21/ 7/ 1382
بسم الله الرحمن الرحیم
والصّلاة والسّلام علی سیّدنا و نبیّنا ابی القاسم المصطفی محمّد و علی اله الأطیبین الأطهرین المنتجبین سیّما بقیّةاللّه فی الأرضین.
خداوند متعال را شاکرم که بعد از گذشت چند سال بار دیگر این توفیق را به این جانب داد که در جمع شما مردم عزیز، مؤمن و غیور زنجان حضور پیدا کنم و از محبت و ایمان و تلاشهای ارزشمندِ برجستگان شما صمیمانه سپاسگزاری کنم.
اولا این عید مسعود و مبارک را - که میلاد نور و امید برای همه ی تاریخ طولانی و پر فراز و نشیب اسلام است - به شما مردم عزیز تبریک عرض می کنم و این تصادف را که در این موقعیت توفیق دست داد تا بتوانم به شهر و استان شما بیایم، به فال نیک می گیرم.
شهر زنجان را از دیرباز به عنوان یک شهر مؤمن و فرهنگی شناخته ام. از این شهر در دورانهای مختلف و از جمله در دوران انقلاب اسلامی نمونه ها و نشانه هایی بروز پیدا کرده که برای هر مجموعه ی انسانی مایه ی مباهات و افتخار است. اولا در جریان انقلاب اسلامی این شهر نقش ایفا کرد و پس از پیروزی انقلاب، در دوران دفاع مقدس هم غواصان دریادلِ زنجانی در نیروهای مسلح نقشهای برجسته یی ایفا کردند. در زمینه ی حضور سیاسی و انسانی در صحنه های انقلاب نیز استان زنجان دارای موقعیتهای برجسته است؛ یعنی متوسط میزان حضور سراسری مردم کشور در مسائل حساس انقلاب - مثل انتخابات - پایین تر از حد حضور مردم زنجان است.
من مایلم در مسافرتهایی که به همه ی نقاط کشور می کنم، ذهنهای جوان و شفاف نسل نوی مردم کشورمان را به نقاط برجسته یی که در آن منطقه و شهر وجود داشته و دارد، متوجه کنم. در این جا هم مایلم جوانان زنجانی - که یقینا با تاریخ شهر خودشان کم و بیش آشنا هستند - به افتخارات برجسته ی منطقه و استان خود ببالند. این موضوع، درست نقطه ی مقابل نقشه یی است که دشمنان ملت ایران در خصوص افکار عمومی مردم و جوانان ما طراحی کرده اند. برای جوان زنجانی بسیار حایز اهمیت است که بداند شهر و منطقه ی او از دیر باز منطقه یی فرهنگی و دارای رشد علمی و اخلاقی بوده است. شما در تاریخ، برجستگان علمی و فرهنگی در فلسفه، فقه و ریاضی دارید که از این سرزمین برخاسته اند و یکی از معروف ترین های آنها شیخ شهاب الدین سهروردی - شیخ اشراق - است، که به عنوان یک فیلسوف و متفکر برجسته ی اسلامی، نام درخشان او در همه ی دائرةالمعارف های دنیا ثبت شده است. البته غیر از شیخ اشراق، شخصیتهای برجسته ی متعدد دیگری را نیز در زمینه های علمی و هنری از این استان و منطقه داشته اید که می توانید نام آنها را به صورت برجسته در طومار معارف ایرانی و اسلامی مشاهده کنید.
معمولا کسانی که به استان زنجان مسافرت می کنند، وقتی آثار تاریخی این استان - مثل گنبد سلطانیه،بازار زیبا و بزرگ شهر زنجان و مساجد و مدارس معروف استان - را ملاحظه می کنند، آن را به عنوان یک پدیده و اثر تاریخی و باستانی می نگرند، که البته درست هم هست؛ اما نکته یی که در این آثار تاریخی وجود دارد، این است که این آثار نشان دهنده ی اوج هنر معماری در میان این مردم در طول تاریخ گذشته است. اینها چیزهایی است که گذشته ی تاریخی یک ملت را رنگ و رونق می بخشد و مردم می توانند گذشته، تاریخ و ریشه های خود را پیدا کنند.
در زمینه ی دانشهای دینی هم برجستگانی از این استان در دورانهای گذشته، بخصوص بعد از دوره ی صفویه وجود داشته اند. شهر زنجان در یک دوره ی طولانی، مهمترین حوزه ی علمیه ی تمام مناطق غرب ایران محسوب می شده است. در دوران مشروطه، عالم بزرگی مثل مرحوم آخوند ملاقربانعلی، در زمینه ی فقه،در اوج علمی قرار داشت و علمای برجسته ی زمان خود را نسبت به مقام علمی اش خاضع کرد. البته ما در دوره های بعد هم شاهد بروز شخصیتهای برجسته ی علمیِ زیادی هستیم که بعضی را از نزدیک دیدیم و بعضی را نیز شنیدیم، که حکیم هیدجی - شاعر، فیلسوف و عارف زنجانی - یکی از برجستگان دوره های اخیر است.
