خراسان

اشاره کردیم که ابو الحسن اشعری (م 330 یا 334) در نیمه نخست قرن چهارم، از مکتب اعتزال جدا شد و مکتب جدیدی تأسیس کرد

دیار سیستان به دلیل محدودیت در آب و آبادی، و مهم تر از آن، جدائیش از بخش های شمالی غربی خود به دلیل کویرهای بزرگ نقش فعالی در تاریخ ایران نداشت، گر چه دروازه هند بود و از این جهت، اهمیت آن، از همان سالهای آغازین فتح ایران، حتی برای اعراب از راه رسیده هم آشکار بود.

دولت سامانی، تجربه ای دیگر از تأثیر خراسان بزرگ بر تحولات جاری ایران است.تاریخ این خاندان با سامان خدات آغاز می شود که گردیزی او را از «مغان» دانسته که طبعا «دین زرتشتی» داشته است

مهدی عباسی مانند پدرش و پس از آن در دوره خلفای بعدی با چهارگونه شورش در زمان خود مواجه بود: نخست علویان، دوم شورش های متفرق ضد ظلم، سوم شورش های خوارج و چهارم شورش هایی در ادامه حرکت های سنباد و استادسیس.

هادی عباسی دوامی نیاورد و پس از یکسال و اندی در سال 170 هجری درگذشت.پس از وی، هارون ملقب به رشید، فرزند دیگر مهدی عباسی که از مادری با نام خیزران زاده شده بود، به خلافت رسید.هارون، مقتدرترین خلیفه عباسی و عصر وی، دوران اقتدار این دولت است.در عین حال، این دوران، آغاز مرحله ای است که پس از آن به دلایل مختلف زوال نسبی عباسیان شروع می شود .

عبد الله ابوالعباس مأمون به سال 170 در آنشب که عم وی هادی بمرد تولد یافت مادرش کنیزکی بود مراجل نام. بیست و سه ساله بود که هارون وی را ولیعهد دوم کرد و ولایت خراسان و دیگر ولایات ایران را تا همدان بدو سپرد پس از مرگ هارون امین پیمان پدر را شکست و در جنگ با برادر کشته شد و خلافت به مأمون رسید.

دعوت اصلی عباسیان با رهبری محمد بن علی آغاز شد. مهم آن بود که مرکز دعوت در کدام نقطه قرارگیرد و مردمان کدام نقطه آمادگی بیشتر برای پذیرش این دعوت را دارند.

منصور در روزگار سفاح، قدرت فراوانی داشت. وی بود که در خراسان برای سفاح بیعت گرفت و بر بسیاری از ایالات نظارت داشت. با این قدرت، طبیعی بود که به جانشینی سفاح برگزیده شود. زمانی که سفاح درگذشت، منصور در راه بازگشت از سفر ج بود. بر اساس وصیت سفاح، منصور باید به خلافت می رسید و رسید.

حارث از قبیله بنی تمیم بود و شورشی گسترده را در سال 116 هجری در خراسان آغاز کرد.اقدام او در آغاز با موفقیت قرین بود و توانست شهرهای بلخ، فاریاب، طالقان، و چند شهر دیگر را به تصرف درآورد، اما به زودی شکست خورد و در شرق نزد سلاطین آن نواحی که خاقان لقب داشتند، رفت

گروه حوزه‌های علمیه: پایان‌نامه سطح سه با عنوان «تفسیر آیات معاد در نهج‌البلاغه» در حوزه علمیه خراسان دفاع شد.