حجت الله میرزائی در گفتگو با ایسنا، گفت: قطعا بخش عمده‌ای از برنامه پنج ساله سوم شهرداری تهران معطوف به مشکلاتی خواهد بود که شهروندان در نظرسنجی‌ها به آنها اشاره کرده‌اند و از شهردار جدید تهران نیز خواسته‌اند که در جهت حل این مشکلات نهایت تلاش خود را به کار بگیرد که مشکلاتی همچون آلودگی‌های زیست محیطی از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوتی، آلودگی سیما و منظر شهری و ترافیک و شبکه حمل و نقل عمومی، از دید شهروندان مهم ترین موضوعات شهر تهران هستند.
وی افزود: در شرایطی که 70 درصد آلودگی شهر تهران ناشی از وسایل متحرک است طبیعی است که برنامه سوم به موضوع حمل و نقل عمومی، ترافیک و به طبع آن آلودگی هوا تمرکز ویژه‌ای داشته باشد؛ البته مسائل دیگری همچون نابرابری در زیرساخت ها و خدمات شهری و وجود حس تبعیض بین محلات مختلف شهر تهران نیز از سوی شهروندان به عنوان دغدغه‌های جدی شهر بیان شده است.
میرزائی ادامه داد: افزایش بی تفاوتی اجتماعی و کاهش تعلق به جامعه و یکدیگر و در حقیقت کاهش انسجام اجتماعی از دیگر دغدغه‌های جدی مردم تهران است که خوشبختانه شهردار جدید تهران نیز حساسیت ویژه‌ای روی موضوع برنامه ریزی محلی و بهبود محلات کم درآمد دارند.
وی با تاکید بر لزوم مشارکت شهروندان و همه ذینفعان شهر در کاهش نابرابری شهری و امکان پذیری توسعه شهر گفت: مشارکت اگر مناسب تدارک دیده شود می تواند به عنوان سازوکار انسجام بخش اجتماعی نقش آفرینی کند.
معاون برنامه ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران با اشاره به اینکه در دومین برنامه پنج ساله شهرداری مشارکت ذینفعان وجود نداشته افزود: در برنامه دوم پنج ساله نه تنها مشارکتی وجود نداشته بلکه همانند یک سرویس ساده و عادی تدوین این برنامه برون سپاری شد و پکیج آماده‌ای از بیرون دریافت شد.
بیگانگی کامل مجموعه شهرداری تهران با برنامه پنج ساله دوم شهرداری تهران
میرزایی افزود: در تدوین برنامه دوم مدیران و کارشناسان شهرداری مشارکتی نداشتند و به نوعی با این برنامه بیگانگی کاملی وجود داشت. مشکل دیگر این بود که با وجود تصویب و ابلاغ برنامه دوم آقای قالیباف شهردار وقت سند برنامه دیگری به نام سند راهبردی شهر تهران را در ابتدای کار خود به شورا ارائه کرده بود و خودشان شخصا تعلق بیشتری به این برنامه داشتند به این ترتیب از روز اول دو متن راهنما برای مجموعه شهرداری تهران وجود داشت.
وی ادامه داد: شهردار وقت از روز نخست هدفگذاریش رییس جمهور شدن بود لذا طبیعی بود که سیاست ها و پروژه ها را به گونه ای سامان دهد که این مسیر را تسهیل کند. پروژه هایی که تصور می شد جذابیت اجتماعی بیشتری دارد و یا پروژه هایی که می تواند جذب رأی بیشتری کند. در چنین شرایطی سازماندهی همه برنامه ها برای تحقق این هدف انجام می شد.
وی تاکید کرد: در شرایطی که برنامه دوم در دستور کار نبوده صحبت از میزان تحقق برنامه بی معنا است و آنچه که محقق شده نیز مشخص نیست ربطی به برنامه داشته باشد یا خیر؟ در حقیقت بخشی از فعالیت های روتین شهرداری تهران بوده است که باید انجام می شد.
