شیراز شهر شعر است و ادب. شهری که با یکبار سفر به آن، یک عمر خاطره را برایتان به جا خواهد گذاشت.
برای ورود به آن باید از دروازه قرآن گذر کنی تا قدم در شهر عشق گذاری. پس از ورود، عطر فوق العاده بهارنارنج به استقبالت می آید و سرمستت می کنند تا بدانی که وارد بهشتی زمینی شده ای.
بی شک سفری دلنشین و فوق العاده را در پیش داری. سفری که یادش را همیشه و همه جا با خود به همراه خواهی برد. اما در هر لحظه از این سفر دلتنگ دوستان و خانواده ات می شوی و باید هرطور شده آن ها را در این سفر شریک کنی.
برای آن که شیرار و خاطراتش را با خود به دیار خود ببری باید ارمغانی از این سفر تهیه کرده و همراه خود ببریم.
پس راهی بازار شده و تحفه ای را تهیه کرده تا با خود از این شهر دلنشین ارمغانی به یاد ماندنی به دیار خود ببری…
در این مطلب تنها به معرفی خوشمزه هایی خواهیم پرداخت که در سفر به شیراز می توانید با خود به یادگار بیاورید. اگر می خواهید با سوغات این دیار نیز آشنا شوید، مطالب زیر را بخوانید:
سوغات و صنایع دستی شیراز
همچنین اگر می خواهید اطلاعات کاملی از شهر شعر و ادب به دست بیاورید، سری هم به راهنمای سفر به شیراز که کارناوال آن را گردآوری کرده است، بزنید:
راهنمای سفر به شیراز
با کارناوال همراه شوید تا لحظاتی دلچسب و خوشمزه را با هم تجربه کنیم…
راهی بازار شیراز می شویم…
برای خرید سوغات به بازار وکیل شیراز رفتیم.
در بدو ورود، معماری سنتی بازار و حجره های مملو از صنایع دستی و سوغات لذیذ شیراز مجذوبمان می کند و باید ساعت ها در این بازار فوق العاده چرخید و با کاسبان آن که با لهجه ی شیرین شیرازی و لبخندی برلب با آرامش سخن می گویند هم کلام شد و از تجربیاتشان استفاده کرد. اغلب شیرازی ها پیشنهاد می کنند تا در این سفر حتما طعم فالوده و یوخه و مسقطی و….شیرازی را چشیده و سوغات از این شهر پر قصه ببریم.
اما باید در این بازار زیبا و بزرگ گشت تا تمام آن چه که می توان از شیراز سوغات برد را تهیه کرد…
1 ) فالوده یا پالوده شیرازی
به پیشنهاد شیرازی ها قبل از گشت و گذار در شیراز، طعم فالوده شیرازی را باید چشید و با انرژی مضاعفی در این شهر به تفریح و گردش پرداخت. اغلب مکان های دیدنی شیراز، سفره خانه یا کافه ای دارند که فالوده مخصوص شیرازی را سرو می کنند. شاید خوشمزه ترین فالوده را در سعدیه و حافظیه و بازار شیراز و… تجربه کنید.
فالوده نوعی دسر خنک و لذیذ است که با شیوه ای خاص تهیه می شود.
نشاسته را در آب حل می کنند و آن را روی شعله کم می گذارند، وقتی غلیظ شد، ماده را داخل ظرف مسی استوانه ای ریخته و با دسته چوبی بر آن فشار وارد می کنند. در انتهای این ظرف بخشی به شکل آبکش وجود دارد که نشاسته به صورت رشته هایی باریک از آن خارج شده و داخل ظرفی پر از یخ می شود تا بلافاصله رشته های فالوده منجمد شود. ( برخی از نوعی ظرف استفاده می کنند که نشاسته به شکل دانه های مروارید در می آید )
شربتی که از شکر و آب و گاهی گلاب تهیه می شود را روی رشته های فالوده ریخته و کمی آبلیموی خوش عطر و طعم شیرازی را روی آن ریخته و نوش جان می کنند. برای بهتر شدن طعم و شکل فالوده کمی شربت آبلیمو نیز روی آن می ریزند.
