علم غیر دینی نداریم/ جهان‌بینی الهی درست تبیین نشده است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، آیت‌الله العظمی جوادی آملی یک‌شنبه، 4 اسفندماه، در تفسیر آیات اولیه سوره صافات بیان کرد: سوگندهای الهی در قرآن گاهی برای اثبات توحید است مانند آیات اولیه سوره صافات، گاهی برای اثبات معاد است مانند سوره ذاریات و دیگر سوره‌ها و گاهی نیز برای تهذیب نفس و مسائل اخلاقی که در سوره شمس بعد از قسم‌های چند گانه فرمود: «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاهَا» و قسم‌ها را برای مسائل اخلاقی بیان کرد.
وی ادامه داد: در مورد آیات اولیه سوره صافات برخی‌ها می‌گویند که منظور از قسم به فرشتگان نیست قسم به خالق آنهاست. این سخن درست نیست چرا که گاهی اوقات خداوند هم به خالق قسم یاد می‌کند و هم به مخلوق و اگر قرار باشد منظور از مخلوق، خالق باشد باعث تکرار می‌شود و این تکرار صحیح نیست. نمونه جمع بین قسم به خالق و مخلوق در آیات اولیه سوره شمس قابل ملاحظه است خداوند در این آیات می‌فرماید: «وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا وَاللَّیْلِ إِذَا یَغْشَاهَا وَالسَّمَاءِ وَمَا بَنَاهَا»‌ خداوند در این آیات به مخلوقات خودش و خالق آنها قسم یاد می‌کند.
مخلوق در هویت خود به خدا محتاج است
این مفسر قرآن کریم بیان کرد: سر اینکه خداوند به مخلوقات خود قسم یاد می‌کند این است که این مخلوقات آیت خداوند هستند و اگر خداوند گاهی به مخلوقات خود قسم یاد می‌کند از آن جهت است که این مخلوقات نشانه خالق هستند و او را نشان می‌دهند. یعنی مخلوق در هویت خود به خدا محتاج است و در هویت خود آیت و نشانه خود است و اگر هر موجودی ذاتا آیه خداست سوگند به آیت نشان دهنده سوگند به صاحب آن نشانه و آیت نیز خواهد بود.
این مرجع تقلید تصریح کرد: پس خداوند از دو منظر به مخلوقات خود قسم یاد می‌کند یکی نظم خاصی است که در مخلوقات وجود دارد و انسان را به ناظم واحد هدایت می‌کند. جهت دیگری هم آیه بودن مخلوقات نسب به خالق است که مظهر اوست و صورت مرآتیه اوست.
ماموریت برخی از فرشتگان فراشی طالبان علم است
وی ادامه داد: ذات اقدس اله اوصافی را برای ملائک مشخص کرد که در اوائل سوره صافات برخی از آنها بیان شده است. رسالت برخی از فرشتگان رعد و برق است، رسالت برخی دیگر تنظیم بادها، ابرها و زلزله‌هاست تمام این اتفاقات مدبرات امر هستند. ماموریت برخی از این فرشتگان فراشی طالبان علم است. آنها فرشتگانی هستند که بال‌های خودشان را زیر پای طالبان علوم قرآن و عترت پهن می‌کنند این فرش حقیقی است و با فرشی که در مسجد و جاهای دیگر است فرق دارد. مرحوم کلینی روایتی نقل کرده که فرشتگانی هستند که پرهای‌شان را پهن می‌کنند تا اینکه طلاب علوم دینی روی آن بنشینند.
فرشتگان چه پیام‌هایی برای طالبان علوم دینی دارند؟
آیت‌الله جوادی آملی عنوان کرد: آنها سه پیام برای طالبان علوم دینی دارند یکی این است که ما وقتی بال‌‌های خودمان را برای شما پهن می‌کنیم به واسطه این است که شما هم بال در بیاورید و پر بگیرید.  دوم اینکه این بال و پر ما برای پرواز است و با آن پرواز می‌کنیم و شما هم وقتی بال در آورید باید یاد بگیرید پرواز کنید. سوم اینکه پرواز ما در جهت نیست ما هرگز از شمال به جنوب یا از شرق به غرب پرواز نمی‌کنیم، آنهایی که اینگونه‌اند و درجهت پرواز می‌کنند به دنبال طعمه‌‌اند. ما از جهت حرکت نمی‌کنیم و به دنبال طعمه نیستیم ما از این جهات چند گانه بیرون می‌آییم و الهی فکر می‌کنیم؛ بنابراین شما هم باید یاد بگیرید این گونه پرواز کنید. در حقیقت آنها می‌گویند ما فراشان شما هستیم تا شما این سه کار را انجام دهید.
