بخل از رذائل اخلاقى و از شدیدترین موانع در مسیر رسیدن فیوضات ربانى و جلوات الهى به انسان است.
یهود و عالمانشان به این رذیله آلوده اند، عالمان یهود که از طریق آیات تورات آگاه به حقایق الهیه و نبوت پیامبر و طلوع قرآن بودند، از این که مردم خود را و عوام یهود را از این حقایق آگاه نمایند بخل ورزیدند و به پنهان کارى دست یازیدند، در نتیجه عوام یهود را در چاه گمراهى حبس کردند، و بسیارى از غیریهود را هم در شک و تردید نسبت به واقعیات نگاه داشتند، و از این طریق هم خود را و هم مردم خویش را از فیوضات رحمانیه محروم نمودند، و ضربه سنگینى به پیکر هدایت و انسانیت زدند، و کوشیدند تا پرچم کفر و شرک و نفاق در اهتزاز باشد.
اینان که با حیله و مکر و فریب مردم ثروت کلانى به دست آوردند، و بر عوام یهود فرمان مى راندند، از این که پشیزى از مال و ثروت به اهلش بپردازد دریغ ورزیدند.
اینان با اندک علم و دانششان و با اندک فرمان روائى در اوج بخل بودند، به فرموده قرآن اگر نصیب قابل توجهى از حکومت مادى و معنوى داشتند همچنان در قلّه بخل به سر مى بردند و پشیزى به بندگان خدا نمى دادند و به اندازه ارزنى به کسى نمى بخشیدند!
آیه مى خواهد بگوید این نابکاران هیچ نقشى در کشور وجود و در عرصه هستى ندارند، آنچه به خود مى بندند ادعائى پوچ و باطل است، و اگر در کشور هستى یا گوشه اى از آن محوریت داشتند به خاطر آلوده بودن باطنشان به نجاست بخل ذره اى به کسى نمى پرداختند و به احدى رحم نمى کردند!
اینان اگر بر جهان مسلط بودند، همه مردم را به بلاى فقر و ندارى و بستن همه راه هاى زندگى دچار مى ساختند، و حکمت و دانش را اگر دارا بودند در انحصار خود مى گرفتند و مردم پنچ قاره را به اسارت مى نشاندند و هر راه چاره اى را به روى آنان مى بستند.
این پیامبر اسلام و اهل بیت پاک او هستند که بنابر آیات قرآن و روایات قابل قبول، داراى ولایت تکوینى و تشریعى هستند، و وجودشان عین خیر، جود، سخاوت، کرم و احسان است، و از تعلیم معارف و علوم و حل مشکلات مردم هیچ دریغى نداشتند، و حتى امروز که در میان مردم حضور فیزیکى ندارند، از طریق قدرت حیات برزخى براى حل مشکلات مادى و معنوى مردم در پیشگاه خداوند شفاعت مى کنند، و مردم را از گرفتارى آزاد مى نمایند.
حضرت سجاد (ع) درباره این بزرگواران که همه وقت و همیشه پناه و ملجأ بندگان در همه امورند، در صلوات شعبانیه مى فرماید:
«الفلک الجاریه، فى اللجج الغامرة، یأمن من رکبها و یغرق من ترکها، المتقدم لهم مازق، والمتأخر عنهم زاهق واللازم لهم لاحق، اللهم صل على محمد وآل محمد، الکهف الحصین، و غیاث المضطر المستکین، وملجأ الهاربین و عصمة المعتصمین ...»
پیامبر و اهل بیت گرامش کشتى روان در اقیانوس هاى عمیق اند، هر کس به این کشتى روان توسل جوید ایمنى یابد و هرکس آن را رها نماید غرق شود، آنان که از این بزرگواران پیش افتند از دین خارج اند، و آنان که از این مأمن مطمئن عقب افتند نابودند، و هر کس ملازم آنان باشد ملحق به حق است. خدایا بر محمد و آلش درود فرست محمد و آلش که پناهگاه محکم، و فریاد رس بیچارگان، و ملجأ گریختگان و دست آویز استوار براى چنگ اندازان هستند.
حضرت هادى در بخشى از زیارت جامعه که از مهم ترین زیارات است و شیخ صدوق در کتاب بسیار مهم من لایحضره الفقیه که یکى از چهار کتاب استوار مدرسه اهل بیت است و در عیون اخبار الرضا نقل کرده، شأن خاندان رسالت را اینگونه بیان مى کند:
«انتم الصراط الاقوم و شهداء دارالفناء و شفعاء دار البقاء والرحمة الموصولة والآیة المخزونة والامانة المحفوظه والباب المبتلى به الناس، من اتاکم نجى و من لم یاتکم هلک، الى الله تدعون و علیه تدلون و به تؤمنون وله تسلّمون و بامره تعملون والى سبیله ترشدون و بقوله تحکمون، سعد من والاکم وهلک من عاداکم و خاب من حجدکم و ضل من فارقکم و فاز من تمسک بکم و امن من لجأ الیکم ....»
شما استوارترین جادّه هستید، شما گواهان بر مردم در دنیا و شفیعان آنان در آخرت، و رحمت پیوسته و نشانه مخزون و امانت محفوظ و درگاه حقّى که مردم به آن آزموده مى شوند مى باشید.
