خوزستان است و خبرهایی که هر روز جنجالی میشود. این خطه انگار به سرزمین آبهای آلوده، تالابهای نیمهجان، نخلهای سربریده و هوای غبارآلود مبدل شده است.
به گزارش به نقل از روزنامه همشهری ،این بار خوزستان با اعلام خبری از سوی فرماندار شادگان بر سر زبانها افتاد. سعید حاجیان از پیگیری پرداخت عوارض آلایندگی 2 شرکت کشت و صنعت در خوزستان گفت و ضرورت پرداخت عوارض آلایندگی که باید به نفع حیات شادگان هزینه شود.
شروع قصه نیشکر
بنا بر آمار سازمان جهاد کشاورزی خوزستان، طرح توسعه نیشکر در قالب 7 واحد کشت و صنعت با وسعت 80 هزار هکتار از سال 69 در خوزستان اجرا شد. این صنعت ابتدا قرار بود صنعت سبز باشد، اما اکنون مزارع نیشکر در طول 6 ماه از سال و پس از هر بار برداشت به آتش کشیده میشود. این نکته را نیز ناگفته نگذاریم که تراز زیستمحیطی گیاه نیشکر بسیار بالاست.
به عبارت دیگر، هر هکتار زراعت نیشکر به طور متوسط در سال 60 تن دی اکسید کربن (CO2) از محیط جذب میکند و برای عمل فتوسنتز و ساخت مواد آلی گیاهی حدود 40 تن اکسیژن به محیط پسمیدهد.
فراموش نکنید که هر فرد در سال حدود 180 کیلوگرم CO2 با بازدم خود به محیط پسمیدهد و بنابراین 70 هزار هکتار مزارع کشت و صنعت نیشکر سالانه اکسیژن مورد نیاز حدود 14 میلیون نفر را تامین و CO2 ناشی از بازدم بیش از 23 میلیون نفر را جذب میکند. با وجود این آمارها، اما آنچه مهمتر است اینکه با سوختن یک هکتار زراعت نیشکر، به طور متوسط حدود 3 تن CO2 تولید و حدود 2 تن اکسیژن مصرف میشود؛ واقعیتی که بخشی از آلایندگی امروز این صنعت را شکل داده است.
فاصله زیاد تا صنعت سبز
اردیبهشت سال 95 و در جلسهای با حضور مدیران و مسئولان خوزستان قرار شد در 22 درصد مزارع در سال زراعی 96-95، برداشت سبز انجام شود و برای سال زراعی 97 - 96 این سطح به 30 درصد افزایش برسد.
همچنین قرار بود نتایج عملی 2 ساله برای تصمیمگیری سالهای آینده مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و درباره آن تصمیمگیری شود. این اعداد نشان میدهد نیشکر خوزستان تا رسیدن به روشهای «برداشتهای سبز» سالهای زیادی فاصله دارد چه برسد به روشهای کاشت سبز و منطبق با موازین محیط زیستی. با وجود همه این مغایرتها با محیط زیست، نباید فراموش کرد بر اساس آمار اداره کل کار، تعاون و رفاه اجتماعی خوزستان، 15 هزار نفر به شکل مستقیم از مزارع و شرکتهای کشت و صنعت نیشکر امرار معاش میکنند؛ عددی که میتواند 15 هزار خانوار را نمایندگی کند.
فایده یا آسیب؟ کدام بیشتر است؟
سخنگوی شورای هماهنگی تشکلهای کشاورزی خوزستان میگوید: نیشکر نه تنها آب زیادی مصرف میکند، بلکه پسابهای حاصل از آن هم موجب آلودگی آب و نابودی نخلستانها شده است در حالی که توسعه نخلستان در استان صرفههای اقتصادی بیشتری در مقایسه با نیشکر بهویژه در بخش صادرات دارد.
سید فاضل شرفی با بیان اینکه کشت نیشکر در خوزستان 3 میلیارد و 738 میلیون متر مکعب آب مصرف میکند، میافزاید: این در حالی است که کل نیاز آبی کشاورزان خوزستان 2 میلیارد و 758 میلیون متر مکعب است. مسئولان نیشکر اعلام میکنند با کاهش سطح زیر کشت نیشکر معیشت 15 هزار نفر با مشکل مواجه میشود، اما آیا بیکاری 15 هزار نیروی نیشکر که از بیمه تامین اجتماعی و بیمه بیکاری هم برخوردارند بهتر است یا بیکاری 200 هزار بهرهبردار بخش کشاورزی خوزستان که کاری به جز کشاورزی ندارند؟ این انتقادها البته از سوی مسئولان پاسخ داده نمیشود.
صنعت آلاینده، اما اقتصادی
یک کارشناس محیط زیست درباره آلودگیهای صنعت نیشکر بیشتر توضیح میدهد. او میگوید: نیشکر همچنان صنعت آلاینده محیط زیست خوزستان است، اما به دلیل اینکه در اقتصاد استان نقش ایفا میکند با آن برخورد جدی نمیشود. محسن دامادی میافزاید: سالهاست از طرح جرائم شرکت توسعه نیشکر و آ