به گزارش «ایسنا»، رویترز با ادعای به‌‌‌کارگیری تعداد بیشتری از سانتریفیوژهای پیشرفته توسط ایران در روند غنیسازی، نوشت: «این سانتریفیوژها بسیار کارآمدتر از نسل اول آنها، یعنی سانتریفیوژهای IR-1 هستند. طبق توافق هستهای، ایران فقط مجاز به استفاده از این نوع سانتریفیوژ (IR-1) برای بالا بردن ذخیره اورانیوم غنیشده است. ایران، به‌ویژه، این سانتریفیوژهای پیشرفته را به دو سایت زیرزمینی نطنز و فردو اضافه کرده است که احتمالا برای تاب‌‌‌آوری یک بمباران هوایی بالقوه طراحی شده‌‌‌اند.»این خبرگزاری با استناد به گزارش آژانس نوشت: «سومین آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته IR-6 اخیرا در تاسیسات غنیسازی نطنز نصب شده‌‌‌اند که الان فعال شده است. دیپلمات‌‌‌ها می‌‌‌گویند، مدل IR-6 پیشرفته‌‌‌ترین مدل سانتریفیوژهای ایران است.»
تکمیل نصب هفت آبشار دیگر
رویترز با استناد به بخش دیگری از گزارش آژانس نوشت: «ایران همچنین به سرعت نصب هفت آبشار را تکمیل کرده است که در 31 اوت یا هنوز کارشان تمام نشده بود یا در مراحل اولیه نصب بودند. پایان ماه اوت، تاریخ آخرین بازدید بازرسان آژانس بوده است که به آن در گزارش فصلی اخیر آژانس اشاره شده است.» رویترز همچنین نوشت: «طبق گزارش روز دوشنبه آژانس، نصب این هفت آبشار که یکی از آنها مدل IR-4 و شش‌‌‌تای دیگر IR-2m هستند، تکمیل شده است اما هنوز با آنها غنیسازی نمی‌شود.»
این خبرگزاری ادامه داد: «طبق گزارش آژانس، ایران برنامه‌‌‌اش را برای افزودن سه آبشار سانتریفیوژها IR-2m دیگر در این تاسیسات غنیسازی اورانیوم [نطنز] به آژانس اطلاع داده که فرآیند نصب دو مورد آنها آغاز شده است.» به گزارش رویترز طبق گزارش آژانس، تمامی سانتریفیوژهایی که در نطنز غنیسازی انجام می‌دهند، هنوز گاز اورانیوم هگزافلوراید (UF6) تا خلوص 5درصد تولید می‌کنند اما باUF 6 طبیعی به آنها گازدهی می‌شود. این با گزارش فصلی ماه سپتامبر مغایرت دارد که در آن مطرح شده بود، سانتریفیوژها در 31 اوت، با UF6 تا خلوص 2درصد گازدهی می‌‌‌شوند. این گزارش توضیحی درباره این تغییر نداده است.
تحریم نفتی
به نظر می‌رسد که این اقدام ایران در واکنش به تحریم‌ها علیه صادرات نفت کشور باشد. دولت جو بایدن روز پنج‌شنبه هفتم مهر ماه تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کرد؛ تحریم‌هایی که این بار صادرات نفت ایران را هدف گرفته‌‌‌اند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در آن تاریخ در بیانیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای اعلام کرد برای جلوگیری از دور زدن تحریم‌ها توسط ایران، خزانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌داری آمریکا دو شرکت حمل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ونقل و انبار ژانگو و کشتیرانی دبلیو اس واقع در چین را به لیست تحریم‌های خود اضافه کرده است. در بیانیه وزارت خزانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌داری آمریکا آمده است که این اقدام، شرکت‌های دلال و صوری ایران در امارات، هنگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنگ و هند را نیز هدف قرار داده است. وزیر خارجه آمریکا در ادامه بیانیه خود آورده است: «در زمانی که ایران درحال تسریع برنامه هستهای خود است، ما به تسریع اعمال تحریم‌ها علیه نفت خام و محصولات پتروشیمی ایران که ذیل برجام برداشته شده بودند، ادامه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهیم.» وی ادامه داد: «این اقدامات با هدف محدود کردن شدید صادرات نفت و محصولات پتروشیمی به‌‌‌طور منظم ادامه خواهند یافت.» بلینکن در ادامه هشدار داد که اگر دیگران نمی‌‌‌خواهند هدف تحریم‌های آمریکا قرار بگیرند، باید فورا به اینگونه تبادلات خاتمه بدهند. در واقع این نخستین‌‌‌بار است که در دولت دموکرات جو بایدن شاهد آن هستیم که وزارت خزانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌داری آمریکا، به‌‌‌طور مستقیم صادرات نفت ایران را هدف قرار می‌دهد.
