در شماره گذشته به تعدادی از شخصیتهای علمی و سیاسی و دینی لبنان مانند آیة الله محمد مهدی شمس الدین و شیخ راغب حرب که از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران حمایت کردند، نام برده شد. و اینک به تعدادی از شخصیتهای دینی و سیاسی لبنان که آشکار شدن چهره برخی از آنان، از جمله آثار انقلاب اسلامی می باشد، اشاره می نماییم.
یکی از آثار مهم انقلاب اسلامی برای شیعیان لبنان، آشکارشدن چهره برخی از رهبران محافظه کار شیعه است؛ زیرا تا قبل از پیروزی این نهضت بزرگ، اکثریت شیعیان لبنان از نبیه بِری، رهبر میانه رو جنبش امل پیروی می کردند، اما با بهره گیری از فروغ نهضت اسلامی ایران، از او روی گرداندند و به سوی جنبش امل اسلامی به رهبری سید حسین موسوی (ابوهشام) و سازمان جهاد اسلامی روی آوردند. ظهور تشکیلاتی به نام حزب اللّه در لبنان، پرتوافشانی انقلاب اسلامی در این سرزمین را به خوبی اثبات می کند. یکی از اعضای این تشکّل شیعی در گفتگویی با روزنامه آمریکایی کریستین ساینس مانیتور گفته بود:
«ما مظهر انقلاب اسلامی در لبنان هستیم. حزب اللّه درباره اسلام واقعی با مردم صحبت می کند. انقلاب اسلامی در ایران، الهام بخش ماست»(1).
یادآوری می شود که به دنبال اشغال لبنان توسط صهیونیست ها در سال 1982 م و عملیّات شهادت طلبانه شیعیان علیه اشغالگران اسرائیلی، سازمانی به نام بسیج عمومی مستضعفین شکل گرفت که بعدها با عنوان مقاومت اسلامی مشهور گردید. اولین ظهور علنی حزب اللّه، در سال 1984 م بود که با انتشار و توزیع اعلامیّه ای خطاب به محرومین جهان به مناسبت کشتار صبرا و شتیلا و نیز در فوریه سال 1985 م به مناسبت شهادت شیخ راغب حرب ضمن اعلام موجودیّت، اهداف و طرح های خود را برای تمام مسایل لبنان اعلام کرد و خواستار تغییر نظام لبنان که بر اساس نقشه های استعماری تنظیم شده بود، گردید.
در این اعلامیه ها همچنین بر ضرورت افزایش عملیّات ضدصهیونیستی برای آزاد ساختن لبنان و قدس شریف از چنگال استکبار و صهیونیزم، تأکید گردیده بود. رهبری حزب اللّه به صورت شورایی است که خود به چند قسمت تقسیم می گردد: شورای مرکزی، شورای اجرایی و دفتر سیاسی. حضور حزب اللّه در صحنه سیاسی لبنان با عملیات شهادت طلبانه بر علیه متجاوزین صهیونیستی و پیروزی های غرورآفرین آنان موجب شد تا شیعیان جنوب و دیگر نقاط لبنان به سوی آن گرایش یابند و عده ای از افراد متدیّن و متعهّد، از جنبش امل جدا شدند و به حزب اللّه پیوستند.
هم اکنون این تشکّل از قوی ترین نیروهای سیاسی و نظامی در لبنان به شمار می آید و نقش تعیین کننده و تأثیرگذاری بر مسایل کلان لبنان دارد(2).
یکی از شخصیت های برجسته این حزب گفته بود:
«امام خمینی قدس سره رهبر بزرگ ماست. او الهام بخش رؤسای ماست و ما از آنان دستور می گیریم».
سرهنگ حیدر معاون رهبری امل نیز به روزنامه کریستین ساینس مانیتور گفته بود:
«حرکت مسلمانان بنیادگرا به جنبش امل، لطمه زده است و نبیه بری در حال از دست دادن موقعیت خویش است. حزب اللّه، قوی تر می شود و به رشد خود ادامه می دهد در حالی که ما یک جنبش میانه رو هستیم».
