تینا مزدکی: در فضای مجازی تصاویری از نقشه کاربران استارلینک در ایران دست به دست می‌شود. در این نقشه نقطه‌های سبز در نقشه ایران بسیار بیشتر از کشورهای اطراف دیده می‌شود. همزمان تصاویری از تجهیزات استارلینک در تهران هم در فضای مجازی وجود دارد. اطلاعات این نقشه درست است؟ آیا استارلینک در ایران قابل استفاده است؟
در این رابطه با میلاد نوری کارشناس آی‌تی گفت‌وگو کردیم؛ مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:
میلاد نوری می‌گوید: «سایت اصلی استارلینک مسیر ماهواره‌هایی که در حال جابه‌جا شدن است را نشان می‌دهد، اما سایت دیگری وجود دارد که به‌صراحت نوشته هیچ ارتباطی با استارلینک ندارد. درواقع این سایت نقشه دیش‌های مورداستفاده کاربران را به اشتراک می‌گذارد. نکته‌ای که وجود دارد این است که اطلاعات سایت بر اساس خود اظهاری کاربران است، به‌عنوان‌مثال شما به این سایت رفتید و در آن وارد کردید که ماهواره استارلینک دارید یا همسایه‌تان بر پشت‌بام خانه‌اش استارلینک دارد. بنابراین نمی‌توان صد درصد به اطلاعات این سایت استناد کرد. بر اساس تعداد استارلینک‌هایی که این سایت نمایش می‌دهد نیز می‌توان متوجه شد که تعداد استارلینک‌ها خیلی بیشتر از واقعیت است. اما مسئله این است که وقتی این حجم از دیتا وارد سایت شده، قطعاً تعدادی استارلینک در اختیار کاربران ایرانی قرار دارد. یعنی اگر بگویم 95درصد این اطلاعات غلط است، بالاخره استارلینک در ایران وجود دارد.»
استارلینک در ایران کار می‌کند!
این کارشناس آی‌تی بر این باور است که وجود داشتن یک عدد استارلینک در ایران چه به مسئولین چه به کاربران نشان می‌دهد که اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران کار می‌کند. نوری دراین‌باره گفت:« زمانی که چنین فناوری روی کار می‌آید مسلماً ایران را در لیست خود ندارد؛ اما وجود یک استارلینک در ایران خیال کاربران را راحت می‌کند که می‌توانند از استارلینک سرویس بگیرند.»
میلاد نوری: برداشتن فیلترینگ واتساپ یا اینستاگرام، بخشی از نیاز کاربر را پوشش می‌دهد و باعث می‌شود که تعداد کمتری از استارلینک استفاده کنند.
در روزهای اخیر که بحث استارلینک در شبکه‌های اجتماعی داغ شده بود، کاربری تصویری از استارلینک با پس‌زمینه برج میلاد منتشر کرده بود، برخی کاربران گفته بودند که از آن استفاده کرده‌اند و نظراتی ارائه کردند که نشان می‌داد ماهواره استارلینک در ایران مورداستفاده قرار می‌گیرد.
کاربران ایرانی: استارلینک به زودی با اپراتورهای ایرانی وارد رقابت سنگین می‌شود
میلاد نوری گفت:« تصویری که از ماهواره‌های استارلینک منتشر شد، بعد از شکل گرفتن بحث در مورد تجربیات شخصی کاربران بود. یعنی حتی اگر بگوییم این تصویر اشتباه است، تحلیل شخصی کاربران در شبکه‌های مجازی این بود که استارلینک به‌زودی با اپراتورهای ایرانی وارد رقابت سنگینی خواهد شد. اکنون خیال کاربران راحت است که استارلینک در ایران قابلیت سرویس‌دهی دارد، مشکل پرداخت آن‌هم که تاکنون با تحریم روبه‌رو بود به لطف رمزارزها حل‌شده است. هزینه آن‌هم ممکن بود تاکنون به‌صرفه نباشد اما به دلیل افزایش قیمت بسته‌های اینترنتی، کاهش حجم و کیفیت و اضافه شدن هزینه خرید فیلترشکن‌ها باعث شده است که اکنون استارلینک به‌صرفه باشد.»
بازار جذاب برای کلاهبرداران
همان‌طور که نوری در توییت خود هم نوشته بود، گفت:« باید به این نکته توجه داشته باشیم که زمانی که یک بحثی ترند می‌شود، معمولاً کلاهبرداران هم روی این موج‌سوار می‌شوند. ازآنجایی‌که خریدوفروش استارلینک در ایران غیرقانونی است، کاربران نمی‌توانند از سایتی که دارای اینماد و یا درگاه قانونی است، پرداخت انجام دهد. کاربر مجبور می‌شود از طریق رمزارز و روش‌های ناشناس خرید کند و این بازار، بازار جذابی برای کلاهبرداران می‌شود. اگر کسی علاقه‌مند به خرید است، باید اصطلاحاً مراقب باشد تا از هول حلیم به دیگ نیافتد.»
