لاپاراسکوپی رحم یک شیوه جراحی کم تهاجمی است که بدون نیاز به ایجاد برش های بزرگ در بدن، مشکلات مختلف لگنی و رحمی را بررسی می کند. در این شیوه از یک دستگاه لاپاراسکوپ که دارای یک لوله باریک با دوربین و منبع نور است استفاده می شود. این دستگاه از طریق برش های کوچک در زمان کم به بدن وارد شده و تصاویر دقیقی از درون شکم و لگن به مانیتور جراح انتقال داده می شود. این تکنیک نسبت به سایر روش های سنتی از جراحات کمتری برخوردار است و به همین خاطر برای درمان مشکلات رحمی از این مورد بیشتر استفاده می شود. در ادامه مطلب همه چیز را درباره لاپاراسکوپی رحم بررسی خواهیم کرد.
اساسی ترین دلایل استفاده از لاپاراسکوپی رحم چیست؟
لاپاراسکوپی رحم یک شیوه نوین جراحی است که برای بررسی و درمان مشکلات مربوط به تخمدان و رحم استفاده می شود. این شیوه جراحی تهاجمی نیست و از طریق سوراخ های کوچک در ناحیه شکمی صورت می گیرد. دلیل اصلی انجام لاپاراسکوپی رحم و تخمدان ممکن است به بررسی و تشخیص دقیق تر مشکلات رحم و تخمدان مربوط شود. این مشکلات شامل موارد زیر می شوند:
مشکلات مربوط به رحم
لاپاراسکوپی رحم می تواند برای تشخیص و درمان عفونت و پاکسازی رحم، خونریزی، ایجاد توده های خوش خیم در رحم و بررسی علل ناباروری استفاده شود.
مشکلات تخمدان
این نوع شیوه جراحی برای بررسی و درمان مشکلات تخمدان نظیر عفونت تخمدان، ایجاد کیست تخمدان و توده های خوش خیم در تخمدان بسیار مفید است.
بررسی ناباروری
لاپاراسکوپی تخمدان و رحم برای بررسی دلایل ناباروری نیز می تواند استفاده شود. این شیوه جراحی به متخصصین این امکان را می دهد تا عوامل گوناگونی مانند تشکیل توده های خوش خیم، باریک شدن لوله های تخمدان، عفونت و موارد دیگر را که موجب ناباروری می شوند بررسی کنند و درمان مناسب آن ها را در نظر بگیرند.
از بین رفتن توده های بدخیم
معمولا، لاپاراسکوپی تخمدان و رحم به منظور از بین رفتن توده های بدخیم نظیر سرطان رحم یا تخمدان استفاده می شود. این شیوه جراحی به متخصصین این امکان را می دهد تا به طور دقیق توده ها را بررسی کنند و برای درمان ها اقدامات مناسب انجام شود. جراحی باز شکمی به برش گسترده در ناحیه شکم نیاز دارد. با آنکه روش انجام جراحی به شکل سنتی همچنان در بسیاری از مواقع مورد استفاده قرار می گیرد، اما به دلیل معایب آن مانند افزایش احتمال عفونت به شکل گسترده، در صورت لزوم این جراحی در اولویت است.
مزیت های لاپاراسکوپی برای رحم
مزیت های انجام جراحی لاپاراسکوپی به شرح زیر است:
- زمان بهبودی سریع تر و بازگشت به فعالیت های طبیعی
- وارد شدن آسیب کمتر به درون شکم
- اسکارهای کوچک تر
- برش کوچک تر با چاقوی جراحی که درد را کمتر و زمان بهبودی زخم را نیز کوتاه تر می کند.
- احساس درد کمتر در زمان بهبودی
- کمتر بودن خطر عفونت به این صورت که اندام های داخلی بدن کمتر در معرض عفونت قرار می گیرند.
- از دست دادن خون کمتر و کاهش خطر خونریزی
- کاهش درد که موجب می شود بیمار به داروهای مسکن کمتر نیاز پیدا کند.
