کالری کم؛بهبود حافظه

تحریریه ماهنامه دنیای سلامت

کاهش میزان کالری دریافتی باعث بهبود حافظه و سلامت بیشتر در زنان و مردان می‌شود. افرادی که میزان کالری دریافتی بدن خود را تا 30 درصد کاهش می‌دهند، از نظر ذهنی عملکرد بهتری دارند. رژیم‌های غذایی کم کالری و سرشار از اسیدهای چرب اشباع‌نشده (مثل روغن زیتون و روغن ماهی) برای عملکرد مغز بسیار مفید هستند و موجب تقویت حافظه می‌شوند.

برای رسیدن به این نتیجه، گروهی از دانشمندان روی 50 فرد سنگین وزن که حدوداً شصت ساله بودند، تحقیقاتی انجام دادند. آنها این افراد را به سه گروه تقسیم کردند. گروه اول، میزان کالری دریافتی بدن خود را تا 30 درصد کاهش دادند، گروه دوم، مصرف اسیدهای چرب اشباع‌نشده را 20 درصد افزایش دادند و گروه سوم، بدون هیچ تغییری به برنامه غذایی قبلی خود ادامه دادند.

بعد از گذشت سه ماه، گروه اول به طور میانگین 20 درصد بهبود وضعیت حافظه داشتند؛ در حالی که در دو گروه دیگر هیچ نوع تغییری در عملکرد حافظه دیده نشد. به این ترتیب دانشمندان نتیجه گرفتند که محدود کردن میزان کالری دریافتی و کاهش میزان انسولین موجب بهبود حافظه در افراد میانسال می‌شود.

برخی عوامل محافظت کننده در برابر از بین رفتن حافظه عبارتند از:

کاهش استرس

استرس مزمن، برای سلامت مغز و حافظه خطرناک است. هورمون‌های استرس اثرات مخربی بر عملکرد هیپوکامپ (قسمتی از مغز که در حافظه و یادگیری مؤثر است) دارند. قرار گرفتن در موقعیت‌های استرس‌زا، سبب اختلال در حافظه می‌شود.

فعالیت جسمانی

فعالیت جسمانی باعث افزایش خون‌رسانی به مغز و رشد سلول‌های عصبی می‌شود. افرادی که در سنین 20- 60 سالگی فعالیت بدنی مناسب داشته‌اند، با احتمال کمتری به آلزایمر دچار می‌شوند؛ به خصوص اگر فعالیت جسمی از نوع هوازی باشد.

غذای سالم

افراد چاق در معرض ابتلا به دیابت و افزایش فشارخون هستند که به نوبه خود بیماری‌های عروقی مغز را افزایش می‌دهند و منجر به کاهش حافظه می‌شوند. مصرف غذاهای کم‌چرب در دوران جوانی سبب کاهش خطر آلزایمر در پیری می‌شود. البته برخی از چربی‌ها، مثل اسیدهای چرب اشباع‌نشده، برای بدن بسیار مفید هستند. ساکنان نواحی مدیترانه در غذاهای خود از مقادیر زیادی روغن ماهی و روغن زیتون استفاده می‌کنند و کمتر به آلزایمر دچار می‌شوند.

فعالیت‌های مغزی

خطر ابتلا به آلزایمر در افرادی که از نظر مغزی فعال هستند، کمتر است. فعالیت مغزی بالا در دهه سوم زندگی سبب عملکرد بهتر مغز در آینده می‌شود. افرادی که مدت زمان بیشتری را صرف مطالعه می‌کنند یا مشاغلی دارند که به فعالیت فکری بیشتری نیاز دارد؛ همچنین افرادی که تحصیلات بیشتری دارند، کمتر در معرض خطر این بیماری هستند.

سایر عوامل

افرادی که سابقه ضربه مغزی داشته‌اند نیز بیشتر در معرض زوال حافظه و آلزایمر قرار دارند. اما با تغذیه مناسب و دریافت کالری کمتر می‌توان به تقویت حافظه کمک کرد.

برخی از غذاهای کمک‌کننده عبارتند از:

ماهی چرب

ماهی آزاد، ساردین و تُن حاوی مقادیر زیادی اسیدهای چرب امگا 3 هستند و باعث افزایش قدرت و بهره‌وری و سالم ماندن مغز می‌شوند. حدود 40 درصد از اسیدهای چرب که در غشاهای مغز است، به وفور در روغن ماهی موجود می‌باشد و تا 38 درصد نیز خطر آلزایمر را کاهش می‌دهد.

سبزیجات با برگ سبز تیره

اسفناج، کاهو، کلم بروکلی و … سبزیجاتی هستند که سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، نظیر ویتامین C و کارتئوییدها می‌باشند. وظیفه اصلی آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن، مبارزه با رادیکال‌های آزادی است که هدف‌شان تنها آسیب رساندن به سلول‌ها و اختلال در تقسیم انرژی بدن است. سلول‌های مغز نیز از آسیب‌پذیرترین سلول‌ها هستند. بنابراین آنتی‌اکسیدان‌ها از مغز محافظت می‌کنند.

شکلات تلخ

شکلات تلخی که 70 درصد کاکائو داشته باشد، سرشار از فلاونوئید است. و از دیگر آنتی‌اکسیدان‌های مفید برای بدن و مغز به شمار می‌رود. خوردن 30 گرم شکلات تلخ در روز، قدرت تمرکز را افزایش می‌دهد. سیب، انگور، پیاز و چای نیز می‌توانند به نحوی همین عملکرد را برای بدن داشته باشند.

قهوه

مصرف بیش از حد قهوه و نوشیدنی‌های حاوی کافئین، باعث اختلال در عملکرد مغز می‌شود؛ اما مصرف مناسب و به اندازه آنها می‌تواند قدرت تمرکز و کارایی مغز را بالا ببرد.