استاد «محمود فرشچیان» از مشاهیر هنر ایران است. سبک آثار او نگارگری ایرانی است که شهرتی جهانی دارد. وی بیشتر در زمینهی هنر عرفانی به خلق آثار پرداخته اما سه تابلوی مشهور نیز در مورد عاشورا کار کرده است. با بنیتا همراه باشید تا نگاهی به این آثار شگرف و ارزنده داشته باشیم.
این روزها روزهای عزاداری برای امام حسین است. در هر جای این کشور هرکسی بهگونهای ارادت خود را به امام حسین و خانوادهاش نشان میدهد. مراسم گوناگونی نیز در جای جای کشور برگزار میشود. یکی از آنها رسم چایینه زنان ایلامی در محرم است. مطلب مربوط به این خبر را میتوانید در بنیتا بخوانید.
محمود فرشچیان تأثیر درخور توجهی در روند نگارگری ایرانی و دیگر هنرهای سنتی داشته است. برخی از آثار او توسط وزیران امور خارجهی ایران (کمال خرازی و محمدجواد ظریف) به عنوان هدیه به سفرا و وزرای کشورهای خارجی اهدا شده است. آثار او در بسیاری از کشورهای جهان مانند: پاریس، نیویورک، شیکاگو و ... به نمایش گذاشته شده است.
تابلوی عصر عاشورا
موضوع این اثر بازگشت مرکب بی سوار امام حسین (ع) به سوی خیمهها در عصر عاشورا است. خود فرشچیان این اثر را با کیفیتترین اثر در میان آثارش میداند. او این اثر را در سال 1369 به موزه آستان قدس رضوی اهدا کرد. این تابلو جزو آثار هنری یونسکو نیز هست. برجستهترین ویژگی این اثر بر خلاف سایر آثار وی، استفاده از کادر افقی است بیانگر ایستایی و انرژیهای از نفس افتاده است.
فرشچیان خود دربارهی خلق این اثر گفته است:
«سه سال پیش از انقلاب، روز عاشورا، مادرم گفت: برو روضه گوش کن تا چند کلام حرف حساب بشنوی. گفتم: من حالا کاری دارم بعد خواهم رفت. رفتم اتاق، اما خودم ناراحت شدم. حال عجیبی به من دست داد، قلم را برداشتم و تابلوی «عصر عاشورا» را شروع کردم. قلم را که برداشتم همین تابلو شد که الان هست، بدون هیچ تغییری. الان که بعد از سی سال به این تابلو نگاه میکنم، میبینم اگر میخواستم این کار را امروز بکشم، باز هم همین تابلو به وجود میآمد، بدون هیچ تغییری. یک چیزی دارد این تابلو که خود من هم گریهام میگیرد... تفکر حاکم بر تابلو هم همان اصل حاکم بر تابلوی ضامن آهو است، یعنی تمام خطوط مدور بوده و به وجود مبارک حضرت زینب (س) ختم میشد.»
تابلوی هدیهی عشق
فرشچیان در تابلوی بینظیر «هدیه عشق»، تصویر حضرت علیاصغر(ع) را در دستان حضرت سیدالشهدا(ع) ترسیم کرده است. در این تصویر، تیر سه شعبه به گلوی کودک ششماهه اصابت کرده و بیرحمانه گلوی نازک کودک را دریده است. افتادگی دست علیاصغر(ع) نشانگر شهادت و جان به جانان تسلیم کردن است. حالت حضرت امام حسین(ع) که کودک را روی دو دست خویش گرفته، نشانگر هدیه به پیشگاه حق و حالت دعاست. اطراف تابلو خالی و بیتکلف و تمامی ماجرا در متن به صورت پنهان مندرج است. رنگ زرد اخرایی نشانگر اندوه و گرمی صحرای کربلاست.
تابلوی پرچمدار حق
این اثر شمایلی از علمدار کربلا که زخمی بر روی اسب است و چهره و دستان حضرت ابوالفضل (ع) در آن پوشیده شده است، را نشان میدهد. این تابلو در ابعاد 71 در 100 و با رنگ آکریلیک بر روی مقوا خلق شده است . استاد فرشچیان این اثر هنری را نیز همانند تابلوی عصر عاشورا به موزه آستان قدس رضوی اهدا کرده است. پرچمدار حق همزمان با ششم محرم در موزه فرشچیان رونمایی شد.خلق این اثر که ترسیم شمایلی از علمدار کربلا در حالی که زخمی بر روی اسب است ، یک سال و نیم به طول انجامیده است.