دکتر سیدعلی کشاورز
هر فرد با توجه به سن، جنس، نوع و مدت فعالیت نیاز به تعادل تغذیه‌ای دارد. ورزشکاران، با توجه به فعالیت بدنی سنگین نیاز به انرژی و مواد مغذی بیشتری نسبت به افراد غیرورزشکار دارند که معمولا توصیه می‌شود این نیازها حتی‌الامکان از طریق غذاهای مصرفی تامین گردند؛ اما در دوره‌های خاصی ممکن است ورزشکاران نتوانند این نیاز را از طریق تغذیه به طور کامل برطرف کنند. در چنین شرایطی نیاز به مکمل‌ها مطرح می‌شود.
مکمل‌های رایج بین ورزشکاران دو دسته هستند:
الف- مکمل‌های مغذی شامل پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه، کربوهیدرات‌ها، ویتامین‌ها و عناصر معدنی
ب- مکمل‌های نیروزا شامل کرآتین، کارنتین، ژنیسنیگ، کافئین، کوآنزیم Q10 و غیره
این دسته مواد، از مواد مغذی مشتق شده‌اند که بعضی از آنها در دوران بدن‌سازی و آمادگی جسمانی به کار می‌روند و بعضی دیگر در دوران مسابقات و بعضی هم در هر دو دوره تمرین آمادگی جسمانی و مسابقات کاربرد دارند. نکته مهم این است که هر دسته از مکمل‌های ذکرشده به ورزشکاران کمک می‌کند تا بتوانند حداکثر توان بالفعل خود را به توان بالقوه تبدیل نمایند.
این ترکیبات توان جسمی بیش از توان بالقوه ایجاد نمی‌کنند؛ بنابراین مصرف آنها مجاز بوده و جای نگرانی ندارد. آنچه مسلم است مقدار مناسب مصرف بر حسب سن، جنس، وزن، نوع و مدت فعالیت بدنی تفاوت می‌کند تا مفید و موثر واقع شود. استفاده بی‌رویه از این مواد نه تنها مفید نیست، بلکه ممکن است در فعالیت بدنی اختلال ایجاد کند و برای سلامتی مضر باشد.