او در ادامه گفت:«حدوداً در سال 1400 و بعد از فیلترینگ‌های گسترده بازار استارلینک داغ شده بود؛ در آن زمان هم تعدادی از کانال‌های تلگرامی با اقدام به فروش استارلینک، کلاه‌برداری کرده بودند. این کانال‌ها کاملاً ناشناس بود و چون خریدوفروش استارلینک هم غیرقانونی بود، افراد نمی‌دانستند باید به چه کسی شکایت کنند.»
هر کاربر، یک بازاریاب برای استارلینک
میلاد نوری همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا استفاده از استارلینک، فیلترینگ را بی‌معنا می‌کند، گفت:«استارلینک به آن شکلی که ما در ایران فیلترینگ داریم، فیلتر نیست. وقتی کاربران اینترنت آزاد، بدون اختلال و پرسرعت و به‌صرفه را تجربه کنند، ناخودآگاه تبدیل می‌شوند به بازاریاب‌های رایگان برای استارلینک.»
او ادامه داد:«حتی نیازی نیست که افراد دانش فنی خاصی داشته باشند، فرض کنید که فرد یک فروشنده ملک است؛ برای تبلیغ ملک خود، یک ساختمان ده واحدی را به استارلینک مجهز می‌کند. این تبلیغ‌های دهان‌به‌دهان قطعاً سرعت رشد استارلینک در کشور را بیشتر می‌کند.»
همین الان هم برای رفع فیلتر دیر است
او خاطرنشان کرد که تمام مشکل کاربران ایرانی فیلترینگ چند شبکه اجتماعی نیست و گفت:«گران بودن اینترنت، کاهش روزافزون کیفیت اینترنت، محدود شدن حجم بسته‌های اینترنت و بسیاری از اتفاقاتی که گریبان‌گیر کاربران است، اکنون دست‌به‌دست هم داده است. همین الان هم برای برداشتن فیلترینگ دیر است. اینکه با رفع فیلتر چند پلتفرم فکر کنیم که کاربران به وضعیت اینترنت ما راضی می‌شوند، تفکر درستی نیست؛ مگر اینکه رفع فیلترینگ به‌صورت گسترده‌تر اتفاق بیافتد.»
مسئله اصلی چشم‌انداز مبهم اینترنت است
او با اشاره به اینکه رفع فیلتر تنها یک مسئله است، گفت:« مسئله اصلی این است که کاربران نمی‌دانند قرار است چه اتفاقاتی بیفتد. فیلترینگ‌هایی که قرار است در آینده اتفاق بیافتد، ادامه روند فیلتر شدن سایت‌ها و حتی نظر کمیته صادرکننده رأی برای وضعیت فیلترینگ نامشخص است و این وضعیت باعث می‌شود که کاربران اولین جایگزینی که برای اینترنت ایران پیدا کند به آن مهاجرت می‌کند.»
دولت دیگر نمی‌تواند اینترنت را کنترل کند
نوری گفت:« در پی استفاده از استارلینک، حاکمیت دولت از اینترنت برداشته می‌شود، کاملاً خارج از کنترل می‌شود. بنابراین ممنوعیت استارلینک هم یک تصمیم اشتباه مثل ممنوعیت ماهواره و ویدئو است که هزینه زیادی برای آن صرف شد و نتیجه‌ای نداد.»
شناسایی دیش‌های ماهواره‌ای استارلینک کار ساده‌ای نیست
این کارشناس آی‌تی ادامه داد گفت:« خیلی‌ها میگویند اگر استارلینک بخواهد فعالیتش در ایران را گسترده کند باید اجازه بگیرد. در سازمان جهانی مخابرات، قانونی وجود دارد که اگر اپراتوری می‌خواهد در سرزمینی خدمات دهد، باید از حاکمیت آن اجازه بگیرد. در زمان آقای زارع پور هم نامه‌ای زدند که استارلینک باید قوانین را رعایت کند، استارلینک در آن زمان گفت که هر زمان ماهواره استارلینک شناسایی کردید، به ما بگویید تا آن را مسدود کنیم و شناسایی استارلینک هم اصلاً کار راحتی نیست.»
او بابیان اینکه استارلینک با این کار خود را به قوانین پایبند نشان داد گفت:« استارلینک با این اقدام مسیری را جلوی پای ایران گذاشت و سربسته گفت که عملاً مسدود نمی‌کند. وزارت ارتباطات در زمان آقای زارع پور روی این قوانین حساب کرده بودند تا استارلینک به‌واسطه آن به ایران خدمات ندهد. استارلینک، الان با بسیاری از کشورها تعامل دارد، به‌عنوان‌مثال به‌واسطه تعامل با برزیل، اخیراً توییتر را برای کاربران برزیلی فیلتر کرده است. اما این رفتارها نشان می‌دهد که با ایران تعاملی نخواهد داشت و کاربران ایرانی به نظر از آن رضایت دارند، اما به ضرر تصمیم گیران اینترنت ایران است.»
58323