به‌رغم اینکه موادمخدر به روش‌های متفاوتی مانند دود کردن، کشیدن از بینی و بلعیدن نیز مصرف می‌شود، برخی از معتادان به دلیل میزان تاثیرگذاری و سرعت زیاد روش تزریقی، اقدام به وارد کردن مستقیم مواد مخدر به جریان خون خود می‌کنند.
به گزارش سلامت نیور، آرمان نوشت: پس از تزریق مواد مخدری مانند هروئین با استفاده از یک سرنگ به داخل بدن تنها پنج تا 10 ثانیه بعد اثرات این مواد احساس و مستقیما به داخل رگ‌ها وارد می‌شوند. به این دلیل برخی معتادان موادمخدر را مستقیما به داخل رگ خود وارد می‌کنند. علاوه بر این مواد مخدر از این طریق به سرعت به مغز رسیده و احساس لذت و نشئگی بیشتری به همراه دارد. تزریق موادمخدر میزان کمتری از مواد را برای رسیدن به یک میزان لذت و نشئگی مشخص نیاز و بنابراین هزینه کمتری نیز به همراه دارد. مجموع این دلایل سبب می‌شود تا به رغم خطراتی که در پی دارد، برخی از معتادان تزریق را به سایر روش‌های مصرف ترجیح بدهند. هروئین، کوکائین، آمفتامین‌ها و برخی از مواد افیونی رایج‌ترین مخدرهایی هستند که به صورت تزریقی مصرف می‌شوند و میزان رواج آنها در کشورهای مختلف، متفاوت است. برای مثال، در کشورهای اروپای‌غربی تزریق هروئین در افراد مسن‌تر و تزریق آمفتامین‌ها در جوان‌ترها بسیار مشاهده می‌شود. به دلیل کمیاب بودن و هزینه بالای تولید هروئین در کشورهای خاورمیانه، مصرف‌کنندگان تزریق را به کشیدن ترجیح می‌دهند.
اکثر مصرف‌کنندگان به روش تزریقی، از وسایل مشترکی استفاده می‌کنند و به همین دلیل در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرند. عفونت‌های مربوط به استفاده از سرنگ‌های مشترک باعث به وجود آمدن بیماری‌هایی مانند ایدز و هپاتیت می‌شود. به علاوه خطر مبتلا شدن این افراد به انواع بیماری‌های مقاربتی نیز بسیار زیادتر است. اکثر آنان وسایل استریل و ضد عفونی در اختیار نداشته و در اماکن غیر‌بهداشتی اقدام به تزریق مواد می‌کنند. این امر باعث وارد شدن آلودگی به جریان خون آنان شده و احتمال منتقل شدن بیماری از طریق روابط جنسی را نیز افزایش می‌دهد. اگر این معتادان در اماکنی از پیش تعیین شده و با استانداردهای دقیق علمی و پزشکی بتوانند با استفاده از سرنگ‌های استریل و یک بار مصرف موادمخدر را تزریق کنند خطر ابتلای آنها به انواع بیماری‌های مهلک کاهش یابد. خطر اوردوز یا مصرف بیش ازحد موادمخدر نیز موضوع دیگری است که در خانه‌های امن تزریق می‌توان به طریقی از وقوع آن جلوگیری کرد.
کسانی که موادمخدر را به صورت تدخینی یا کشیدن از طریق بینی مصرف می‌کنند، به راحتی قادرند تا میزان‌مصرف خود در هر نوبت را تعیین کرده و به همان میزانی که نیاز دارند مواد مصرف کنند و این کار احتمال مصرف بیش از حد مواد را کاهش می‌دهد. این در حالی است که در روش تزریقی، مواد به‌طور مستقیم و فیلتر نشده وارد جریان خون شده و فرد قادر نیست تا میزان مورد‌نیاز خود را تعیین کند و این موضوع خطر اوردوز را در زمان مصرف افزایش می‌دهد. وجود کارشناسان حوزه اعتیاد در این مراکز می‌تواند سبب کاهش این‌گونه خطرات برای معتادان تزریقی شود و آنها می‌توانند خدمات مشاوره‌ای را به معتادان ارائه دهند. یکی از مهم‌ترین مشکلات معتادان تزریقی زخم شدن و پارگی رگ‌هاست. از آنجا که معتادان نسبت به شرایط و ابزارهای‌تزریق مواد توجه کافی نشان نداده و احتمالا برای تزریق از سرنگ‌های دست دوم یا سوزن‌های کند شده استفاده می‌کنند، احتمال آسیب‌دیدگی یا پارگی رگ‌های آنان افزایش می‌یابد. این عارضه به ویژه در مکان‌هایی مانند زندان‌ها که افراد به سرنگ‌های نو و استریل دسترسی ندارند شایع‌تر است.
