غذا نخوردن کودک مشکل بسیاری از مادرانی است که کودکشان به 6 ماهگی میرسد. بچه?ها معمولا از 6 ماهگی به بعد تا نزدیک 11 ماهگی پس از اینکه به غذا میافتند، دچار بیاشتهایی فیزیولوژیک میشوند و مادران سعی میکنند با زور و اجبار به آنها غذا بدهند و این خود مساله را بدتر میکند. باید نکاتی را به این مادر و دیگر مادران گوشزد کنیم:بچهها از بین 16 تا 21 و 22 ماهگی حالت دلبستگی شدیدی به مادر پیدا میکنند. آنها احساس میکنند ممکن است مادر از کنارشان برود و تماس با بدن او را بیشتر از هر چیز دیگری میخواهند. تنها زمانی که مادر این تماس وجود دارد،زمانی است که به کودک شیر میدهد.
بنابراین اگر موقع غذا دادن هم همان تماس با کودک برقرار شود و وقتی که مادر میخواهد به او غذا دهد همان حالت و وضعیت بغل کردن و در آغوش گرفتن وجود داشته باشد، شاید غذا دادن به او راحتتر شود. باید توجه کرد که مادر نباید روبروی بچه بنشیند یا او را روی صندلی مخصوص غذا بگذارد. بهتر است او را در بغل خود بگیرد و شروع به غذادادن کند. حتی یک قاشق مرباخوری کوچک کافی است. دادن حجم زیاد و با زور و تحکم مساله را بدتر میکند. حتی گاهی لازم است که بعد از یک ساعت یا 2 ساعت بعد دوباره تماس پوستی با کودک برقرار کند و به او یک قاشق دیگر غذا دهد. مادر باید آرامآرام غذا دادن را شروع کند، او را با غذا آشنا کند، حتی اگر تف کرد یا هر عکسالعمل دیگر نشان داد بهتر است به آن توجه نکند. اگر مادر اخم کند و ناراحت شود، کودک احساس میکند که با این کار موفق میشود.
مساله دیگر اینکه در بچههایی که اصلا چیزی نمیخورند باید سعی کنیم در سال دوم تغذیه شب شیر مادر را با فاصله بیشتری به او دهیم، مثلا اگر ساعت 12 شب به او شیر میدادیم، تا 4 صبح شیر ندهیم، 4 و 5 صبح دوباره به او شیر دهیم و بعد از آن، دیگر به او شیر ندهیم تا اگر بیدار شد گرسنه باشد و صبحانه بخورد. بهتر است غذای کوچکی در دهان کودک بگذاریم تا احساس کند که این صبحانه است و سپس به او شیر بدهیم. مادری که تا صبح پستانهایش را در دهان کودک میگذارد و او شیر میمکد و به خصوص او را کنار خودش میخواباند و در آغوش دارد، دیرتر و سختتر غذایی به غیر از شیر را میپذیرد. اما بعد از 16 و 17 ماهگی باید شیر شب را از کودک گرفت تا او راحتتر صبحانه بخورد. کودکی که توسط مادربزر گ نگهداری میشود، شرایطش متفاوت است. چیزی که مادربزر گها به عنوان غذا قبول دارند یک کاسه سوپ است. در صورتی که در این سن کودک ممکن است در هر وعده به اندازه یکچهارم استکان بیشتر غذا نخورد.
از طرفی وقتی مادر شاغل است به محض اینکه وارد خانه میشود اولین سوالی که میپرسد این خواهد بود «بچهام غذا خورد؟» این تنها سوال مادران شاغلی که فرزندشان را مادرشان نگهداری میکند نیست. حتی مادرانی که کودکشان را از مهد تحویل میگیرند هم به جای اینکه بپرسند بازی کردی؟ چه کارهای دیگری انجام دادی؟ نقاشی کشیدی؟ فورا در مورد غذا خوردن از او سوال میکنند. حال آنکه این اصلا صحیح نیست. مادر باید با آرامش و آرامآرام از کارهای روزمره کودک سوال کند و در آخر از غذایش بپرسد. به هر حال در خانه مشخص میشود که آیا کودک گرسنه است یا نه. اگر گرسنه باشد، غذا میخورد.
مشکل اینجاست که ما خیلی نامناسب با بچهها برخورد میکنیم و در واقع نمیدانیم که چگونه والدی باشیم. باید دانست 10 تا 14 درصد از بچهها بسیار سخت هستند، روش نگهداری این بچهها که به آنها بچههای نقنقو هم میگویند با دیگران متفاوت است. عدهای از بچهها، بچههای ساده و راحتی هستند و برخی هم بچههای متوسطی هستند. دانستن این نوع تقسیمبندی در شیوه برخورد با آنها بسیار موثر است اما متاسفانه بسیاری از متخصصان اطفال هم این تقسیمبندی را نمیدانند. اگر کودک مدت طولانیتری زیر پستان باشد و بعد غذایی به او داده نشود و حدود 3 تا 4 ساعت بعد به او غذا داده شود و دوباره شیر مادر به او داده شود، شاید در تغذیه بهتر کودک موثرتر باشد.