تحقق 30 درصدی برنامه پنج ساله دوم
معاون برنامه ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران با اشاره به اینکه در بهترین حالت حداکثر 30 درصد برنامه پنج ساله دوم محقق شده است، افزود: در مجموعه شهرداری تهران راهنمای دیگری به عنوان راهنمای شهرداری تهران در این سال‌ها مدنظر بوده است و نه برنامه پنج ساله دوم؛ لذا نمی‌توان درصد درستی برای تحقق این برنامه عنوان کرد.
وی درباره مشارکت ذینفعان در تدوین برنامه پنج ساله سوم نیز گفت: در حال حاضر با سازماندهی که انجام شده هر یک از سازمانها و حوزه های تخصصی خودشان برنامه را تدوین می کنند برای مثال برنامه نوسازی بافت های فرسوده را سازمان نوسازی با همکاری سایر ذینفعان تدوین می کند و معاونت برنامه ریزی شهرداری تهران در برنامه سوم نقش هماهنگ کننده و دبیرخانه ای دارد. در حقیقت برنامه در سطح شهرداری تهران پخش است و هر معاونتی در حوزه تخصصی خود مشغول تدوین برنامه است.
میرزایی ادامه داد: پیش نویس‌ها در معاونت‌ها و سازمانها تهیه شده و در مراحل تدوین دستگاه های اجرایی استانی و ملی، خبرگان، تشکل های تخصصی، شهرداری و شورا به صورت موثر حضور دارند و سه عضو ناظر نیز از زنان، جوانان و اصحاب رسانه در مراحل تدوین برنامه حضور دارند.
وی تاکید کرد: برنامه گفتگو با ذینفعان در قالب 15 گروه مختلف در قالب جلسات بحث و گفتگو انجام خواهد شد. در حقیقت دیدگاه‌های گروه‌هایی همچون زنان، جوانان، معلولان، توان یابان، بازاریان، سازندگان، تشکل های اقتصادی و... به عنوان ذینفعان دریافت خواهد شد تا گفتگویی فراگیر انجام شود و سعی خواهیم کرد در آن از حضور کارشناسان، نخبگان و مردم بهره بگیریم.
نهایی شدن پیش نویس برنامه پنج ساله سوم شهرداری تا هفته آینده
معاون شهرداری تهران درخصوص میزان پیشرفت تدوین برنامه پنج ساله سوم تاکنون تصریح کرد: در حال حاضر پیش نویس سندها تدوین شده و ظرف هفته آینده پیش نویس‌ها در کمیته‌های کارشناسی نهایی خواهد شد؛ در مرحله بعد در کمیسیون های تخصصی نهایی می شود و نهایتا در ستاد تلفیق مورد بررسی قرار می گیرد و به شورای شهر تهران ارسال خواهد شد. امیدواریم در زمان بندی مشخص یعنی پایان تیرماه سال جاری برنامه را به شورا ارسال کنیم به این ترتیب در خردادماه و تیرماه حجم کار به صورت فشرده خواهد بود.
تأخیر در روند تدوین برنامه پنج ساله سوم شهرداری
وی تاکید کرد: در عمل به دلیل اتفاقاتی همچون تعطیلات عید نوروز و تغییرات مدیریتی در شهرداری تهران در روند تدوین برنامه پنج ساله سوم تأخیری روی داد و روند با کندی مواجه شد. شورای شهر تهران نیز سیاست‌های کلی و موضوعات کلی را در هفته آخر اسفندماه تصویب و ابلاغ کرده است، درحالی که این سیاست ها نقطه شروع برنامه هستند و ما سه ماه را به مطالعات اختصاص دادیم و به این ترتیب کار تدوین برنامه از ابتدای سال 1397 آغاز شده است.
معاون برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران درباره حوزه‌های برنامه سوم نیز گفت: این برنامه شامل حوزه‌های اصلی همچون زیرساخت‌های شهری که عمدتا شامل حمل و نقل عمومی، مترو و شبکه اتوبوسرانی تندرو، می‌شود. همچنین توسعه زیرساخت های ای تی نیز از اهمیت بسیاری در برنامه برخوردار است. کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و مدیریت پسماند و در حوزه فرهنگی نیز کاهش آسیب های اجتماعی، سبک زندگی و ارتقاء سطح سلامت جسمی و روانی شهروندان در تهران مدنظر قرار خواهد گرفت.