- بستری کوتاه مدت در بیمارستان و هزینه کمتر ناشی از بستری
مراقبت های پیش از عمل لاپاراسکوپی چگونه باید باشد؟
بهتر است پیش از انجام دادن این نوع جراحی، کارهای زیر را انجام دهید:
صحبت با جراح
با جراح خود درباره نگرانی هایی که دارید صحبت کنید. اگر سؤالی ذهن شما را مشغول کرده است در این مرحله از او بپرسید. باید جراح را در جریان بیماری های زمینه ای خود قرار دهید. اگر دارویی استفاده می کنید حتما نام آن را به جراح خود بگویید. افرادی که دچار حساسیت هستند نیز باید جراح را از این موضوع مطلع کنند.
ناشتا بودن
توجه داشته باشید که 6 تا 8 ساعت پیش از عمل جراحی باید ناشتا باشید و با معده خالی وارد اتاق عمل شوید.
انجام آزمایش های گوناگون
پیش از جراحی، پزشک از شما می خواهد که آزمایش هایی نظیر آزمایش ادرار، آزمایش خون و تصویربرداری انجام دهید. با کمک این آزمایش ها و تصویربرداری ها، جراح اطلاعات بیشتری در خصوص شرایط شما خواهد داشت.
ترک الکل و سیگار
اگر اهل مصرف الکل و کشیدن سیگار هستید، باید این دو عادت را پیش از عمل جراحی کنار بگذارید. زیرا احتمال دارد مصرف الکل و سیگار در روند بیهوشی شما و همچنین در زمان عمل تأثیر منفی ایجاد کند.
آماده کردن خانه
سعی کنید پیش از جراحی، خانه را برای برگشت خودتان آماده کنید. لباس های راحت، داروهای مسکن و کیسه آب گرم را فراموش نکنید. شما باید کابینت و یخچال را پر کنید و اگر خانه به نظافت نیاز دارد آن را تمیز کنید تا بعد از عمل بتوانید در آرامش کامل دوران نقاهت خود را بگذرانید.
مدت زمان عمل لاپاراسکوپی چقدر است؟
به طور معمول لاپاراسکوپی تشخیص رحم تقریبا 30 دقیقه تا 1 ساعت طول می کشد. در جراحی های سنگین تقریبا 1.5 تا 3 ساعت به زمان نیاز دارید. متخصص زنان پیش از جراحی اعلام می کند که شرایط کلی سلامت بیمار و وجود مشکلات پزشکی دیگر بر مدت زمان جراحی اثر می گذارد.
مراقبت های لازم بعد از جراحی لاپاراسکوپی رحم
بعد از عمل لاپاراسکوپی، انجام مراقبت های مناسب اهمیت زیادی دارد تا فرد سریع تر بهبود یابد، علاوه بر این، لازم است از عوارض آن جلوگیری شود. برخی از این موارد به شرح زیر هستند:
- استفاده از کمپرس گرم روی ناحیه جراحی به کاهش درد و اسپاسم عضلانی کمک زیادی می کند.
- بیمار باید به صورت تدریجی و با مشورت پزشک فعالیت های روزانه خود را انجام دهد.
- داروهای مسکنی که توسط پزشک برای کاهش درد و ناراحتی بعد از جراحی تجویز می شود را بر اساس دستور متخصص زنان مصرف کنید.
- انجام حرکات آهسته و ملایم مثل راه رفتن آرام و کوتاه مدت، به بهبود گردش خون و جلوگیری از لخته شدن خون کمک زیادی می کند.
- ناحیه های برش باید تمیز و خشک نگه داشته شوند. پزشک پس از عمل شرح می دهد که چگونه این برش ها را باید بشویید و از عفونت جلوگیری کنید.
- مصرف کافی آب و مایعات برای جلوگیری از کم آبی بدن اهمیت زیادی دارد. علاوه بر این مصرف غذاهای سبک و پرهیز از غذاهای سنگین و چرب در روزهای اول بعد از عمل بسیار ضروری است.