علامه سید محمدحسین فضل اللّه هم یادآور شده است:
«تولد حزب اللّه در لبنان، بخشی از مبارزه سراسری اسلامی است.نسل جدید، اکنون اسلام را ورای آنچه به صورت سنتی، مطرح بود می نگرد و حزب اللّه، سازمانی است که با تکیه بر مفاهیم اصیل اسلامی متولد شده است و این بنیان های عقیدتی در عرصه های سیاسی، جلوه گر می شوند»(3).
حجة الاسلام و المسلمین سید عباس موسوی که در صف مقدم جهاد علیه رژیم صهیونیستی قرار داشت با همفکری جمعی از علما و تعدادی از شاگردان خود، جنبش انقلابی حزب اللّه لبنان را تأسیس کرد و به عنوان دبیر کلّ این حرکت شیعی با فکری روشن، دیدگاه های انقلابی، روحیّه سرشار از صفا و اخلاص و برخوردهای واقع بینانه و دور از تصنع، اقشار مختلف شیعیان، به ویژه جوانان را شیفته خود ساخته بود. شهید موسوی در سال 1952 م در شهرک نبی شیت از توابع بعلبک لبنان دیده به جهان گشود. او در سال 1967 م برای پیگیری تحصیلات علوم دینی به حوزه علمیّه نجف اشرف رفت و نزد اساتید بزرگ آن حوزه به کسب معارف در رشته های علوم اسلامی پرداخت. او از محضر آیة اللّه العظمی سید ابوالقاسم خویی قدس سره و شهید بزرگوار آیة اللّه سید محمدباقر صدر قدس سره ، تلمّذ نمود و با شهید صدر روابط نزدیک فکری و سیاسی برقرار کرد. در سال 1979 م که مقارن با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بود، سید عباس موسوی در حالی که به مراتب عالی علوم اسلامی نائل آمده بود، به لبنان بازگشت تا آنچه را آموخته بود به مرحله عمل درآورد.
او در همین سال، حوزه علمیّه بعلبک را تأسیس کرد و به تربیت طلاّب مجاهد، همت گماشت و تمام توان خود را برای پیاده کردن اندیشه های انسان ساز و رشددهنده امام خمینی قدس سره در جامعه بکار گرفت و همانگونه که اشاره شد، حزب اللّه لبنان را بنیان نهاد و شب و روز در راه ترویج اسلام و خدمت به مردم و پیشبرد جهاد علیه دشمنان به ویژه صهیونیست ها، تلاش کرد و در زندگی، روش زاهدانه ای را پیش گرفت و در گفتار و نوشتار، مردم را به همین شیوه زندگی توصیه می کرد. او درحالی که به عنوان دبیرکل حزب اللّه لبنان انجام وظیفه می کرد، در شانزدهم فوریه سال 1992 م (27 بهمن ماه 1370 ه.ش) به دست دژخیمان صهیونیست در جبشیت (جنوب لبنان) به شهادت رسید. در این عملیات ناجوانمردانه، همسر و یکی از فرزندان خردسالش نیز به فیض شهادت نائل آمدند(4).
شهید سید عباس موسوی، در مراسم بزرگداشت شهادت شیخ راغب حرب، طی سخنانی حماسی و شورانگیز، لحظاتی قبل از شهادتش، ابعاد ستم هایی را که از سوی دولت لبنان و رژیم صهیونیستی به مردم جبل عامل روا داشته می شود، تشریح کرد و با فریادی رسا اعلام داشت که به رغم این همه مشکلات، مردم این سامان همچون کوهی استوار در مقابل تجاوزات رژیم صهیونیستی خواهند ایستاد.
در خاتمه این سخنان که مرام نامه شیعیان جنوب لبنان است آن شهید گفت:
«با امام زمان (عج) پیمان می بندیم همانگونه که با شیخ الشهداء (راغب حرب) و همانگونه که با اسرایمان در فلسطین و همانگونه که با روح امام عزیزمان، امام خمینی قدس سره و همانگونه که با تو ای رهبر ما آیة اللّه سید علی خامنه ای (صلوات حاضران)؛ و با همه اولیاءاللّه پیمان می بندیم که در راه مقاومت در برابر اشغال اسرائیل و مبارزه با اهمال کنندگان، ثابت قدم بمانیم تا کلمة اللّه ، هی العلیا گردد و کلمة السّفلی للّذین کفروا(5).