در دوره ی جوانی ما در حوزه های علمیه، شخصیتهای برجسته ی علمی زنجان مایه ی افتخار شهرشان بودند. در نجف، مرحوم آیةاللّه میرزاباقر زنجانی؛ در قم، مرحوم آیةاللّه حاج سید احمد زنجانی؛ در تهران، مرحوم آیةاللّه حاج میرزا محمود امام جمعه ی زنجانی، از بزرگان زنجان در شهرهای مختلف آن روز بودند. بحمداللّه امروز هم شخصیتهای برجسته ی علمی زنجان، چه در محیطهای علمیه ی قم و مشهد و چه در حوزه های دانشگاهی، حضور دارند. مرحوم استاد روزبه یک شخصیت فرهنگیِ برجسته ی زنجانی بود که منشأ خدمات بزرگ فرهنگی در کشور شد. خود ما در دوران تحصیل، دوستانی را که از این خاک برخاسته بودند، می شناختیم که بعضی در خود زنجان و بعضی در قم به مقامات عالی علمی دست یافته بودند. مقصود از این حرفها فقط تعریف و خوش آمدگویی برای مردم زنجان نیست؛ بلکه مقصود این است که جوان زنجانی شجره نامه ی علمی و فرهنگی خود را بشناسد.
البته امروز هم این شهر همچنان یک شهر بااستعدادِ فرهنگی است؛ با سی هزار دانشجو و دانشگاه های متعدد؛ با حوزه ی علمیه؛ با جوانان آگاه و آماده ی رشد و ترقی معنوی و استعدادهای قابل شکوفایی. من مایلم جوانان زنجانی به خاطر این شجره نامه ی فرهنگیِ پرافتخار به خود ببالند و قدر استعدادهایی را که خدای متعال به جوانان این منطقه ارزانی داشته است، بدانند و با به کارگیری آنها، از امکانات خداداده حداکثر استفاده را بکنند تا برای آینده ی کشور و منطقه ی خود، ذخیرهای ارزشمندی را به وجود آورند.
امتیاز این استان فقط فرهنگی نیست، بلکه نسبت رشد اخلاقی و دینی مردم این منطقه بالاتر از بسیاری از مناطق دیگر است؛ این را آمارهای انتظامی به ما نشان می دهد. در دوره ی انقلاب، بازار زنجان خدمات باارزشی را به پیشرفت انقلاب در این منطقه کرد و بازاریهای زنجان و جوانان مؤمن در دوران دفاع مقدس و دوران دفاع از ارزشهای جمهوری اسلامی، همواره در وسط صحنه حضور داشتند و مردم زنجان جایگاه برجسته یی را برای خود ثبت کردند، که تا امروز هم این هست و در آینده هم به فضل پروردگار خواهد بود.
من در دوسه محور اصلی مطالبی را عرض می کنم: محور اول در خصوص استان زنجان و تلاش برای رشد و توسعه ی آن است. محور دوم راجع به عمده ترین مسائلی است که امروز برای مردم و مسؤولان ما مطرح است و باید باشد. محور سوم هم جمله ی کوتاهی است درباره ی مسائل بین المللی که مردم و جوانان ما باید از آن آگاه باشند و به جهتگیری های جهانی نسبت به کشورشان توجه کنند.
آنچه راجع به این استان می خواهم عرض کنم، این است که زنجان استان بسیار مستعدی است. این استان از لحاظ زمینهای حاصلخیز کشاورزی، معادن غنی و باارزش - فلزی و غیرفلزی، بخصوص بعضی از فلزات مثل روی و سرب و مس - و ارتباطات میانِ استانی قابل توجه است. استان زنجان با استانهای متعددی همجوار است و از لحاظ تردد، یکی از محورهای پر تردد این نقطه ی از کشور محسوب می شود. استانی که دارای مردم و زمین بااستعداد است، می تواند امکانات فراوانی در آن رشد کند، که البته بعد از انقلاب تلاش بسیاری در این زمینه شده است و همه ی شاخصهای توسعه در این استان بالاست. من ان شاءاللّه در یکی از دیدارهایی که در روزهای اقامت در زنجان خواهم داشت، مخاطبان خود را با برخی از این آمارها آشنا خواهم کرد، که در این جا لزومی ندارد همه ی آنها را اعلام کنم. به هرحال، شاخصهای توسعه در این استان بسیار بالاست، که این نشان دهنده ی تلاشهای فراوانِ انجام شده است. آنچه در زمینه های مختلف صورت گرفته، در مقایسه ی با قبل از انقلاب، دارای آمارهای پانصد درصد، ششصد درصد، هزار درصد و چند هزار درصد است؛ اما استان هنوز از محرومیت خارج نشده و با همه ی تلاشی که صورت گرفته است، بعضی از مناطق آن جزو نقاط کاملا محروم به حساب می آیند. این نشان دهنده ی چیست؟ نشان دهنده ی این است که در دوره های گذشته و در دوران طاغوت، به این منطقه و به این مردم بسیار ستم شده است. این منطقه، یک منطقه ی خان زده است. در گذشته، همه ی منابع ثروت مادی و انسانی این مناطق، زیرِ دست خوانین متکبر و خودخواهی بود که هم در دوران سلطنت قاجاری و هم در دوران رژیم پهلوی این امکانات را با شکلهای مختلف در دست داشتند و این استان را عقب مانده نگه داشتند. از این جا معلوم می شود که مسؤولان این استان و مسؤولان کشور و خود مردم باید دست به دست هم دهند و تلاش کنند تا معضلات موجود این استان را حل کنند، که قابل حل هم هست؛ چون زمینه در این استان بسیار آماده است و می توان با استفاده از نیروی انسانیِ جوان و پرنشاط و باهوش و با استفاده از زمینه های موجود و زیربناهایی که بحمداللّه در این استان به وجود آمده، مشکلات را حل کرد. استان زنجان راه اصلی بسیار خوبی تا مرکز شهر دارد؛ فرودگاه دارد؛ خط آهن دارد، که می توان با استفاده از این زمینه ها، کارهای بسیار بزرگ و خوبی در این استان انجام داد.
یکی از هدفهای عمده ی ما از این سفرها این است که توجه