دلبران شهری است در استان کردستان در غرب ایران. این شهر در بخش مرکزی شهرستان قروه قرار گرفتهاست. جمعیت این شهر در سال 1385، برابر با 6٬104 نفر بودهاست. مردم شهر دلبران به زبان ترکی صحبت می کنند.
دین تمام مردم دلبران اسلام بوده وهمگی آنها مذهب تشیع را پذیرفته اند ومردم این منطقه به احکام ودستورات دین اسلام بسیار پایبند بوده تا جایی که نشانه های آن را می توان در برگزاری مناسبت های دینی واسلامی مشاهده نمود .اشتیاق هر ساله مردم این شهر به برقراری جشن ها ودر کنار آن انجام مراسمات سوگواری زبانزد خاص وعام است .
زبان ولهجه
زبان مردم این منطقه ترکی با یک لهجه خاصی می باشد لازم به ذکر است که مجاورت ترکها با کردها در این منطقه به نوعی زبان ترکی وکردی مردم این منطقه را تحت تأثیر قرار داده است تا جایی که لهجه وگویش مردم این منطقه بسیار متفاوت از زبان ترکی آذری می باشد .به همین ترتیب کردهای این منطقه نیز دادای لهجه کردی متفاوت تری از کردهای مرکز استان وبه سمت مرزی می باشد .
ساختار اجتماعی
خانواده وازدواج
خانواده های این منطقه تقریبا به شکل خانواده سنتی بودند وامروزه به سمت هسته ای شدن در حرکتند در خانواده ها مانند گذشته از اقتدار پدرسالاری بودن کم می شود وهمه در جایگاه خود معنی پیدا می کنند ودر تصمیم گیری های مهم زندگی دخالت داده می شوند .در بحث ازدواج گاهی مواقع تصمیم گیری دست خانواده است وگاهی دست فرد وخانواده نقش مشاور وراهنما را دارد .
ازدواج زود هنگام بیشتر رایج بوده یعنی دختر وپسری که به سن بلوغ رسیددختر را راهی می کنند وپسر هم بعد از اتمام سربازی زندگی خود را شروع می کند .به دلیل پایین بودن سطح زندگی اقتصادی وتوقعات کم خانواده ها ازدواج بسیار آسان بوده وبیشتر باورهای دینی موجب پایداری خانواده ها شده است .
اکثر زوج های جوان پس از ازدواج چند سالی را همراه خانواده پدری زندگی می کنند تامکانی برای زندگی ومستقل شدن آماده کنند .حاکمیت سنت ها وباورهای دینی باعث شده که در بیشتر موارد سن ازدواج پایین بیاید واکثر زوج های جوان در سنین پایین به ازدواج تن دهند وهمچنین فرهنگ شهری حاکم بر الگوی ازدواج در این منطقه کم منتقل شده وباعث شده انتظارات از ازدواج کمتر شود به عنوان مثال در گذشته مهریه رقم قابل ملاحظه ای نداشته است ویا اززمانی که سکه مرسوم شده نیز تعداد سکه مهم نبوده است .
شیوه سکونت
دلبران شامل دو محله می شود که محله بالا ومحله پایین نام گرفته که تراکم جمعیت در محله پایین بسیار زیاد بوده وتقریبا بیش از 50درصد از جمعیت دلبران در این محله قرار دارد واین نسبت بیشتر به دلیل موقعیت جغرافیایی نام نهاده شده است .زمینی سرسبز این دو محله را از هم تفکیک می کند که خود مردمانش معتقدند که خوی وخصلت آنها با هم متفاوت است .
وجود مکان زیارتی امامزاده جعفر(ع)وهمچنین نزدیکی به مکان زیارتی امامزاده سید جلال الدین(ع)به دلبران باعث جذب مسافران زیادی به این منطقه شده که بعد از بازگشت از زیارت مسافران از جاده سرسبز آن برای استراحت استفاده می کنند .هوای این منطقه معتدل است وچشمه های جوشانی دارد که یکی از آنها در مسیر جاده باباگرگرقرار دارد دیگری هم آب سرد وگوارایی دارد.
اشتغال
نیروی انسانی این منطقه بیشتر در بخش کشاورزی ،دامدارای وگروهی نیز به صورت کارگران مهاجر موقت به شهر های بزرگ کشور نظیر تهران،اصفهان،قم رفته ودر آنجا به مشاغلی نظیر کار در شرکت واحد اتوبوسرانی ،کوره های آجرپزی مشغول به کا شده اند .به لحاظ اینکه اولین کارگران در مشاغل رده پایین نظیر کارگران ساختمانی وکار در کوره های آجرپزی شاغل شده اند گروه های بعد نیز با الگوبرداری از آنها به این مشاغل سخت وکم درآمد پرداخته اند.
اما در چند سال اخیر بیشتر افرادی که برای کار به شهر ها عزیمت نموده اند در بخش های فنی نظیر لوله کشی ،برق ونقاشی ساختمان به کار مشغول بوده اند وتقریبا می شود گفت که الگوی اشتغال در نزد کارگران وشاغلین دلبرانی در شهرهای مختلف تغییر پیدا کرده که این روند تغییر در اشتغال آنها اثرخود را در الگوی خانواده ها وفرزندانشان وهمچنین احداث بناها نشان داده شده است .
از لحاظ کشاورزی به دلیل دیم بودن بخش وسیعی از اراضی زیر کشت اشتغال پایدار ومطمئنی به حساب نمی آمده است ونهایتا کشاورزی به صورت جزئی ودر کنار سایر اشتغال بوده که مردم این منطقه به آن پرداخته اند .از اشتغال دیگر مردم این شهر می توان به باغات انگور وباغچه هایی از درختان چنار وغیره اشاره کرد که ظاهری زیبا وتقریبا منحصر بفردی به این منطقه داده است .