دکتر سید مرتضی صفوی؛ متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
سوء تغذیه در کودکان به دلیل کمبود دریافت و یا دریافت بیش از حد مواد غذایی رخ می‌دهد. علت‌‌های متعددی در زمینه سوء تغذیه کودکان وجود دارد که میتوان با کنترل این عوامل از بروز سوء تغذیه کودکان جلوگیری کرد.
فقر مالی و ناامنی غذایی
از جمله این عوامل میتوان به فقر مالی و ناامنی غذایی اشاره کرد که برای بهبود این عامل سیاست گذاری‌‌های وسیع در جهت تامین مواد غذایی سالم و کافی برای دسترسی همه کودکان لازم است که انجام شود از جمله افزایش دسترسی فیزیکی به غذا ازطریق افزایش تولید و عرضه مواد غذایی و افزایش دسترسی اقتصادی به غذا با ایجاد طرح‌های اشتغال‌زایی در خانواده‌‌ها، عامل دیگر عدم آگاهی مادران و خانواده‌‌های آن‌‌ها در زمینه تغذیه کودکان است که در این زمینه با اطلاع رسانی‌‌های گسترده از طرق مختلف میتوان از بروز این مشکل در کودکان جلوگیری کرد مانند برگزاری کلاس‌‌های آموزشی رایگان برای مادران در طی دوران بارداری حتی در مناطق بسیار محروم، اطلاع رسانی از طریق صدا و سیما با پخش برنامه‌‌های مختلف در زمینه تغذیه کودکان به ویژه شروع تغذیه تکمیلی و آموزش در سطح خانه‌‌های بهداشت، ادامه دادن برنامه‌‌های تغذیه سالم در مدارس که می‌تواند در شکل‌گیری تفکر کودکان در زمینه مصرف وعده‌‌های غذایی سالم موثر باشد.
سوء تغذیه در دوران بیماری
توجه مادران به این نکته مهم است که کودکان 1.5-2 ساعت قبل از وعده غذایی اصلی از میان وعده‌‌ها به خصوص میان وعده‌‌های غذایی ناسالم استفاده نکنند زیرا باعث بی‌اشتهایی کودکان خواهد شد.در صورت عدم تمایل کودکان به مصرف شکل خاصی از غذا آن را به طرق دیگر تهیه نمایند به طور مثال اگر کودکی تمایل به مصرف تخم‌مرغ نداشت آن را به صورت کوکوها کتلت و غذاهایی از این دست ارائه نمایند
برخی کودکان بعد از گذراندن دوران بیماری دچار سوء تغذیه می‌شوند در این زمان پیگیری کودکان جهت تامین مواد مغذی و یا حتی مکمل‌‌های غذایی برای جبران مواد مغذی از دست رفته لازم است که انجام شود زیرا عدم این کار باعث ادامه روند سوء تغذیه کودکان خواهد شد.در پایان باید متذکر شویم عوامل زیادی در ایجاد سوء تغذیه کودکان نقش دارند که با بررسی این عوامل در سطوح فردی و اجتماعی میتوان به بهبود سوء تغذیه کودکان کمک شایانی کرد.
استفاده از تنقلات بی ارزش
از جمله عامل مهم در سوء تغذیه کودکان مصرف تنقلات بی‌ارزش است. این تنقلات متاسفانه در مدارس، سینماها، تبلیغات صدا و سیما و همه سطوح جامعه وجود دارند. در این زمینه لازم است که در سطوح مختلف جامعه از جمله مدارس با برگزاری کلاس‌‌های آموزشی تغذیه سالم برای کودکان و والدین، پخش برنامه‌‌های تغذیه‌ای که مضرات تنقلات ناسالم را برای کودکان در غالب برنامه‌‌هایی که توجه کودکان را به خود جلب کند اطلاع رسانی انجام شود. در سطوح خانواده‌‌ها با افزایش اشتغال مادران مصرف تنقلات کم‌ارزش در کودکان افزایش یافته که آموزش خانواده‌‌ها در جهت توضیح تامین تنقلات با ارزش می‌تواند راهکار مناسبی باشد.
گذراندن مدت زمان طولانی کودکان برای تماشای تلویزیون، بازی‌‌های کامپیوتری باعث افزایش درخواست آن‌‌ها برای مصرف تنقلات ناسالم شده است و مصرف این تنقلات باعث کاهش اشتها و کاهش استفاده از غذاهایی با ارزش غذایی بالا مانند میوه‌‌ها خشکبار و پروتئین شده است در این زمینه مادران باید تنقلات سالم برای کودکان خود مانند میوه‌‌ها، خشکبار، مغزها، لقمه‌‌های مغزی، لبنیات مانند شیر و خرما یا شیر و عسل و آب میوه‌‌ها را فراهم نمایند و کودکان را برای استفاده از این مواد غذایی با تزئین زیبای میان وعده‌‌های سالم در ظروفی که باعث افزایش میل و اشتیاق کودکان برای مصرف آن‌‌ها شود ترغیب نمایند.