برخی از بستنی فروشی ها، مخزنی از انواع عرقیجات دارند که در صورت علاقه می توان از آن ها بر روی فالوده شیرازی بریزید.
اگر بخواهید فالوده شیراز را برای دوستان خود به سوغات آورید می توانید از شیرینی فروشی ها رشته های آماده و خشک شده آن را تهیه کنید.
2 ) یوخه
نوعی شیرینی با خمیری نازک است که روی خمیر پودر شکر و گاهی دارچین ریخته و خمیر را مثل رولت جمع می کنند و باریک برش می زنند. این نوع شیرنی را در شهرهای دیگر مثل کرمانشاه به اسم کاک می شناسند.
3 ) مسقطی شیرازی
یکی از معروفترین #شیرینی های شیراز که هر مسافری طعم آ را تجربه می کند، مسقطی شیرازی است که در اصل نوعی حلواست که با نشاسته پسته تهیه می شود. مسقطی انواع مختلفی دارد از جمله: زعفرانی، پسته ای، گل محمدی، زرشکی و…
بهترین و محبوب ترین آن ها، مسقطی لارستان است.
برای تهیه مسقطی آب و نشاسته را خوب مخلوط می کنند و برای یکدست شدن آن از صافی عبور می دهند، بعد بر روی حرارت می گذارند تا قوام آید و گلاب و شکر را به آن اضافه می کنند و داخل قالب ریخته و روی آن برگ گل محمدی، یا مغز بادام و پسته و یا زرشک و…ریخته و برش می زنند.
4 ) کلوچه شیرازی
در کنار بسته های مسقطی مخصوص شیراز، اغلب شیرینی شبیه به شیرینی برنجی می گذارند که به آن کلوچه می گویند. شیرازی ها در ظرف پذیراییِ مسقطی همیشه این نوع کلوچه را می گذارند و مسقطی و کلوچه را باهم سرو می کنند. این نوع شیرینی بسیار لطیف و خوش طعم است.
5 ) بادام سوخته
بادام سوخته به نظر بادامی بو داده می آید که کمی بیشتر حرارت دیده؛ اما اینطور نیست، بادامی شیرین مزه که به روش خاصی تهیه می شود.
بادام و شکر و کمی آب را با هم مخلوط کرده، حرارت می دهند تا شکر آب شود، سپس مواد را غربال کرده و منتظر می مانند تا بادام ها سرد شود و شکرها از آن جدا شود، سپس شکرهای مانده را دوباره حرارت داده تا ذوب شود و بادام ها رو درون آن میریزند و داخل یک سینی پخش کرده و با قاشق دنه های بادام را ازهم جدا می کنند.
6 ) حلوا کاسه ای
حلوا کاسه ای یکی از حلواهای سنتی و خوشمزه شیرازی است که از آردبرنج، شکر، آب، گلاب، روغن و زعفران تهیه می شود.
در گذشته برای مراسم های سنتی این شهر، بانوان حلوای کاسه ای می پختند اما امروز کمتر کسی از این حلوا در مهمانی های خود استفاده می کند.
اسم این حلوا را به خاطر نوع سرو آن کاسه ای نهاده اند. مقداری از حلوای آماده شده را کف و دور کاسه می کشیدند و به هر چند نفر یک کاسه حلوا می دادند.
7 ) رنگینک
این نوع شیرینی مقوی و مغذی، یکی از خوراکی های خوشمزه و پرطرفدار شهرهای جنوبی کشور و فارس و کرمان می باشد که به خصوص در ماه رمضان آن را برای سفره های افطار خود تدارک می بینند.
به این صورت آن را آماده می کنند که آراد را در روغنی خوب تفت داده تا خمیری نرم به دست آید سپس کف یک ظرف خمیر را پهن کرده روی ان را خرماو گردو ریخته و دوباره روی آن از باقی مواد ریخته و با پودرنارگیل و مغز پسته تزیین می کنند و درنهایت برش می زنند.
