«لیام استک» و «آرون باکسرمن» در گزارش 13مه در نیویورکتایمز نوشتند، در طول جنگ هفتماهه، این به سناریویی آشنا در نوار غزه تبدیل شده است: پس از نبردهای سخت، اسرائیل منطقهای را از حماس پاک میکند؛ اما پس از اینکه آنها دوباره نیروهای خود را بازسازی میکنند، دوباره بازمیگردند.
روز یکشنبه، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا گفت که شکست اسرائیل در ارائه الگوی حکومت برای غزه به این معنی است که پیروزیهایش ممکن است «پایدار» نباشد و ممکن است با «آشوب، هرج و مرج و در نهایت بازگشت دوباره از سوی حماس» همراه شود. هشدار بلینکن در حالی منتشر شد که ارتش اسرائیل اعلام کرد سربازانش تعدادی از رزمندگان حماس را در محله شهر غزه در الزیتون کشتهاند. ارتش گفت که در نزدیکی جبالیا، جایی که غیرنظامیان روز شنبه دستور تخلیه را دریافت کردند، پس از اینکه جنگندهها چندین هدف را مورد حمله قرار دادند، نیروهای ارتش در طول شب وارد شدند. به گفته ارتش اسرائیل، این عملیات «بر اساس اخبار اطلاعاتی درباره تلاشهای حماس برای جمعآوری مجدد نیرو» صورت گرفت.
حماس روز یکشنبه اعلام کرد که نیروهایش درگیر «نبردهای شدید» با سربازان اسرائیلی در نزدیکی جبالیه بودند و رزمندگان این گروه گلولههای خمپارهای با کالیبر سنگین به سمت نیروهای اسرائیلی در زیتون شلیک کردند. «تلویزیون فلسطین»، یک شبکه وابسته به تشکیلات خودگردان فلسطین (رقیب حماس مستقر در کرانه باختری تحت اشغال اسرائیل)، تصاویری را پخش کرد که بر اساس آن غیرنظامیانی را نشان میداد که بسیاری از آنها زن و کودک هستند که در حال فرار از شمال غزهاند. برخی پیاده بودند؛ درحالیکه برخی دیگر سوار بر دوچرخه، اتومبیل یا روی گاریهایی که خرها آن را میکشیدند، نشسته بودند.
«فولکر ترک» مسوول حقوق بشر سازمان ملل متحد، در بیانیه ای درباره جنگ در شمال غزه گفت: «من از شرایط به سرعت رو به وخامت غزه بسیار ناراحت هستم.» در رفح، جنوبیترین شهر که بیش از یکمیلیون فلسطینی از زمان آغاز جنگ در ماه اکتبر به خاطر امنیت به آنجا فرار کردهاند، غزهایها بار دیگر در حرکت و جابهجایی بودند؛ زیرا میترسیدند که اسرائیل در آستانه ورود به شهر با قدرت کامل باشد. اسرائیل تحت فشار شدید بینالمللی -از جمله از سوی ایالات متحده، نزدیکترین متحدش– برای عدم انجام تهاجم گسترده به رفح بوده است. اسرائیلیها میگویند که مصمم به ریشهکن کردن شبهنظامیانی هستند که رهبری حملات 7اکتبر به اسرائیل را بر عهده داشتند.
اما به گفته مقامات آمریکایی، رهبران ارشد حماس در نوار غزه، از جمله یحیی سنوار، در رفح پنهان نشدهاند؛ خبری که میتواند منطق اسرائیل برای عملیات نظامی بزرگ در این شهر را تضعیف کند. مقامات آمریکایی میگویند سازمانهای اطلاعاتی اسرائیل با ارزیابی آمریکا موافق هستند. به گفته مقامات آمریکایی، آژانسهای جاسوسی دو طرف معتقدند که سنوار به احتمال زیاد هرگز شبکه تونل زیر خانیونس (یک شهر بزرگ در شمال) را ترک نکرده است. مقامات آمریکایی به شرط ناشناس ماندن درباره این ارزیابیهای اطلاعاتی حساس سخن میگفتند. با این وجود، اسرائیل فشارها را بر رفح افزایش داده است.
آژانس اصلی سازمان ملل متحد که به فلسطینیها در غزه کمک میکند، بامداد یکشنبه گفت که حدود 300هزار نفر در هفته گذشته از رفح گریختهاند. سازمانی دیگر، یعنی برنامه جهانی غذا، هشدار داد که تهاجم تمامعیار به رفح «فاجعهبار» خواهد بود. بلینکن در تماسی با یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل تکرار کرد که ایالات متحده با چنین عملیاتی مخالف است. بزرگترین شرکت مخابراتی غزه روز یکشنبه اعلام کرد که خدمات اینترنتی در بخشهایی از جنوب غزه بهدلیل عملیات نظامی اسرائیل قطع شده است. «پزشکان بدون مرز» هم گفت که شروع به ارجاع 22بیمار آخر به مراکز دیگر کرده است؛ زیرا دیگر نمیتواند ایمنی آنها را تضمین کند.