نام بیماری به انگلیسی: Fibroid tumors of the uterus
اطلاعات اولیه
شرح بیماری
تومورهای فیبرویید رحم عبارت است از رشد سلولهای غیرطبیعی در دیواره عضلانی (میومتر) رحم. واژه «فیبرویید» غلطانداز است، زیرا سلولهای این نوع تومور منشاء فیبروزی ندارند، بلکه این تومورها از سلولهای عضلانی غیرطبیعی تشکیل شدهاند. فیبروییدهای رحم شایع و معمولاً خوشخیم (غیرسرطانی) هستند.
سه نوع اصلی فیبرویید وجود دارد (برحسب مکان آن در رحم): نوع زیر سروزی آن روی سطح خارجی رحم ظاهر میشود، نوع داخل دیوارهای آن به دیواره رحم محدود است، و نوع زیر مخاطی آن در سطح داخلی رحم پدیدار میگردد. فیبروییدها ندرتاً گردن رحم را درگیر میکنند.
علایم شایع
غالباً بدون علامت است. امکان دارد در معاینه لگنی کشف شود.
فواصل بین قاعدگیها کمتر و ممکن است مقدار خونریزی نیز بیشتر شود به طوری که گاهی اوقات لختههای بزرگ خونی بیرون میآید و احساس ناراحتی زیادی وجود دارد.
خونریزی در بین قاعدگیها
احساس فشار روی مثانه یا راست روده
کمخونی (ضعف، خستگی و رنگپریدگی)
ندرتاً افزایش ترشحات از مجرای تناسلی
مقاربت دردناک یا خونریزی پس از مقاربت
علل
دلیل قطعی آن مشخص نیست. با توجه به اینکه تومورهای فیبرویید در دختران قبل از بلوغ و نیز خانمهای یائسه به ندرت رخ میدهند، هورمون استروژن برای تحریک و رشد تومورهای فیبرویید ضروری است.
عوامل تشدید کننده بیماری
مصرف قرصهای ضد حاملگی و هورمون درمانی جایگزین با استروژن ممکن است باعث رشد بیش از اندازه فیبروییدها شوند.
عوامل ژنتیک. تومورهای فیبرویید در خانمهای سیاهپوست نسبت به سفیدپوست 5-3 برابر شایعتر هستند.
پیشگیری
هم اکنون نمیتوان از آن پیشگیری به عمل آورد، اما اجتناب از مصرف هورمونهای زنانه ممکن است رشد فیبروییدها را کمتر کند.
عواقب مورد انتظار
اگر قبل از یائسگی جراحی ضرورت نیابد، معمولاً این تومورها پس از یائسگی بدون درمان کوچک میشوند.
در صورتی که جراحی ضرورت داشته باشد، بیمار بستری میشود. فیبروییدها در شرایط زیر عموماً جراحی میشوند: خونریزی بیش از اندازه، ایجاد علایمی که در حامله شدن یا حاملگی خلل وارد میآورند، یا سرطانی شدن (که خیلی به ندرت رخ میدهد).
غالباً میتوان فیبروییدها را بدون درآوردن کل رحم جراحی نمود و تا زمانی که رحم درآورده نشده باشد توانایی حامله شدن وجود دارد.
عوارض احتمالی
خونریزی شدید و کمخونی
عوارضی که در زمان حاملگی میتوانند رخ دهند عبارتند از: سقط خودبهخودی (معمولاً در نوع زیر مخاطی فیبرویید)، زایمان زودرس (معمولاً در فیبروییدهای بزرگ)، و امکان جدا شدن جفت وقتی که جفت روی فیبرویید قرار گرفته باشد. در مواردی که فیبرویید بزرگ است، رشد جنین ممکن است به خطر افتد زیرا خون بیشتر به سوی فیبرویید جریان مییابد و کمتر به جفت میرسد.
امکان دارد فیبرویید پس از جراحی دوباره عود کند.
سرطانی شدن فیبرویید (در کمتر از 5/0% موارد رخ میدهد). این عارضه نادر معمولاً با رشد سریع تومور خود را نشان میدهد.
درمان
اصول کلی
اقدامات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشند: آزمایش خون؛ سونوگرافی؛ لاپاروسکوپی (بررسی احشای داخل حفره شکم با وسیلهای که سر آن منبع نور قرار دارد از راه سوراخی بر روی شکم)؛ یا هیستروسالپنگوگرام (بررسی رحم و لولههای رحمی با تزریق مادهای به دورن رحم که در عکسبرداری با اشعه ایکس به خوبی دیده میشود).
در مورد درمان برحسب علایم و نیز نتایج اقدامات تشخیصی مختص هر بیمار تصمیمگیری خواهد شد.
در مواردی که علایم خفیف هستند، امکان دارد نیازی به درمان وجود نداشته باشد و توصیه شود که بیمار پس از 12-6 ماه مجدداً برای معاینه مراجه کند.
در بعضی از موارد، ممکن است توصیه به جراحی شود و انواع روشهای مختلف جراحی وجود دارد. اگر پزشکتان جراحی را توصیه کرده است، قبل از تصمیمگیری در مورد آن از تمام جوانب مربوطه مطلع شوید.
تاریخ خونریزیها و تعداد تامپونها یا پدهای مصرف شده در روز را یادداشت کنید.
داروها
استروژن موجود در قرصهای ضدحاملگی با دوز کم، چندان خطر مهمی ندارند. اما استروژن با دوز زیاد ممکن است باعث بزرگ شدن فیبروییدها شود. اگر ضرورت یابد، به فکر استفاده از سایر روشهای جلوگیری باشید، مثل دیافراگم، آییودی، کاندوم یا کف یا ژل ضد حاملگی
امکان دارد برای به حداقل رساندن خونریزی رحمی مصرف پروژستینها توصیه شود.
برای تخفیف درد از داروهای ضد التهاب غیر استروییدی استفاده کنید.
برای کمخونی ناشی از خونریزی، مکمل آهن مصرف کنید.
امکان دارد یک هورمون محرک گنادوتروپینها برای شما تجویز شود. این دارو باعث بروز یائسگی مصنوعی و سریع شده و به طوری که خونریزی متوقف و اندازه فیبرویید کوچک میشود. این نوع دارو نباید بیش از 6 ماه مورد استفاده قرار گیرد.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیت خاصی برای آن وجود ندارد مگر جراحی انجام شده باشد. در این صورت باید مدتی در رختخواب استراحت شود، فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری ها تا حدودی محدود شوند، و فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری جنسی نیز تا تقریباً یک ماه متوقف شود.
رژیم غذایی
رژیم خاصی توصیه نمیشود.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانوادهتان علایم تومور فیبرویید را دارید.
اگر علایم تومور فیبرویید شدیدتر شوند.
اگر مجبور باشید هر تامپون یا پد را زودتر از یک ساعت عوض کنید.
منبع:www.irteb.com
/ن