- بیمار باید در روزهای اولیه بعد از عمل استراحت کند و فعالیت های سنگین انجام ندهد.
- تا هنگامی که پزشک تأکید کند، از رانندگی بعد از جراحی لاپاراسکوپی اجتناب کنید. به خصوص اگر هنوز داروهای مسکن استفاده می کنید.
مدت زمان استراحت پس از جراحی لاپاراسکوپی چقدر است؟
برخی از افراد روز بعد از جراحی فعالیت های روزمره خود را انجام می دهند. اما برخی دیگر باید برای چند روز تا چند هفته قبل از بازگشت به کار در منزل استراحت کنند. ممکن است هر روز از روز قبل بهتر باشید، اما احتمال دارد به سرعت خسته شوید و برای چند روز به داروی مسکن نیاز داشته باشید.
معایب استفاده از لاپاراسکوپی
ممکن است جراحی لاپاراسکوپی معایب زیادی برای شخص داشته باشد که مهم ترین آن ها عبارتند از:
عوارض بالقوه
این مورد بسیار نادر است، اما عوارضی نظیر خونریزی، عفونت یا آسیب به اندام های درونی ممکن است در طی جراحی لاپاراسکوپی اتفاق بیفتد.
هزینه
ممکن است جراحی لاپاراسکوپی به دلیل استفاده از تکنولوژی و تجهیزات گران تر از جراحی باز سنتی باشد.
دسترسی محدود
گاهی اوقات احتمال دارد جراحی لاپاراسکوپی برای فرد ممکن نبوده و مؤثر نباشد. به این علت که دسترسی لازم را در اختیار جراح قرار نمی دهد. به این ترتیب ممکن است به جراحی باز نیاز داشته باشید.
درد بعد از جراحی لاپاراسکوپی
بعد از جراحی لاپاراسکوپی، داشتن شکم درد، درد یا گرفتگی در اطراف بریدگی هایی که جراح ایجاد کرده برای چند روز طبیعی است. این درد با گذشت زمان کاهش پیدا می کند و حتی ممکن است برای تسکین آن تا چند روز به داروی مسکن نیاز داشته باشید.
جراحی لاپاراسکوپی برای چه افرادی مناسب نیست؟
هیچ منبع مطلقی برای انجام ندادن جراحی لاپاراسکوپی وجود ندارد. اما بیمارانی که مبتلا به برخی بیماری های خاص هستند باید با احتیاط بیشتری این شیوه درمانی را انجام دهند. به طور کلی می توان گفت افرادی که شرایط زیر را دارند کاندیدای این عمل جراحی نیستند:
- اگر فرد یک توده بدنی بزرگ در آن ناحیه از بدن خود دارد.
- افرادی که خونریزی یا عفونت دارند.
- افرادی که به بیماری قلبی ریوی خاص مبتلا هستند.
- اگر قبلا در این ناحیه جراحی انجام شده باشد و زخم و چسبندگی در آن مشاهده شود.
عمل لاپاراسکوپی چه تفاوتی با جراحی های باز دارد؟
عمل لاپاراسکوپی رحم و جراحی باز با یکدیگر تفاوت های زیادی دارند که از میان آن ها می توان به اندازه برش، مدت زمان بهبودی، میزان درد و دقت پزشک اشاره کرد. همان گونه که می دانید در جراحی باز نیاز است تا جراح برای داشتن دید کافی یک برش بزرگ روی شکم بیمار ایجاد کند. هر چه اندازه این برش بیشتر باشد به طور قطع زمان بهبودی افزایش پیدا خواهد کرد.
معمولا در عمل لاپاراسکوپی رحم و تخمدان، فقط 2 تا 4 عدد برش کوچک به اندازه نیم تا یک سانتی متری روی شکم بیمار ایجاد می شود. بیشتر این برش ها به بخیه نیاز ندارند و می توان خونریزی آن ها را با استفاده از یک گیره یا چسب قطع کرد. به همین دلیل می توان گفت مدت زمان دوره نقاهت این عمل بسیار محدودتر از جراحی های باز است.