در مورد این مساله که در این سن شیر مادر برای کودک به اندازه هست یا خیر باید گفت شیر مادر از نظر انرژی کافی است و ویتامینهایی از جمله ویتامین A و پروتئین که برای مغز لازم است را تامین میکند اما اگر وزن نمیگیرد یا اگر وزن کم کرده، شیر مادر از نظر انرژی برایش کافی نیست. باید مادر را تشویق کرد که یا فقط به او شیر دهد یا اینکه باید فاصله شیر را بیشتر کرد و اگر وزناش کم است، توصیه میشود شیر پاستوریزه و ماست را هم با همان وضعیتی که هنگام شیردادن از پستان با کودک دارد رعایت کرده و این مواد را به او بدهد.
بهتر است مادر با شیر پاستوریزه فرنیای با طعم وانیل درست کند و با قاشق به کودک بدهد و هرگز شیشه و پستانک به کودک ندهد! چون بعدا هم باید کودک را از شیر خودش بگیرد و هم از شیشه و پستانک و این کار را سختتر میکند. در مورد از شیرگرفتن هم باید گفت که از شیر گرفتن کودک با این شرایط و در این سن خیلی زود است و برای کودکی که این همه دلبسته مادر است درست نیست. از شیر گرفتن کودک ممکن است از نظر روانی به کودک آسیب برساند. شاغل بودن مادر هم مطمئنا روی این بدغذایی و غذا نخوردن او تاثیر دارد. چرا که وقتی صبح از خانه بیرون میرود عصبانی است و اوقاتش تلخ است، بعد ازظهر هم خسته است. از طرفی اگر مادر حمایت کسی را هم نداشته باشد، مادر را عصبی میکند و کودک را لجباز.
نکته دیگر در مورد شیر خشک و ترنجبین است. قبلا رسم بود روزهای اول پس از تولد برای اینکه مکونیوم یا همان اولین مدفوع کودک به راحتی دفع شود، به او کره و بارهنگ یا شیر خشت یا ترنجبین میدادند. امروزه با افزایش اطلاعات مادران، آنها میدانند که دادن شیر مادر مخصوصا آغوز به راحتی میتواند سبب دفع اولین مدفوع شود و نیازی به دادن این مواد نیست. اما در بچه بزرگتر که یبوست دارد باید دنبال دلیل آن گشت، دادن برخی داروهای گیاهی نباید خودسرانه باشد و بهتر است مشکل کودک با نظر پزشک برطرف شود.
نکته دیگر در مورد شربتهای اشتهاآور است. طبق دستورالعمل انجمن تغذیه کودک، تا سن 2 سالگی به غیر از شربتها و قطرههای مجاز مثل A، D و آهن نیازی به دادن مولتی ویتامینها و اشتهاآورها نیست مگر اینکه پزشک بر اساس معاینه کودک و شرایط خاص او تشخیص دهد که او نیاز به مکمل دیگری هم دارد. بسیاری از شربتهای اشتهاآوری که خوابآور هم هستند، میتوانند روی قد کودک تاثیر بگذارند. اگر بچهای بیقرار است یا اگر شب تا صبح نمیخوابد و خیلی مضطرب است با دستورالعمل خاص و فردی میتوان شربت اشتهاآور را با چند قطره شروع کرد و زمان مناسبی هم آن را پایان داد. مشکل دادن این شربتهای اشتهاآور این است که وقتی شروع میشود و یکباره قطع میشود، دوباره کودک شدیدتر از پیش بیاشتها میشود.
میانوعدههای پرکالری و جذاب
1. توپکهای خرمایی تهیهشده از ترکیب خرمای پوستکنده، چهار
مغز آسیاب شده همراه خامه و پودر نارگیل
2. دسر میوه متشکل از میوههای خردشده، بیسکویت، دسر آماده، شیر خشک
3. معجون بستی تهیهشده از بستنی، موز، خرما، خامه، چهار مغز، کرم کاکائو
4. شیرموز تهیهشده از شیر، موز، عسل و شیرخشک
5- شیر پسته آمادهشده از شیر، پسته آسیاب شده، شکر و شیر خشک
6. ژله میوهای تهیهشده از ژله، شکر و مخلوط میوهها
7. فرنی پرکالری تهیهشده از آرد یا نشاسته، شکر یا نبات یا عسل،
شیر خشک، شیر، خامه یا کره و یک قاشق پودر نارگیل
8. پوره سیبزمینی متشکل از سیبزمینی، شیر، خامه، شیرخشک
9. آبمیوه طبیعی به همراه 1 قاشق شکر
10. سیبزمینی سرخکرده به همراه پنیر پیتزا
11. برنج سرخشده، گندم و شاهدانه، مخلوط آجیل و خشکبار و ...
گردآوری: مجله اینترنتی دلگرم