علم غیر دینی نداریم/ استاد زمین‌شناسی هم علوم دینی را تدریس می‌کند
وی بیان کرد: اگر کسی جهان را به عنوان فعل خدا بداند ما علم غیر دینی نداریم اما اگر کسی نگاه الحادی به جهان داشته باشد او علم دینی ندارد بلکه او علم طبیعی دارد علمی که نه مبدا دارد و نه پایان. از آنجا که کل جهان فعل خداست و سخن از فعل خدا دینی است پس همه علوم دینی خواهد بود. اگر ما سخن از فعل و قول امیر المومنین (ع) را دینی می‌دانیم چطور می‌توانیم سخن از فعل خدا را دینی ندانیم. استاد دانشگاهی که در دانشگاه زمین‌شناسی تدریس می‌کند اگر دینی بودن او قوی‌تر از دینی بودن ما نباشد کمتر نیست؛ چرا که ما طلاب علوم دینی می‌گوییم خدا چنین گفت خدا چنان گفت، او می‌گوید خدا چنین کرد، خدا چنان کرد. 
جهان‌بینی الهی درست تبیین نشده است
این مفسر قرآن بیان کرد:  بر این اساس ما علم غیر دینی نداریم مشکل این است که جهان‌بینی الهی درست تبیین نشده است، کل جهان فعل خداست و هر علمی که در عالم فرض شود درباره چیزی از افعال خداست، ممکن است کسی غفلت کرده باشد از این مطلب ولی به هر حال ما علم غیر دینی نداریم؛ چرا که همه جهان فعل اوست و وقتی کسی درباره فعل او سخن می‌گوید قطعا دینی خواهد بود.
این مرجع تقلید اظهار کرد: اما علومی که درباره افعال انسان است ممکن است دینی باشد یا نباشد فعل انسان ممکن است دو قسم باشد ممکن است گاهی دینی باشد گاهی دینی نباشد، هنر ممکن است دینی باشد ممکن است دینی نباشد. اما آنچه که در نظام آفرینش است چه درباره نجوم و سپهر است چه در مورد دریا و زیر دریاها باشد و به طور کلی هر چیزی که شئی است فعل خداست و هر علمی که درباره فعل خدا بحث کند علم دینی است و در مورد خدا دارد صحبت کند و صحبت از فعل و قول خداوند کمتر از فعل و قول ائمه(ع) و پیامبر(ص) نیست که آنها را دینی بدانیم و فعل خدا را دینی ندانیم.
آیت‌الله جوادی آملی تصریح کرد: به هر حال خداوند بعد از ایراد قسم‌ها در آیه 5 اشاره می‌کند که خدای شما واحد است و اصل این توحید را در یک آیه دوبار می‌آورد. «رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا وَ رَبُّ الْمَشَارِقِ؛ چرا که اوست پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه میان آن دو است، و اوست پروردگار همه خاورها» خداوند برای اهمیت مطلب دو بار « رَبُّ » را می‌آورد و به آن تاکید می‌کند و این اشاره به نظم واحد در عالم است.
چرا وجود دو خدا محال است؟
این مفسر قرآن بیان کرد: آنچه در سوره انبیاء‌ آمد در سراسر قرآن مکررا تکرار می‌شود و آن فساد در زمین و آسمان در صورت وجود دو خدا است. بنابراین فرض دو خدا محال است؛ چرا که اگر دو خدا باشد و صفات هر کدام عین ذاتشان باشد پس دو علم وجود دارد، اگر دو علم وجود دارد، هرگز نمی‌شود گفت اینها بیایند و تصمیم بگیرند بر اساس یک امر واحد کار کنند؛ چرا که علم اینها ذاتی آنهاست ذاتی آنها نیز دو تاست پس علم آنها دوتاست. لذا فرض آن محال است نه مفروض آن.