میوه های مقاومت
مقاومت اسلامی که در حزب اللّه تبلور یافته بود و عنوانی پرجاذبه و برانگیزنده به حساب می آید، لبنان را در کانون توجه جهانیان قرار داده است. به دلیل همین مبارزات و پایداری ها بود که موازنه قوا به نفع شیعیان این کشور و به ضرر اسرائیل غاصب، به هم خورد و صهیونیست ها به طور جدی اقدام به تجدید نظر در محاسبات خود کردند و با تنگناها و بحران هایی که در میادین جنگ با آنها مواجه گردیدند، به این نتیجه رسیدند که در خصوص عقب نشینی از جنوب لبنان به طور جدی تلاش کنند و در روزنامه هارتن (الارض) (شماره 3 نوامبر 1998 م) که از جراید رژیم صهیونیستی است، آمده بود:
«رجال حزب اللّه در جنوب لبنان توانسته اند اعتبار تکنولوژی را که در محور منازعه تاکتیکی جریان دارد، از بین ببرند. به رغم تمامی آنچه در خصوص این سازمان کوچک، گفته می شود امام این سازمان، عملاً در مقابل ارتش نوین اسرائیل ایستاده است».
در روزنامه آرتص در 22 فوریه 1998 م، آمده است:
«اکثر فرماندهان بخش های نظامی به تقاضای خود مبنی بر اندیشیدن به تجارب به دست آمده از عملیات خوشه های خشم ادامه می دهند. این فرماندهان، تقاضا می کنند تا از این عملیات، درس عبرت گرفته شود. عملیاتی که منجر به هیچ نتیجه مطلوبی نشد، بلکه پوزه رجال اسرائیلی را در احتمالات جنوب لبنان و شرایط ناگهانی اش به خاک مالید».
در اواسط سال 1998 م، تعداد حامیان عقب نشینی، بی قید و شرط اسرائیل از جنوب لبنان به 40 درصد
رشادت حزب اللّه علیه تجاوزات رژیم صهیونیستی به عنوان تنها نیروی خستگی ناپذیر و مردمی، تحسین محافل سیاسی و رسانه ای را در لبنان و بلکه در جهان، برانگیخته و غرور اسلامی مردمان شیعه را بار دیگر احیا کرده است.
رسید و در اواخر فوریه همین سال در نظرخواهی که روزنامه معاریو آن را به عمل آورد، این میزان به 60 درصد رسید. مقابله پرهزینه با حزب اللّه، روزبه روز دشوارتر می شد و این امر، ناکامی و نومیدی را در داخل اسرائیل و در سطوح گوناگون، عمیق تر می کرد. عدم استقبال سربازان رژیم اشغالگر قدس برای خدمت نظامی در جنوب لبنان به دلیل بیم و هراس و ترجیح زندان به خدمت در این ناحیه، خود دلیل روشنی است بر شکست صهیونیست ها در مقابل جوانان مقاوم و پرشور حزب اللّه لبنان(6).
مقام معظم رهبری حضرت آیة اللّه خامنه ای در این خصوص فرموده اند: «مسلمانان لبنان و نیروهای مؤمن در آن کشور ثابت کردند که اراده انسان و ایمان مؤمن بر هرگونه سلاح و تجهیزاتی، برتری دارد. همین جوانان و مؤمنین بودند که توانستند تجاوز اسرائیل را متوقف کنند و دشمن را به عقب نشینی مجبور نمایند. این کار نه به خاطر آنکه این ها تجهیزات زیادی داشتند، بلکه به خاطر ایمان آنهاست. این ایمان، آن چنان قوت و قدرتی به انسان می بخشد که یک جمع مستضعف مظلوم محدود که از همه طرف یعنی از جانب صهیونیست ها و مارونی های وابسته و دیگران در زیر فشار دشمنان قرار گرفتند، توانستند آمریکا و فرانسه و صهیونیست ها را به عقب نشینی وادار کنند(7)».
دکتر عبدالکریم باقی از بنیان گذاران دانشگاه دمشق، گفته است:
«راهی که حزب اللّه لبنان در پیش گرفته است بهترین راه برای بازگشت سرزمین های اشغالی بود. نحوه مبارزه حزب اللّه، این اندیشه را در انسان به وجود می آورد که پیروزی، در گرو صبر، مبارزه و جانفشانی است».