وی افزود: اصلاح حوزه نظام مالیه شهر تهران شامل تجدید ساختار و بازنویسی مالیه شهری و عادلانه و پایدار کردن مالیه شهری در برنامه پنج ساله سوم در دستور کار قرار گرفته است. همچنین نوسازی بافت‌های فرسوده، احیاء و بازآفرینی و مدیریت مؤثر بافت‌های ارزشمند تاریخی که میراث ارزشمند شهر قلمداد می‌شوند از دیگر موضوعات مهم برنامه سوم است.
میرزایی در بخش دیگری از صحبت های خود به حجم بزرگ بدهی‌ها و تعهدات شهرداری تهران اشاره کرد و افزود: در پنج سال آینده با نرخ های متعارف بهره و سود بانکی و تورم، بدهی‌ها و تعهدات شهرداری تهران به ارقام بزرگی تبدیل می شود به شکلی که فقط برای بازپرداخت تعهدات و اجرای پروژه های ناتمام تا سال 1400 به رقمی معادل 130 هزار میلیارد تومان پول نیاز داریم. البته اگر پروژه های مهمی مثل خطوط مترو و شبکه اتوبوسرانی را اضافه کنیم به همراه پروژه های حوزه محیط زیست و آلودگی هوا به رقمی معادل 200 هزار میلیارد تومان نیاز داریم و این بار سنگینی به دوش مدیریت شهری آینده تهران خواهد گذاشت.
وی تاکید کرد: چاره‌ای جز بازسازی نظام مالیه نداریم و این بازسازی باید بر مبنای محورهایی همچون افزایش سهم عوارض شهری با مبنای توان پرداخت و بهره مندی بیشتر از خدمات شهری و تنوع بخشی به مالیه شهری باشد؛ به طوری که خدمات و کالاهایی که شهرداری تولید می کند متنوع شود و سهم درآمد آنها در تامین مالی افزایش یابد و همچنین سهم تامین مالی شهر از طریق سرمایه گذاری افزایش یابد و دولت نیز سهم بیشتری برای تامین مالی شهر پرداخت کند.
میرزایی در تشریح ویژگی‌های بارز این برنامه گفت: در این برنامه مشارکت دانش تجربی و آکادمیک را به کار گرفته ایم و نظر کسانی که دارای حکمت های بومی و محلی هستند به همراه قانون گذاران، خبرگان و دانشگاهیان حرفه‌ای اخذ شده است در حقیقت باید در برنامه دانش تلفیقی شکل بگیرد و تلاش می‌کنیم این مهم محقق شود.
وی افزود: هیچ برنامه ای به صورت صددرصدی محقق نخواهد شد و ما نیز به برنامه سوم آرمانگرایانه نگاه نمی‌کنیم اگر این برنامه بتواند بخشی از روندهای ناثواب مثل شهرفروشی را متوقف کند و به جای آن روندهای انسان محور را جایگزین کند کار بزرگی انجام داده است. در حقیقت برنامه سوم نباید فقط کارکرد سلبی داشته باشد بلکه باید کارکردهای ایجابی مختلف نیز داشته باشد تا به این ترتیب شهرزیست پذیرتر و امنیت خاطر مردم و افزایش سرعت سیر جابجایی فیزیکی مردم را به همراه داشته باشد.
تدوین برنامه رقابتی برای مناطق تهران برای نخستین بار
معاون برنامه ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران از تدوین برنامه رقابتی برای مناطق شهرداری تهران برای نخستین بار در قالب برنامه پنج ساله سوم شهرداری تهران خبر داد و افزود: برای نخستین بار مقرر شده هر یک از مناطق برنامه توسعه ویژه ای برای خود تهیه کنند.
وی تاکید کرد: مشارکت فراگیر چند وجهی از ویژگی های برنامه پنج ساله سوم شهرداری تهران است؛ برنامه ای که تمرکز و توجه ویژه ای به محله محوری دارد. در حقیقت این برنامه به جای پراکندگی و توجه به دهها موضوع مختلف به 6 موضوع کلیدی تمرکز خواهد کرد و به این ترتیب، برنامه هسته‌ای معطوف به موضوعات و مباحث کلیدی شهر دارد.
