سال 2015 و در نشست لوزان توسط آمریکایی‌ها به تیم مذاکره‌کننده وقت پیشنهاد شد. در آن مذاکرات دولت روحانی متعهد شد برخی محدودیت‌ها را در تحقیقات هسته‌ای کشور فراهم آورده و به ازای آن تعدادی از تحریم‌ها لغو شود. آمریکایی‌ها حتی به همین پیشنهاد نیز متعهد نشده و مدتی بعد زیر آن زدند! دشمن به‌خوبی می‌داند که جمهوری اسلامی ایران زیر بار تجربه تکراری نرفته و حاضر به پذیرش پیشنهادی نیست که یک‌سوی آن کاهش پیشرفت‌های هسته‌ای و سوی دیگر آن بدعهدی طرف غربی است. سفر مدیر کل آژانس به تهران می تواند توجیهی از پیش بیان شده برای شکست «توافق موقت» در وین باشد.
مقامات دیپلماتیک با بدبینانه‌ترین حالت ممکن به استقبال گروسی خواهند رفت؛ آن‌ها به‌خوبی می‌دانند که مدیرکل آژانس برای تشکیل یک پرونده جدید با نام «تسا» به ایران سفرکرده تا برای تهدیدات دشمن سندسازی کند. در چنین وضعیتی باید با صبوری و هوشمندی برنامه دشمن را بر هم زد. این بازی درخشان بازیگران زیرک و جسور می خواهد. کوتاه نیامدن ایران از مواضع قاطعانه در لغو همه تحریم‌ها باعث می‌شود آمریکایی‌ها از راهبردهای اعلامی عقب‌نشینی کنند. مدتی قبل سیلی نهم را در خلیج فارس به دشمن زدیم. فرکانس آن ضربه سخت را نماینده پوششی و ویژه آمریکا نیز باید احساس کند؛ گروسی در همان بدو ورود به تهران باید با علامت ورودممنوع به تسا روبرو شود.
