عملکرد این پایانه صادراتی چیست و قرار است کدام نیاز بخش کشاورزی را بهصورت خاص پوشش بدهد؟
میدان میوه و ترهبار راه ابریشم، یک پایانه صادراتی است که پیشرفتهترین میدان میوه و ترهبار خاورمیانه محسوب می‌شود. در این میدان بخش‌‌‌های مختلفی مانند سورتینگ، بستهبندی، صنایع تبدیلی، سردخانه، هتل، شرکت‌های بازرگانی صادرات و واردات، گمرک، بانک، رستوران، فضای ورزشی و مذهبی، درمانگاه، تصفیه‌‌‌خانه فاضلاب، دفتر استاندارد و... برای انجام بهتر و باکیفیت‌‌‌تر امور تجاری جانمایی شده است و هر آنچه فعالان در زمینه میوه و ترهبار به آن نیاز دارند، در پایانه صادراتی راه ابریشم لحاظ و به آن توجه شده است تا افراد در این کسب و کار از این فضاها برای بهبود فعالیت خود استفاده کنند.
این پایانه صادراتی جزو پیشرفتهترین میادین میوه و ترهبار در خاورمیانه است که به دلیل داشتن سردخانه، سورتینگ، صنایع تبدیلی، صنایع بستهبندی، دفتر گمرک، دفتر استاندارد، هتل، درمانگاه، ورزشگاه و هر آن چیزی که عزیزانی که در این صنف هستند نیاز دارند، منحصر به‌فرد است. در واقع تمامی این موارد در این مجموعه گنجانده شده است تا بتوانیم صادرات باکیفیتی در این حوزه رقم بزنیم.
در مورد برخی ویژگی‌‌‌ها و مزایای این میدان میوه و ترهبار مواردی توضیح دهید؟
این مجموعه با داشتن سردخانه، سورتینگ، صنایع بستهبندی، صنایع تبدیلی و حتی بهره‌‌‌گیری از سیستم‌های بازیافت، ضایعات میوه و سبزی تماما تبدیل به مواد قابل مصرف و با ارزش افزوده بالاتر مانند خوراک دام و کنسانتره می‌شود. در نهایت این تدابیر باعث شده که در میدان میوه و ترهبار راه ابریشم هیچ‌گونه ضایعاتی نداشته باشیم که این موضوع یکی از نقاط قوت بسیار مهم میدان میوه و ترهبار راه ابریشم محسوب می‌شود؛ یعنی تمام میوه و سبزیجاتی که به این مجموعه وارد می‌شود، ارزش افزوده پیدا می‌کند و هیچ‌گونه ضایعاتی در این میدان میوه و ترهبار وجود نخواهد داشت. در این مجموعه 50 شرکت بازرگانی اسکان پیدا می‌کنند و طی همین چند روز نمایشگاه میوه و سبزی، میهمانانی از کشورهای مختلف مانند ترکیه، عمان، روسیه و فرانسه و... داشتیم که تمایل زیادی به همکاری با ما داشتند. بهطور مثال عمانی‌‌‌ها از ما درخواست کردند که نمونه همین پروژه را در کشورشان ساخته و راهاندازی کنیم و خود آنها امکاناتی مانند زمین و... را نیز در اختیار ما قرار میدهند. همچنین از کشورهای روسیه و فرانسه نیز درخواست خرید حجره در پایانه صادراتی داشتیم. بنابراین میدان میوه و ترهبار راه ابریشم، فرصتهای متنوعی برای فعالان و سرمایه‌گذاران ایجاد کرده و از آنها دعوت میکنیم که در این مجموعه سرمایه‌گذاری کنند. باغداران، تولیدکنندگان و اتحادیه‌‌‌های آنها نیز در این مجموعه قرار می‌‌‌گیرند که این موضوع به عرضه مستقیم کالا کمک می‌کند و باعث می‌شود محصول با قیمت کمتری به دست مصرف‌کننده برسد. در میدان میوه و ترهبار راه ابریشم تولیدکننده و مشتری و تجار بهصورت کاملا مکانیزه همدیگر را پیدا می‌کنند تا تجارت میوه با سهولت بیشتری انجام گیرد.
برای راهاندازی این مجموعه چه موانعی را پشت سر گذاشته‌اید؟
در اول باید گفت که این مجموعه صد‌درصد خصوصی است و بالغ بر 10سال طول کشید تا توانستیم مجوزهای لازم را بگیریم و این جای شگفتی است که گرفتن مجوزی که می‌تواند به رشد اقتصادی کشور کمک کند یک دهه به طول بینجامد. در واقع مدیران در سال 1400 مجوز ساخت را گرفته و ظرف یک‌سال ساخته شده است و دهم اسفندماه نیز افتتاح خواهد شد. بنابراین ما معتقدیم اگر بناست یک کار عمرانی و مثبت در کشور ساخته شود بخش خصوصی می‌تواند این فرصت را غنیمت بشمارد و کارها را درست و با سرعت پیش ببرد.
لذا از بخش دولتی هم انتظار داریم که به بخش خصوصی توجه بیشتری داشته باشند و بها بدهند و نگاهشان این باشد که بسترها را فراهم سازند؛ چراکه در تمام زوایا کمک‌کننده خواهد بود. به عنوان مثال با راهاندازی این پایانه صادراتی برای بالغ بر 2هزار نفر اشتغال‌زایی خواهد شد و این تنها یکی از منافع این کاری است که توسط بخش خصوصی صورت گرفته است.