افزایش 19 برابری اورانیوم غنیشده
همچنین در آخرین گزارش سه‌ماهه مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که روز چهارشنبه 16شهریور منتشر شد اینگونه مطرح شده است که میزان ذخایر اورانیوم غنیشده ایران در حال حاضر 19برابر سقف تعیین‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده در برجام است. رافائل گروسی در گزارشی که فرازهایی از آن به رسانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خارجی از جمله رویترز درز کرده، اعلام کرده است که ذخایر اورانیوم ایران در تاریخ 30مرداد با افزایش 6/ 131کیلوگرم به 3هزار و 940کیلوگرم رسیده است. ایران بر اساس این گزارش 3/ 3621کیلوگرم اورانیوم در قالب گاز هگزافلوراید تولید کرده که شامل 9/ 2519کیلوگرم با غنای 2درصد، 9/ 713کیلوگرم با غنای 5درصد، 9/ 331کیلوگرم با غنای 20درصد و 6/ 55کیلوگرم با غنای 60درصد است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش دومی که منتشر کرده، ادعاها علیه پیامدهای تصمیم ایران را تکرار کرده و نوشته است: «تصمیم ایران برای حذف تجهیزات آژانس که قبلا برای فعالیت‌های نظارتی در خصوص برجام نصب شده بود، پیامدهای زیانباری در توانایی این سازمان برای ارائه تضمین از ماهیت صلح‌‌‌‌‌‌‌‌‌آمیز برنامه اتمی ایران داشته است.»
واکنش خردادماه ایران چه بود؟
پیش‌تر نیز پس از تحریم‌های پتروشیمی و همچنین تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام در اواخر خرداد، بار دیگر بر اساس گزارش‌های آژانس، ایران تحرکات خود را در حوزه غنیسازی اورانیوم افزایش داد. در تاریخ 26 خرداد ماه وزارت خزانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌داری آمریکا با صدور بیانیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای اعلام کرد شرکت پتروشیمی فن‌‌‌آوران سهامی عام، شرکت پتروشیمی خارک سهامی عام، شرکت پتروشیمی مارون و چند شرکت چینی و اماراتی حامی این شرکت‌ها را در لیست تحریم‌های خود قرار داده است. این وزارتخانه همچنین تحریم‌هایی علیه دو شخص به دلیل کمک مادی، حمایت و ارائه مصالح، فناوری و کالاهای لازم به شرکت پتروشیمی تریلیانس اعمال کرد.
پس از آن و در تاریخ 31 خرداد ماه خبرگزاری «رویترز» مدعی شده به گزارشی از آژانس دست پیدا کرده که تایید می‌کند «ایران آماده تزریق اورانیوم به سانتریفیوژهای پیشرفته در تاسیسات غنیسازی فردو است.» بر این اساس، رویترز به نقل از آژانس اتمی گزارش داد: «ایران به آژانس اطلاع داد که آمادگی برای غنیسازی اورانیوم از چند روز قبل‌‌‌تر آغاز شده است.» رویترز همچنین نوشت: «آژانس اتمی مدعی شده که ایران به آنها اطلاع داده که فعال‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازی آبشار آی‌‌‌‌‌‌‌‌‌آر-6 در کارخانه غنیسازی سوخت فردو را آغاز کرده که تاکنون برای تولید اورانیوم غنیشده استفاده نشده بود.» این اقدامات ایران در خرداد ماه در حالی صورت گرفت که اواسط همان ماه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، قطعنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای که ایران را به عدم‌‌‌همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متهم می‌کند به تصویب رساند. شورای حکام بامداد پنج‌شنبه 19 خرداد قطعنامه ارائه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده علیه ایران توسط آلمان، فرانسه، انگلیس و آمریکا را تصویب کرد؛ این قطعنامه با رای موافق 30 کشور، رای مخالف دو کشور چین و روسیه و رای ممتنع سه کشور هند، لیبی و پاکستان به تصویب رسید. همچنین ایران در واکنش به نتیجه نشست شورای حکام درمجموع 27 دوربین و نصب دو آبشار از سانتریفیوژهای پیشرفته را اعلام کرد.
درواقع با توجه به این کنش و واکنش بین ایران و آژانس و غرب می‌توان اینگونه نتیجه‌‌‌گیری کرد که تا زمانی که غرب بخواهد علیه ایران اهرم‌سازی کند یعنی یا تحریم‌ها را افزایش دهد یا با استفاده از نفوذ خود در سازمان‌های بین‌المللی، قطعنامه و بیانیه علیه تهران صادر کند، ایران نیز دست بسته نمی‌‌‌نشیند و در حوزه غنیسازی اورانیوم، فعالیت‌ها و دستاوردهایش را افزایش خواهد داد.
