به گزارش همشهری آنلاین، دو دهه است فضاپیمای دوقلوی وویجر بیسروصدا در حال واژگون کردن همه چیزهایی است که فکر میکردیم در مورد مرز بین منظومه شمسی و فضای بین ستارهای میدانیم. اعضای تیم وویجر ناسا نیز در نشست خبری اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا (AGU) درباره یافتههای اخیر بحث خواهند کرد.
در طول هزارههای خیرهشدن بشر به ستارهها و دههها پرتاب کاوشگر برای اکتشاف جهان ما، تنها دو فضاپیمای حامل ابزار کار توانستهاند از حباب فضایی که توسط خورشید ما اداره میشود بگریزند.
فضاپیمای دوقلوی وویجر در سال 1977 در یک تور حماسی در سیارات بیرونی پرتاب شد. هر دو از مشتری و زحل عبور کردند؛ درحالیکه وویجر 2 اورانوس و نپتون را به برنامه سفر اضافه کرد.این دو فضاپیما از آن زمان تاکنون به سمت بیرون حرکت کرده و تعدادی از ابزارهای آنها باوجود چالشهای فناوری قدیمی و کاهش منابع تغذیه، مشاهدات خود را ادامه دادهاند.
رسیدن به شوک پایان!شانزدهم دسامبر 2004، وویجر 1 به شوک پایان رسید ، آغاز انتقال آن به فضای بین ستارهای. وویجر 2 در سال 2007 از همین آستانه عبور کرد.
مراو اوفر، فیزیکدان فضایی در دانشگاه بوستون میگوید: ما اکنون میدانیم چقدر درباره هلیوسفر اطلاعات کمی داریم و این بسیار پیچیدهتر و پویاتر از آن چیزی است که ما فکر میکردیم.
محافظت اتمسفر مجلل ما از ما
این چیزی است که دانشمندان میدانند: ما زمینیهای روزمره ممکن است خورشید را بهعنوان یک توپ نورانی فشرده و دوردست در نظر بگیریم، تا حدی به این دلیل که اتمسفر مجلل ما از ما در برابر بدترین خطرات ستاره محافظت میکند.
اما در حقیقت خورشید تودهای متلاطم از پلاسما و مغناطیس است که خود را در طول میلیاردها مایل به شکل باد خورشیدی تابش میکند و جریان ثابتی از پلاسمای باردار است که از ستاره ما جاری میشود.
میدان مغناطیسی خورشید با باد خورشیدی حرکت میکند و همچنین بر فضای بین سیارات تأثیر میگذارد. هلیوسفر در واکنش به تغییرات در سطوح فعالیت خورشید در طول یکچرخه 11ساله رشد میکند و کوچک میشود.
پایان یک سفر هشتساله
جیمی رانکین، فیزیکدان فضایی در دانشگاه پرینستون و معاون دانشمند پروژه مأموریت وویجر، عقیده دارد: شما این برآمدگیها، دقیقهها و حداکثرها، فرورفتگیها و قلههای شگفتانگیز 11ساله را در کل هلیوسفر مشاهده میکنید.
در سفر به فضای بین ستارهای، وویجرها مجبور شدند از مجموعهای از مرزها عبور کنند: ابتدا یک شوک پایانی در حدود هشت میلیارد مایل دورتر از خورشید، جایی که باد خورشیدی به طور ناگهانی شروع به کندشدن میکند.
برهمکنش دینامیک خورشید و محیط بین ستارهای
به گزارش سایت Scientificamerican محیط بین ستارهای در سراسر کهکشان متفاوت است، با نواحی متراکمتر و ضعیفتر که در سراسر بازوهای مارپیچی کهکشان راه شیری متناوب میشوند. خورشید ما و حبابی که ایجاد میکند از طریق این محیط بین ستارهای شخم میزند، و برهمکنش بین دینامیک خورشید و محیط بین ستارهای بر شکل هلیوسفر تأثیر میگذارد.
شکل هلیوسفر ممکن است شبیه یک دنبالهدار باشد، با دمی بلند که دماغه فشردهای را دنبال میکند که در آن خورشید به فضای بین ستارهای فشار میآورد. شاید هم فعلوانفعال بین میدان مغناطیسی خورشید و محیط بین ستارهای، حباب را به شکل کروسانت درآورد.
تلاش برای اندازهگیری کاسه ماهی قرمز کیهانی!
سارا اسپیتزر، فیزیکدان فضایی در موسسه علوم ویزمن در Rehovot، اسرائیل میگوید: مثل این است که ما در حال تلاش برای اندازهگیری کاسه ماهی قرمز خود از داخل هستیم و حتی نمیتوانیم به لبههای آن برسیم.
کاوشگرهای وویجر استثناهای تصادفی این چالش هستند. فضاپیمای دو قلو به عنوان پیشاهنگ سیارات بیرونی طراحی شده و تاکنون این برنامه اولین و تنها نماهای بشری از اورانوس و نپتون بوده که از نزدیک ارائه شده است.
شنا به سمت دیوارههای کاسه ماهی قرمز
این مشاهدات تا سال 1989 کامل شد. باوجود این، کاوشگرها هنوز از سلامت خوبی برخوردار بودند؛ بنابراین ناسا آنها را ادامه داد، اگرچه ابزارهایی را خاموش کرد که بدون سیارات برای رصد، دادههای جالبی تولید نمیکردند. سالها گذشت و وویجرها همیشه به سمت بیرون حرکت کردند و به سمت دیوراه های کاسه ماهی قرمز کیهانی ما شنا کردند.
پرتاب کاوشگر مرز بین ستارهای (IBEX)
اما ماهی قرمز بیکار ننشسته بود. در سال 2008 ناسا کاوشگر مرز بین ستارهای (IBEX) را پرتاب کرد که بهدور زمین میچرخد و از ذراتی به نام اتمهای خنثی پرانرژی که از لبه هلیوسفر به داخل جریان مییابند نمونهبرداری میکند. دانشمندان میتوانند از اندازهگیریهای IBEX از ویژگیهای این ذرات برای بازسازی بعضی از اتفاقاتی که در دوردستها، میلیاردها مایل دورتر در حال وقوع است، استفاده کنند.