از سوی دیگر در این مجموعه ما سعی کرده‌ایم هر آنچه را که در این حوزه کمبود آن احساس می‌شود با امکانات ویژه و تکنولوژی جدید در اختیار فعالان این صنف قرار دهیم. به طوری که به‌عنوان مثال یکی از معضلات بخش میوه و ترهبار بحث خراب شدن محصول است که در دیگر میادین می‌بینیم به وفور رخ می‌دهد که حال به‌دلیل مناسب نبودن حمل‌ونقل، به‌دلیل بستهبندی نامناسب یا استفاده نکردن از روش‌های نگهداری استاندارد است. اما در این پایانه صادراتی با وجود سردخانه، سورتینگ، صنایع تبدیلی و بستهبندی این بستر به نحوی آماده است که فرصتهای ویژه صادراتی برای همه فعالان حتی کشاورزان فراهم شده و کشاورزان می‌توانند مستقیما از این فضا بهره‌برداری کنند.
یکی از چالش‌های فعلی بخش کشاورزی معیشتی بودن آن است که سودآوری چندانی هم برای فعالان بخش ندارد. راهاندازی پایانه‌های صادراتی این‌چنینی چقدر می‌تواند این بخش را به سمت تجاری شدن و اقتصادی شدن پیش ببرد و دولت چقدر می‌تواند در مسیر تجاری‌سازی موثر باشد؟
در وهله اول دولت در بخش صادرات باید یکسری بسترهای مناسب را فراهم کند و یکسری مسائل اقتصادی را که وجود دارد برای صادر‌کننده‌ها حل کند. به هر حال دولت باید مراوده‌های اقتصادی با کشورهای منطقه را تسهیل کند. به‌خصوص اینکه صادرات همراه با ارز‌آوری است و بنابراین باید از سوی بخش دولتی تسهیل شود و حداقل بخش دولتی در بخش گمرک و استاندارد می‌تواند تسهیل‌گر باشد. به همین دلیل ما سعی کرده‌ایم این بخش‌ها را در مجموعه بگنجانیم تا فرآیند صادرات اصولی‌تر انجام شود. به نظر بنده یک بخش مهم دیگر در روان‌سازی تولید و صادرات، بانک‌ها هستند که عمدتا دولتی هستند. بنابراین انتظار داریم بانک‌ها به‌خصوص بانک کشاورزی نیز پا پیش بگذارند و خرید و نحوه پرداخت‌ها و دریافتی‌ها را برای فعالان این بخش تسهیل کنند که این خود گامی در جهت خروج هرچه سریع‌تر کشاورزی از وضعیت معیشتی است.
با این تفاسیر برای 1402 چه چشم‌اندازی برای این حوزه می‌توان متصور شد؟
با توجه به مشکلات اقتصادی که در همه جوامع وجود دارد هدف ما این است که در اولین قدم یک محصول ایرانی با‌کیفیت و در ضمن با یک استاندارد جهانی به بازارهای بین‌المللی ارسال کنیم تا به همه دنیا نشان بدهیم ما می‌توانیم در بخش خصوصی حرف‌هایی برای گفتن در این حوزه داشته باشیم. به همین دلیل در این پایانه صادراتی در واقع سه فاز داریم که فاز اول آن تکمیل شده و 50 شرکت بازرگانی قرار است در این پایانه برای انجام کارهای صادراتی مستقر شوند. از سوی دیگر برنامه داریم که نحوه عرضه محصولات کشاورزی را نیز به نوعی تغییر بدهیم که همه به راحتی بتوانند در اینجا از آن بهره‌برداری کنند. همچنین قصد داریم این کار را در سراسر کشور گسترش داده و به نوعی در کل کشور توسعه دهیم ضمن اینکه کیفیت صادرات را ارتقا دهیم.
اگر مواردی که عنوان کردید همگی محقق شود در سال آینده فرآیند صادرات محصولات کشاورزی را چگونه می‌بینید؟
مساله اینجاست که برای صادرات متاسفانه بستر مناسب و شناخت لازم را ندارند؛ یعنی شاید محصول خوبی تولید کنیم؛ اما اگر از بازار مصرف اطلاعات کافی نداشته باشیم یا اصلا ندانیم چه محصولی را در چه زمانی به کجا عرضه کنیم این خود یک معضل و دست و پا‌گیر خواهد بود. بنابراین امیدواریم همه عزیزانی که می‌توانند در این مسیر به فعالان این صنف کمک کنند پا پیش بگذارند و ما نیز از هر مجموعه‌ای که می‌تواند در این مسیر به ما کمک کند استقبال میکنیم. جالب است بدانید از کشور عمان نیز به ما پیشنهاد داده‌اند چنین مجموعه‌ای را هم در آنجا راهاندازی کنیم. بنابراین ما توانمندی‌های لازم را داریم و فقط باید این جرات را داشته باشیم که فرصت‌ها را از دست ندهیم و صادرات محصولات کشاورزی را در سطح جهانی و مطابق با استانداردها انجام دهیم که امیدواریم در سال آینده نیز فرآیند صادرات محصولات کشاورزی به طور خاص در مسیر درست و استانداردی قرار گرفته باشد.
