به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) در حاشیه ششمین کنفرانس
الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت مجموعه آثار حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید منیرالدین هاشمی
و حجت‌السلام مسعود صدوق به نمایش گذاشته شد. در محلی که برای نمایش و معرفی این
آثار در نظر گرفته شده بود، چند تن از پژوهشگران جوان حسینیه اندیشه حضور داشتند
که محتوای کتاب‌ها را به بازدیدکنندگان معرفی می‌کردند. همین موضوع بهانه‌ای شد
برای معرفی دستاوردها و نوآوری‌های علمی حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسینی هاشمی در
موضوع مدل‌سازی و فقه حاکمیتی.
امام خمینی در جلسه درس ولایت فقیه خود در 1348 از فضلای
جوان حوزه درخواست می‌کتد که به تبیین ابعاد حکومت اسلامی بپردازند. پیرو همین
خواسته حضرت امام خمینی بود که حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی همزمان با طرح پاسخ‌های
جدید به شبهات فلسفی و اقتصادی برآمده از مارکسیسم و جمع بندی نوین از روش اجتهاد
به مقابله با افکار التقاطی و تمایلات روشنفکرانه پرداخت و با دفاع استدلالی از
حضور دین در صحنه قیام و حکومت و نقد علمی پیرامون فلسفه دموکراسی غربی، تکیه به
این نسخه‌ها را برای تشکیل حکومت اسلامی مردود شمرد.
در پی پیروزی انقلاب اسلامی، وی به عنوان نماینده مردم
شیراز به مجلس خبرگان رهبری راه یافت و موفق شد حاصل مجاهدات علمی خود در پیش از
انقلاب اسلامی را در قالب قانون اساسی پیشنهادی به آن مجلس ارائه کند. در همان
زمان بود که حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی متوجه انفعال ادبیات حوزه در برابر
کارشناسی غربی شد و علی‌رغم تاکید بر قوت حوزه علمیه در حکم شناسی، ضعف ادبیات
حوزه را در موضوع شناسی تشخیص داد و تفکیک حکم از موضوع را موجب انزوای دین در
عرصه اداره کشور دانست. از همین نقطه بود که تلاش او برای ارائه منطقی جدید برای
موضوع شناسی فقهی آغاز شد.
حجت‌الاسلام محمد صادق حیدری از پژوهشگران حسینیه اندیشه
است. حسینیه اندیشه عنوان موسسه‌ای است که توسط حجت‌الاسلام صدوق در راستای پیگیری
اندیشه‌های حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی بنیان گذاشته شد. حجت‌الاسلام حیدری در
گفتگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) به معرفی شخصیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین
هاشمی پرداخت. وی در این باره گفت: علامه هاشمی از سال 1348 با برگزاری درس خارج
فقه حکومت اسلامی دنبال تأمین نیازهای فکری انقلاب بود. نتیجه افکار او بعد از
انقلاب در قالب تدوین قانون اساسی به مجلس خبرگان رهبری ارائه شد. سپس ایشان سطح
پژوهشی خود را عمیق‌تر کرد و گفت در مجلس خبرگان رهبری به این نتیجه رسیده‌ام که
فقها در حکم شناسی قوی‌اند اما در موضوع شناسی در برابر کارشناسان منفعلند. لذا
منطق موضوع شناسی را برای این تدوین کرد که احکام کلی در رساله‌ها به صورت صحیح بر
موضوعات جدید تمدن تطبیق پیدا کند. بعد یک مرحله بحث را بالاتر برد و نسبت بین
منطق موضوع شناسی و منطق صوری و منطق علم اصول را مورد بررسی قرار داد و به سراغ
فلسفه‌ی منطق‌ها رفت. در نتیجه ایشان به یک منطق جدید دست پیدا کرد به نام فلسفه
چگونگی اسلامی که بحث از تحلیل حرکت و تبدیل و تغییر در خارج می‌کند. از این مبنای
جدید سه منطق جدید تولید شد: منطق حجیت، منطق معادله و منطق مدل. وی می‌گفت که من
زیربنای سه شهرک بزرگ علمی را تولید کردم که دیگر مسلمین در خانه کفّار زندگی
نکنند و بیایند در خانه اسلام زندگی کنند. مرحوم صدوق پس از فوت علامه هاشمی در
سال 1379، به دنبال ترجمه و تطبیق این ادبیات جدید با ادبیات مرسوم حوزه و دانشگاه
بود که حصال این تلاش، در قالب دو کتاب گفتمان انقلاب و سبک زندگی پدیدار گشت.
همچنین وی یکسری نقدها در سند الگوی پایه داشت که آن هم منتشر شده است.
کار حسینیه اندیشه ترجمه و تطبیق آثار علامه هاشمی و قابل
فهم کردن آن با استفاده از زبان حوزه و دانشگاه و ایجاد تحول مفهومی در حوزه و
دانشگاه است. یعنی حوزه علمیه از استنباط احکام فرعی به سمت استنباط احکام حکومتی
برود و دانشگاه به جای معادله‌های امور مادی، معادله اختیارات و عبادت را کشف کند
و نظام اجرایی به دنبال توسعه و پیشرفت اسلامی باشد.
وی در خصوص آثار و نتایج عینی نظریات حجت‌الاسلام‌والمسلمین
حسینی هاشمی در جامعه نیز گفت: ایشان می‌گفت
ما الان استعداد این را داریم که وارد بحث تولید مدل شویم . الان تولید مدیریت
کشور را سازمان برنامه و بودجه با 8 هزار کارمند انجام می‌دهد. لذا چون بحث در
مقیاس تمدن اسلامی است، به ثمر نشستن این مباحث نظری نیازمند مقدوراتی در سطح
حکومت است. لذا باید ابتدا در میان نخبگان حوزه و دانشگاه آشنایی کافی و حالت پذیرش
نسبت به این اندیشه‌ها پیدا شود. سپس نوبت آن می‌رسد که مقدورات حکومتی در خدمت
این اندیشه‌ها بیاید تا با مدیریت تحقیقات و پایان نامه ها، به سمت محصولات عینی حرکت
کنیم. حداقل دستاور این نمایشگاه این بوده
که برای طرفداران انقلاب اسلامی یک ایجاد امیدی کرده است که یک پشتوانه نظری برای
انقلاب اسلامی تولید شده و محدودیت حوزه و
دانشگاه در این زمینه را مرتفع کرده است.