استفاده طولانی‌مدت از سرنگ‌های کند، باعث به وجود آمدن و ماندگار شدن زخم رگ می‌شود. اگرچه تغییر دادن محل تزریق در بدن می‌تواند تا حدودی از بروز مشکل جلوگیری کند، اما تکرار کردن چنین تزریق‌هایی در نهایت ممکن است منجر به پاره شدن رگ‌ها و خونریزی داخلی شود. خونریزی داخلی یا آسیب‌های جدی به رگ‌ها می‌تواند مشکلات جبران‌ناپذیری را برای فرد معتاد ایجاد کند. در خانه‌های امن تزریق به دلیل ارائه سوزن‌های استریل، یک بار مصرف و مشاوره به معتادان می‌توان عوارض جانبی تزریق موادمخدر را برای معتادان به حداقل ممکن رساند.
کاهش دادن خطرات تزریق
قطعا در خانه‌های امن تزریق موادمخدر اقداماتی را در زمینه کاهش تبعات تزریق موادمخدر انجام می‌دهند. نکات ایمنی در زمان استفاده از سرنگ و تزریق موامخدر وجود دارد . برای نمونه، هرگز نباید از سرنگ یک‌بار مصرف شده استفاده کرد؛ این سرنگ‌ها می‌توانند حاوی بیماران مهلکی مانند ایدز و هپاتیت باشند. در کشور‌هایی که سیاست کاهش دادن آسیب‌های اعتیاد را اجرا می‌کنند، معتادان می‌توانند سرنگ‌های استریل را از داروخانه‌ها یا اماکن تعویض سرنگ تهیه کنند. جهت آماده کردن مواد برای تزریق، از آب استریل، تمیز یا آب معدنی باید استفاده شود. قبل از ورود سوزن در پوست، محل تزریق باید با الکل ضد‌عفونی شود. معتادان تزریقی حداقل هر سال یک بار باید اقدام به آزمایش ایدز و هپاتیت کرده و از سلامت خود اطمینان حاصل کنند. مجموعه خطرات و تهدیدهایی که معتادان تزریقی را تهدید می‌کند ضرورت برنامه‌ریزی برای ساماندهی آنها را افزایش می‌دهد. در واقع باید فضایی برای تزریق بهداشتی و سالم آنها با رعایت اصول بهداشتی وجود داشته باشد تا آنها را از ابتلا به بسیاری از بیماری‌های مهلک مصون کرد.
پیشنهاد ایجاد خانه‌های امن تزریق
به گفته معاون رفاه اجتماعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با ایجاد خانه‌های امن، تزریق تحت کنترل و نظارت انجام می‌شود. احمد میدری با اشاره به اینکه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی همواره بر گفت‌وگو درباره مسائل موجود در جامعه تاکید کرده است، افزود: در بسیاری موارد، سیاست‌هایی که سال‌ها ادامه پیدا کرده، نیازمند تجدیدنظر است و باید به جامعه امکان تجدیدنظر داده شود. او اظهار داشت: بر اساس بحث‌های مطرح شده سال گذشته در ستاد مبارزه با مواد مخدر و کمیسیون درمان مجلس شورای‌اسلامی، پیشنهاد ایجاد خانه‌های امن‌تزریق تحت‌کنترل و نظارت در چند شهرستان مطرح شده است. میدری گفت: وزارت بهداشت در مقابل راه‌اندازی خانه‌های امن تزریق مقاومت کرد و ما به سختی موافقت گرفتیم تا در دو شهر طرح را پایلوت کنیم. چرا برای آزمایش‌های محدود پایلوت خط قرمز قائل می‌شویم؟
حیطه ریسک‌پذیر موادمخدر
در سال 93 موضوع اتاق تزریق موادمخدر در ستاد، وزارت بهداشت و سایر دستگاه‌ها تایید شد و بنا بود به صورت پایلوت اجرا شود، اما رئیس کمیته‌درمان، آن را رد کرد، در حالی که اعتبار برای طرح دیده شده بود اما به این دلیل که در قانون مجمع تشخیص مصلحت نظام آمده بود که اجازه وزارت بهداشت در اجرای این طرح مهم است از اجرای طرح جلوگیری شد. مشکل تضاد ماهیت کار پزشکان و افراد درگیر در حوزه موادمخدر است، به این دلیل که ماهیت کار پزشکان محافظه‌کاری است، در حالی که حیطه موادمخدر اقدامی ریسک‌پذیر است، اما در قانون موجود مسائل مرتبط با این حیطه به محافظه‌‌کارترین دستگاه در حوزه اعتیاد واگذار شده است. 450میلیون تومان برای اجرای طرح ایجاد خانه امن تزریق به صورت پایلوت درنظر گرفته شده است.
واقعیت آن است که اکنون توزیع گسترده شربت تریاک، کشت خشخاش یا شقایق نیز مانند ایجاد خانه‌های امن‌تزریق دچار مشکل است. بنابراین اگر شرط اجرای طرح‌های پیشگیرانه یا طرح‌های کاهش‌دهنده میزان اعتیاد را تنها منوط به موافقت وزارت بهداشت یا سازمان‌های خارج از حوزه مبارزه با اعتیاد کنیم، با مشکلات عدیده‌ای در زمینه اجرای آن طرح‌ها مواجه می‌شویم. نمونه بارز آن تجربه توزیع ترامادول در داروخانه‌هاست که اکنون با مشکلات و ایراداتی مواجه شده است.