کسى که به سوى شما آمد نجات یافت، و آن که نیامد به چاه هلاکت افتاد، شما مردم را فقط به سوى خدا مى خوانید، به جانب او دلالت مى کنید، و مؤمن به او هستید، و تسلیم حضرت او مى باشید، و به فرمان او عمل مى کنید، و همه را به راه او ارشاد مى نمائید، و برابر با قانون او داورى مى کنید، هر کس درسایه ولایت شما قرار گرفت خوشبخت شد، و هر که به دشمنى با شما برخاست به هلاکت رسید و منکر شما زیانکار شد، و جداى از شما به گمراهى نشست و متمسک به شما رستگار شد و پناهنده به شما از عذاب دنیا و آخرت ایمنى یافت.
وجود مبارک امام زمان در دعاى روز سوم شعبان مى فرماید: خداوند خاک قبر حسین (ع) را درمان درد قرار داد، این مسئله یعنى شفا دهى خاک قبر حضرت حسین (ع) از روز دفنش تا امروز که هزار و پانصد سال مى شود به تجربه ثابت شده، و برخى از ما شیعیان این حقیقت را به چشم خود دیده ایم، وقتى خاک قبر اهل بیت درمان درد باشد، بنگرید وجود خود آنان براى همه مردم چه منبع برکتى هستند، اینان اند که مردم را از گمراهى نجات مى دهند و در این دریاى طوفانى زندگى به ساحل نجات مى رسانند، اینان اند که سبب رها شدن مردم از خزى دنیا و عذاب آخرت، و عامل ورود اهل هدایت به بهشت عنبر سرشت، و علت جلب رضاى حق به سوى بندگان هستند.
«1» اى کاش همه ملل جهان از درون یهود و این که آلوده به رذیلت بخل و کبر و حسد هستند آگاه مى شدند و قضاوت خداوند را که آگاه به ظاهر و پنهان است در حق آنان باور مى کردند، تا با این قوم عنود و بخیل قطع رابطه کرده و آنان را از خیمه زندگى خود بیرون مى کردند و از دخالت هاى ظالمانه آنان در امور فرهنگى و سیاسى و اقتصادى خود جلوگیرى مى نمودند، و براى حل همه مشکلاتشان به پیامبر اسلام و اهل بیت و فرهنگ سعادت بخش این معادن کرامت روى مى کردند و به وسیله آنان سعادت دنیا و آخرت خود را تأمین مى نمودند.
این بخیلان پست، و نابکاران شیطان پرست، نه تنها دچار بخل هستند، و حاضر نیستند از دانش خود به سود مردم و از مال خود براى حل مشکلات مشکل داران بهره بگیرند، بلکه نسبت به آل ابراهیم که براساس آیات قرآن و روایات پیامبر و اهل بیت او هستند، به خاطر این که افق تجلى احسان و فضل خدایند، و قرآن بر آنان نازل شده، و دانش استوار نزد آنان است و داراى فرمان روائى عظیم بر قلوب و جان شایستگان هستند به شدت و همواره حسادت مى ورزند، و مى کوشند مانع رسیدن فیوضات حق به آنان و پیروانشان شوند، ولى در این زمینه سخت در اشتباهند، زیرا از زمان تجلى قرآن و طلوع نبوت تا امروز که نزدیک پانزده قرن است روز به روز نور نبوت پیامبر و ولایت اهل بیتش، و روشنائى قرآن رو به فزونى و گستردگى است، و نقشه یهود براى خاموش کردن این انوار نقش بر آب شده، و مسلماً آینده جهان در سایه حکومت نبوت پیامبر و ولایت اهل بیتش قرار خواهد گرفت و اثرى از آثار دشمن باقى نخواهد ماند،
فَقَدْ آتَیْنا آلَ إِبْراهِیمَ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظِیماً.
البته به فرموده قرآن مجید برخى از جهودان انصاف به خرج داده و مؤمن به اسلام شدند و کم و بیش در همه زمان هاى گذشته به اسلام گرائیدند، و اکنون هم اندکى از آنان به سوى اسلام روى مى آورند، ولى برخى دیگر تعصب و لجاجت به خرج مى دهند، و بر عناد و دشمنى و بخل و حسادتشان پافشارى کرده از اسلام روى گردان هستد، و حق را که چون خورشید وسط روز براى آنان آشکار و معلوم است نمى پذیرند، و به آزار اهل ایمان و مسلمانان ادامه مى دهند که نمونه اى از جنایاتشان دولت نامشروع اسرائیل است، ولى براساس آیات قرآن هرگز روى آرامش و امنیت را نخواهند دید و عاقبت به ننگ شکست ذلت بار تن داده و پس از این دنیا به ناامنى و اضطراب در قیامت و آتش سوزان دوزخ گرفتار خواهد شد، وَ مِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ وَ کَفى بِجَهَنَّمَ سَعِیراً.
پی نوشت :
______________________________
(1)- شجره طوبى 37.
منابع مقاله:
کتاب : تفسیر حکیم جلد هشتم
نوشته :استاد حسین انصاریان