ابوموسی رهبر جنبش فتح انتفاضه فلسطین هم یادآور شد:
«حزب اللّه لبنان، نقش پیشتازی در مبارزات ضدصهیونیستی مردم این منطقه ایفا کرده است. لذا تمام مجاهدینی که برای آزادی سرزمین های اشغالی از یوغ نظامیان اسرائیلی مبارزه می کنند، لازم است از رزمندگان مقاومت اسلامی جنوب لبنان، الگو بگیرند».
دکتر علی عقله عرسان، دبیرکل اتحادیّه نویسندگان سوریّه، طی اظهاراتی گفت:
«حزب اللّه، ثابت کرد پیروزی را هرچند هم هزینه داشته باشد می توان به دست آورد. پیروزی از آنِ کسانی است که با اتّکاء به خود در راه کرامت ملّت خویش و آزادی سرزمین های خود مبارزه کرده باشند(8)».
رشادت حزب اللّه علیه تجاوزات رژیم صهیونیستی به عنوان تنها نیروی خستگی ناپذیر انقلابی و مردمی، تحسین محافل سیاسی و رسانه ای را در لبنان، بلکه در جهان برانگیخته و غرور اسلامی مردمان شیعه را بار دیگر احیا کرده است. گروه های رقیب لبنانی با آنکه احساس می کنند با حضور دلیرانه حزب اللّه، قدرتشان نه تنها در جنوب لبنان بلکه در کل لبنان تضعیف شده است، اما چاره ای جز پذیرش رهبری قدرتمند حزب اللّه را ندارند.
طلاّل سلمان، سردبیر و صاحب امتیاز روزنامه السفیر در مقاله ای به تحسین این تشکّل شیعی پرداخت و حزب اللّه را امید مردم لبنان و درهم شکننده مرزهای قومی و گروهی در این کشور، معرفی کرد. موضع گیری های یکپارچه مردم لبنان در دفاع از حزب اللّه، نه تنها مشروعیت بی سابقه ای به آن بخشید بلکه اینک به عنوان جریانی ممتاز در ابعاد گوناگون رهبری، قدرت بازدارندگی و وسعت پایگاه مردم، جایگاه خاصی در عرصه های سیاسی-اجتماعی یافته است و همگان به همبستگی این حرکت شیعی به سرزمین و مردم لبنان پی بردند و این شناخت خود را در محکومیّت دولت نژادپرست اسرائیل و اعلام حمایت همه جانبه از مقاومت حزب اللّه به نمایش گذاشتند(9)(هفته نامه بعثت، سال سیزدهم، شماره 634).
ناگفته نماند که جنبش حزب اللّه، فعالیت های خود را به مبارزه با رژیم غاصب صهیونیستی، محدود نکرده است. چنانکه سید حسن نصراللّه، دبیرکل کنونی این حرکت اسلامی و انقلابی، گفته است، حزب اللّه در عرصه سیاسی لبنان، حضور گسترده ای دارد و متولی بسیاری از امور محرومان و کارگران و مناطق عقب افتاده است. کمک به ایجاد امنیّت در مناطق جنوبی، تقویت روحیّه مقاومت مردم اعم از وابستگی های قومی و فرقه ای و جلوگیری از عادی سازی روابط صهیونیست ها با دولت لبنان از دیگر برنامه های حزب اللّه می باشد. (برگرفته از مصاحبه سید حسن نصراللّه با مجله الوسط، شماره 435).
1. پیام انقلاب، شماره 183، ص 36.
2. روزنامه کیهان، شماره 14156.
3. مجله پیام انقلاب، شماره 183، ص 31.
4. مشاهیر سیاسی قرن بیستم، احمد ساجدی، ص 426 - 425، روزنامه جمهوری اسلامی، شماره 3708.
5. روزنامه جمهوری اسلامی، شماره 3705، ص 18.
6. نشریّه الوحدة، شماره 237.
7. حدیث ولایت، ج 2، ص 85.
8. گفتگوی کیهان با پنج شخصیت سیاسی، روزنامه کیهان، شماره 16815، ص 12.
