تاریخچه ی تأسیس
سازمان اوقاف و امور خیریه، که همواره در ترویج فرهنگ قرآن و نشر آن کوشش می نماید، برای سامان دادن به امر مهم وا رزشمند ترجمه و انتشار مقدس ترین میراث مسلمانان در میان سایرملل، در کنار سایر فعالیت های قرآنی خود، «مرکز ترجمه ی قرآن مجید به زبان های خارجی» را در سال 1373 تأسیس کرد. هدف نهایی این مرکز، ارائه ی ترجمه ای گویا، روان و به دور از تحریف قرآن مجید، به زبان های زنده دنیا برای میلیون ها انسان مشتاقی است که در انتظارند تا به زبان خود حقایق و معارف اسلا می را به طور مستقیم از کانون وحی درک کنند، به گونه ای که جنگ های فرقه ای و مذهبی در آن راه نیابد و ترجمه ای خالی از هرگونه تعصب و شائبه ی مذهبی باشد.
اهداف و فعالیت ها
«مرکز ترجمه ی قرآن مجید به زبان های خارجی» خوش حال است که با یاری خداوند متعال، عشق، علا قه و همکاری قرآن دوستان توانسته است گام های نخستین را برای انجام این امر خطیر و خداپسندانه بردارد. این کارها به شرح زیر می باشند.
الف. تهیه ی ترجمه های چاپی قرآن
برای آگاهی و اشراف بر کارهای انجام شده، به منظور جلوگیری از تکرار اشتباهات گذشتگان و انجام کارهای ارزشمند، این مرکز ابتدا تعدادی از ترجمه های قرآن را به زبان های خارجی، تهیه نمود. تعداد آنها تاکنون به بیش از 1700 جلد می رسد که توسط 546 مترجم به 78 زبان ترجمه شده است.
ب. آرشیو مقالا ت و بحث های نظری ترجمه ی قرآن
بدون شک آگاهی از نقد و نظرها در مورد ترجمه ها و کیفیت آنها، یکی از اقدامات لا زم در این زمینه است. به همین خاطر برای آگاهی از محتویات ترجمه ها و کیفیت آنها، تحقیق و جست وجو در مطبوعات داخلی و خارجی، درباره ی دیدگاه های ارائه شده در مورد ترجمه های موجود قرآن و مباحث نظری ترجمه، انجام گرفت. روی هم رفته تعداد مقالا ت آرشیو شده در این زمینه، بیش از پانصد مورد و به زبان های انگلیسی، آلمانی، ایتالیایی، اردو، ترکی استانبولی، ترکی آذری، عربی، چینی و فارسی می باشند.
ج. ایجاد کتاب خانه ی تخصصی ترجمه
در کنار گنجینه ی قرآن های مترجم، کتاب خانه تخصصی با نزدیک به دوهزار جلد اثر در زمینه ی فرهنگ های زبان شناسی، دایره المعارف ها، فهرست های کتاب شناسی، تاریخ و جغرافیای کشورهای مختلف، به سی زبان، تهیه شده است.
این زبان ها عبارت اند از: فارسی، انگلیسی، عربی، آلمانی، اسپرانتو، آذربایجانی، ایتالیایی، فرانسه، ترکی استانبولی، روسی، لا تین، بلغارستانی، اسپانیایی، سوئدی، اردو، آلبانیایی، پرتغالی، رومانیایی، ژاپنی، پشتو، کردی، ارمنی، مالا یالا م، تلوگو، بنگالی، هندی، تامیلی، مراتی، سواحلی و سومالی.
د. شناسایی اساتید زبان
از ابتدای کار تاکنون، بیش از صدنفر از اساتید و مترجمان سی زبان به همکاری دعوت شده اند و هم اکنون مشغول به کار هستند. این کار هم چنان ادامه دارد.
ه. تهیه ی شناس نامه ی اجمالی
برای آگاهی از محتویات ترجمه ها، از نظر صحت، شیوایی و رسایی مفهوم آیات و ویرایش و نگارش، برای هر قرآن، شناس نامه ی جداگانه ای تهیه شده است. در این شناس نامه محورهای مختلفی از جمله سوابق مترجم، کیفیت ترجمه، اشراف و آگاهی مترجم از زبان مبدا و مقصد، منابع مورد استفاده در ترجمه، تعریف و تقریظ دیگران بر آن ترجمه، دیدگاه های مترجم، کیفیت چاپ از نظر بی غلط بودن و... مورد ارزیابی قرار گرفته است.
و. ترجمه های در دست انجام
این مرکز هم اکنون ترجمه ی قرآن را به پنج زبان انگلیسی، فرانسه، روسی، ترکی آذری و ترکی استانبولی در دست انجام دارد که برخی از آنها تا پایان امسال به اتمام خواهد رسید.
ز. طرح «ترجمه ی جمعی قرآن مجید به زبان فارسی»
از آن جایی که روش مرکز در ترجمه، براساس کار گروهی است، در نظر دارد با دعوت از اساتید صاحب نظر در فنون صرف، نحو، معانی، بیان، بلا غت، تفسیر، فقه، علوم قرآن، لغت و... گروهی را تشکیل دهد تا ترجمه های فارسی را، از آغاز تاکنون، بررسی نموده و دست به ترجمه ای تازه بزند که میزان اشتباه در آن به حداقل برسد. با یاری خداوند متعال مقدّمات این کار فراهم آمده و گام هایی برداشته شده که امیدواریم به زودی بتوانیم این مهم را شروع کنیم.
ح. انتشار مجله ی تخصصی ترجمان وحی
مرکز مذکور برای آگاهی و استفاده ی همگان از ترجمه های مختلف قرآن در سطح جهان و به منظور نقد و بررسی ترجمه های موجود در هر زبان، همچنین برای استفاده از نظرات و تجربیات محقّقان، مترجمان و متخصصان در فنّ ترجمه در سراسر جهان، مجله ای تخصصی درباره ی مباحث نظری ترجمه های قرآن مجید انتشار نموده که هم اکنون شماره ی نخست آن چاپ و به بازار عرضه شده است.
به گواهی اسناد و مدارک تاریخی، نخستین ترجمه ی قرآن مجید، به زبان فارسی بوده است و ایرانیان به دلیل عشق و علا قه ی بسیاری که به دین مبین اسلا م و کتاب آسمانی قرآن داشته اند، همواره به این امر مقدّس همت گمارده اند. با این حال - متأسفانه - تاکنون آمار فراگیری درباره ی نسخه های مخطوط ترجمه ی فارسی، که در سراسر جهان و در موزه ها و مراکز مختلف علمی و فرهنگی نگه داری می شوند، ارائه نشده است. با یاری خداوند متعال اکنون در مرکز ترجمه ی قرآن مجید طرحی در دست انجام است که حاصل آن، شناسایی تمامی نسخه های موجود از ترجمه ی قرآن به زبان فارسی، که در جای جای جهان نگه داری می شوند، می باشد. بنابراین از همه ی عزیزانی که نسخه ای خطی از ترجمه ی قرآن مجید در اختیار دارند، تقاضا می شود با مرکز تماس حاصل نمایند تا فرمی برای ثبت مشخصات ترجمه برایشان ارسال گردد.
گستردگی و عظمت کار ایجاب می کند که برای اتقان و استحکام آن از وجود قرآن پژوهان، صاحب نظر ان، محقّقان، مترجمان و مراکز و مؤسساتی، که در سراسر جهان به نوعی در این زمینه تلا ش کرده اند، بهره برداری شود.
