آنتی‌بادی‌های آنتی‌ایمونوگلوبولین (۱)

 دکترمجید ملک‌محمد؛ فوق‌تخصص بیماری‌های ریوی

یکی از درمان‌های جایگزین در آسم مقاوم به درمان آنتی‌بادی آنتی ایمونوگلوبولین E (یا اومالیزماب – زولر Omalizumab-Zolair) است. موارد استفاده از این دارو در مورد بیمارانی است که مبتلا به آسم آلرژیک متوسط یا شدید هستند و علائم بیماری آنان با داروهای کنترل‌کننده رایج مانند دوز بالای کورتیکواستروئید تنفسی قابل کنترل نیست.

برای استفاده از این نوع درمان سطح سرم IgE بیمار باید بین 30 تا 700 واحد بین‌المللی در میلی‌لیتر (IV/ml) و سن او بالاتر از 12 سال باشد. بیمار باید به یک یا دو آلرژن هوا عکس‌‌العمل نشان دهد. بررسی‌ها نشان‌ داده‌اند که امالیزوماب نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی و کاهش حملات آسم در بیماران دارد. در آزمایش‌های اخیر، در نتیجه این درمان 33 تا 75 درصد کاهش در وخامت بیماری و 33 تا 50 درصد کاهش نیز در میزان مصرف کورتیکواستروئید مشاهده شد.

دوز مصرفی

اومالیزوماب در ویال‌های 150 میلی‌گرمی برای تزریق زیرپوستی هر دو یا چهار هفته یکبار تجویز می‌شود. هر یک واحد بین‌المللی این دارو برای خنثی کردن mg/ml5/2 سرم IgE استفاده می‌شود. حداکثر دوز دارو نباید از 375 میلی‌گرم در ماه تجاوز کند.

درمان با اومالیزوماب باعث پیشرفت در بهبود علائم بیماری، تست عملکرد ریوی و همچنین کاهش نیاز به همسان‌های بتا2 با عملکرد کوتاه می‌شود. از همسان‌های بتا 2 به عنوان تسکین‌دهنده علائم بیماری آسم استفاده می‌گردد. به‌علاوه، بیمارانی که از این دارو استفاده کردند، وخامت بیماری کاهش چشمگیری داشت. همچنین بیمارانی که اومالیزماب دریافت می‌کردند به کورتیکواستروئید خوراکی یا تنفسی کمتری در زمان پایداری بیماری و یا حمله‌های آسم نیاز داشتند.

بازدارنده‌های فاکتور نکروز تومور (TNF)

مولکول آلفای فاکتور نکروزتومور (TNF) نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای در ایجاد و وخامت فرایند التهاب در بیماران مبتلا به آسم دارد.

این فرایند با افزایش چسبندگی مولکول‌ها درمان می‌شود. در نتیجه حرکت سلول‌های ملتهب نوتوفیل (neutophils) و ائوزینوفیل (eosinophils) به مجاری هوا به طور چشمگیری افزایش می‌یابد. فعال شدن این سلول‌ها با TNF باعث آزاد شدن واسطه‌های سیتوتوکسیک و رادیکال‌های آزاد اکسیژن و نیتروژن می‌شود که تخریب مجاری هوا را تشدید می‌کند.

علاوه بر این، TNF ممکن است به فرایند دگرگونی مجاری هوا از جمله رشد و فعال‌سازی فیبروبلاست‌ها، تولید بیشتر گلیکوپروتئین سلولی، فیبروز زیر اپی‌تلیوم و هیپرپلازی سلول‌های غشاء مخاطی منجر شود. همچنین، TNF نقش مهم و مستقیمی در افزایش عکس‌العمل مجاری تنفسی به متاکنولین و آلرژن‌ها دارد.

این پدیده همراه با تاثیر مستقیم TNF بر ماهیچه‌های صاف مجاری تنفسی واسطه‌های مختلفی از جمله هیستامین را از ماست‌سل (mast cell) آزاد می‌کند.

بازدارنده‌های نکروز آلفای تومور شامل دو گروه هستند 1- آنتی‌بادی‌های یک‌کلونی (monoclonal) در مقابل TNF-alpaha (infliximab و adalimumab) 2- گیرنده TNF محلول که به ایمونوگلوبین G انسان متصل هستند. این داروها موجب فروکش کردن می‌شوند و پیشرفت بیماری را به تاخیر می‌اندازند و در مواردی چون آرتریت روماتوئید و بیماری کرون باعث بهبود نسبی علائم بیماری می‌گردند.

یک آزمایش کلینیکی نشان داد که گیرنده TNF محلول (Etanercept)، ممکن است در بهبود آسم مقاوم به درمان سودمند باشد. در این مطالعه روشن شد که TNF آلفا واسطه اصلی واکنش بالای برونش‌ها در بیمارانی است که از آسم مقاوم به درمان رنج می‌برند.

بازداشتن TNF موجب کاهش چشمگیر تحریک‌پذیری بالای برونش‌ها می‌شود و همچنین در طول 10 هفته درمان با دارو به‌تدریج عکس‌العمل کلینیکی به متاکولین کاهش می‌یابد. عوارض منفی دارو شامل تحریک پوستی در محل تزریق دارو، تخریب لایه میلین و اختلالات مربوط به تکثیر سلول‌های سیستم رتیکولواندوتلیال و فعال کردن عوامل نهفته و خاموش سل و دیگر عوامل عفونی است...

برای خواندن بخش دوم- آنتی‌بادی‌های آنتی‌ایمونوگلوبولین- اینجا کلیک کنید.