شخصیت والای علمی اخلاقی امام جواد علیه السلام در نگاه خلفاء، دانشمندان، نویسندگان و تاریخ نگاران غیر شیعه؛ سندی گویا بر جایگاه رفیع این امام همام در بین مسلمانان می‌باشد که به عنوان نمونه به چند مورد آن اشاره میشود:
مامون عباسی
خلیفه مقتدر عباسی در پاسخ به اعتراض بزرگان بنی عباس در خصوص به تزویج در آوردن دخترش "ام‌الفضل" به امام جواد علیه السلام، این امام همام را اعجوبه عصر خواند و گفت: " قد اخترته لتبریزه علی کافه اهل الفضل فی العلم والفضل مع صغر سنه والاعجوبه فیه بذالک "؛ من بدان جهت وی را به دامادی خود برگزیدم که با کمی سن در علم و فضیلت بر همه اهل زمان برتری دارد و اعجوبه‌ای است در علم و دانش. (1)
اسقف بزرگ مسیحی
اسقف مسیحی پس از آگاهی یافتن از علم و دانش امام جواد علیه السلام در مسائل پزشکی گفت:
به نظر می‌رسد این شخص "امام جواد علیه السلام " پیامبری از نسل پیامبران است . (2)
سبط بن جوزی
سبط بن جوزی از تاریخ نویسان اهل سنت پس از بیان تاریخ تولد و شهادت حضرت می‌نویسد:
کان علی منهاج ابیه فی العلم والتقی و الزهدوا الجود؛ او در علم و تقوا، پرهیزگاری و سخاوت چون پدر بزرگوارش "امام رضا علیه السلام" و دنباله‌رو او بود. (3)
ابن ابی طلحه
ابن ابی طلحه شافعی در کتاب مطالب السؤول فی المناقب آل الرسول در باره شخصیت امام جواد علیه السلام می‌نویسد: او گرچه صغیر السن است ولی کبیرالقدر و رفیع الذکر می‌باشد .(4)
ابن صباغ مالکی
علی بن محمد احمد مشهور به "ابن صباغ" فقیه مالکی و متوفای 855 در مکه پس از بیان گوشه‌ای از خصوصیات زندگی حضرت جواد علیه السلام، می‌نویسد: آری چنین بود کرامات جلیل و مناقب او.
و در جای دیگر می‌افزاید: چه گوییم ما در جلالت و مقام امام جواد علیه السلام و فضیلت کمال و عظمت و جلال او، حضرتش در میان طبقات ائمه علیهم السلام سنش کمتر از همه و قدر و شانش اعظم است . او در اندک مدتی از عمر شریفش کراماتی بسیار و معجزاتی بی‌شمار از خود نشان داده و معارج و فضیلت کمال را طی کرده و از رشحات و تراوش دانش و بینش خود اثرها گذاشته و از نفحات و ریزش فضل کمالش بی اندازه و شمار فیوضاتی به عالم علم نثار فرموده (5)
ابن تیمیه
ابن تیمیه که وهابیت با پیروی از کتابهای او شکل گرفت، می‌گوید: محمد فرزند علی ملقب به جواد از بزرگان و اعیان بنی هاشم است که در سخاوت و بزرگواری شهرت تام دارد . (6)
یوسف بن اسماعیل نبهانی
یوسف بن اسماعیل نبهانی حنفی ادیب و شاعر فلسطینی، متولد 1350 هجری که از وی سیزده کتاب مهم بر جای مانده، می‌نویسد:
محمد جواد فرزند علی رضا علیه السلام از بزرگان امامان و چراغ هدایت امت و سادات اهل‌بیت علیه‌السلام است که عبدالله شبراوی شافعی نیز از وی در کتاب خود " الاتّحاف بجبّ الاشراف " با ستایش و تکریم یاد کرده است .(7)
ابن حجر هیثمی
ابن حجر هیتمی محدث و رجالی بزرگ اهل سنت می‌گوید:
... او دارای موقعیت عظیم در خاندان مکرمی است، که عضویت در آن توفیق خداوندی می‌خواهد. ... و خداوند ما را در زمره دوستان این خاندان محشور نماید! آمین. (8)
علی جلال حسینی
علی جلال حسینی دانشمند بزرگ مصری می‌نویسد:
محمد الجواد ابوجعفر دوم فرزند علی علیه السلام در سال 195 هجری در مدینه دیده به جهان گشود. وی با وجود سن کم در علم و فضیلت سرآمد همه عالمان و اهل فضیلت زمان خویش بود. (9)
خیرالدین زرکلی
خیرالدین زرکلی از دانشمندان بزرگ اهل سنت می‌نویسد: ابوجعفر جواد علیه السلام چون اجداد خویش مقام بلندی داشت . هوشمند و خوش بیان بود و استعداد نیرومند و اصیلی داشت. (10)
پى‌نوشتها:
1- بحارالانوار، ج50، ص75/ موسوعة الامام الجواد علیه السلام، ج1،ص360 و 363/ اعیان الشیعه ، ج 3 ، ص 129 .
2- المناقب لابن شهر آشوب، ج 4، ص389 / موسوعة الامام الجواد علیه السلام، ج 1، ص362.
3- تذکرة الخواص، ص202 / الامام جواد علیه السلام، ص72 .
4- کشف الغمه، ج 2، ص186/ سرورالفؤاد، ص40 .
5- حلیة الابرار، ج 4، ص 568/ الفصول الهمه، ص266/ موسوعة الامام الجواد علیه السلام، ج 1، ص 364 / سرور الفؤاد ابوالقاسم سحاب، ص 40 و 41 .
6- منهاج السند، ص 127.
7- جامع کرامات الاولیاء، ج 1، ص100 .
8- الصواعق المحرقة على أهل الرفض و الضلال و الزندقة ج2/ص531.
9- الحسین، ج 2، ص207/ الامام محمدالجواد علیه السلام،ص 76/ زندگانی امام جواد علیه‌السلام، ص200 .
10- الامام محمد الجواد علیه السلام، ص 76/ زندگانی امام جواد علیه السلام، ص200.
منابع:
1. امام جواد علیه السلام از منظر دیگران، نشریه موعود
2. چهره امام جواد (ع) در منابع اهل سنت، سایت خبری ایبنا
منبع : پایگاه اهل البیت (ع)