8 ) عرقیات شیراز
شیراز به خاطر شرایط آب و هوایی ویژه ای که دارد انواع باغ ها و گلستان ها را در خود جای داده است که سبب شهرت شیراز در بخش عرقیات سنتی شده است و اغلب شیراز را به عرقیات فوق العاده اش می شناسند. بیشترین عرقیاتی که در شیراز مورد استقبال قرار گرفته، عرق بهارنارنج، بیدمشک، گلاب، نسترن و … . از این عرقیات، به صورت دو آتشه نیز وجو دارد که می توانید از نوع دو آتشه آن تهیه کنید.
هر کدام از این عرقیجات سنی خواص درمانی بسیاری دارند که در طب سنتی برای موارد متفاوت، مصرف آن ها توصیه می شود.
الف ) عرق بهار نارنج
اگر در فصل بهار به ویژه اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت به شیراز سفر کنید، تمام شهر را عطر بهار نارنج فرا گرفته است و برخی از باغات را برای برداشت بهار نارنج برای مدتی تعطیل می کنند.
شکوفه های نارنج را جمع آوری کرده و آن را توسط دستگاه تقطیر می کنند. البته خشک شده ی این گل های معطر را در بازار و عطاری ها برای تهیه مربا یا دمنوش می توان خریداری کرد.
عرق بهار نارنج در طب سنتی برای آرامش، ضد هیجانات، اشتهاآور، ضد سرفه، تنظیم تپش نامنظم قلب، کاهش میگرن و سردردهای عصبی، کنترل تشنج و حمله های قلبی و… استفاده می شود.
از دیگر فرآورده های این شکوفه های خوش عطر می توان به مربا، شربت، چای بهار نارنج و… اشاره کرد
ب ) عرق بیدمشک
بیدمشک درخت یا درختچه ای از خانواده بیدهاست که گلهای به رنگ زرد دارد و در اواخر اسفند و اوایل فروردین گل می دهد و عمر گل دهی آن 15 روز می باشد. از این گیاه اسانسی خوش عطر تهیه می شود که درای خواص درمانی بسیار است. برای تهیه عرق بیدمشک باید بعد از چیدن گل ها حداکثر ظرف مدت 72 ساعت عملیات عرق گیری انجام شود و توجه داشت که قبل از باز شدن شکوفه ها باید آن ها را چید تا عرقی با کیفیت به دست آید.
در طب سنتی از آن به عنوان تقویت کننده قلب، اعصاب، گوارش و افزایش اشتها، تسکین دردهای عصبی و روماتیسمی و … استفاده می شود.
photo by Ayoob Farabi
پ ) عرق نسترن
نسترن گلی خوش بو و زیباست که از آن عرقی معطر و مفید تهیه می شود. اغلب در روزهای گرم تابستان برای آرامش و نشاط بخشی توصیه می شود شربت عرق نسترن میل شود تا عطر و طعم بی نظیرش مفرح جان و روح باشد.
در طب سنتی نیز عرق نسترن آرامبخش و مفید برای رفع خستگی، درمان ورم کلیه، دفع سنگ کیسه صفرا، رفع بی خوابی و درد معده و اسهال مفید است.
د ) گلاب میمند شیراز
گلاب یکی از عرقیجات معروف شیراز است که در میمند تهیه می شود و یکی از مرغوبترین گلاب ها در ایران است.
ابوریحان بیرونی در وصف گلاب میمند می نویسد:
“گُلی را که از وی گلاب گیرند، اهل فارس به آن آزاد گل گویند. سرزمین فارس در سراسر دوران غزنویان، به گرفتن گلاب از گل شهرت داشت. اگر چه در گذشته، گلاب یزد، اصفحان و بصره، اسم و رسمی داشتند ولی سرزمین فارس مهمترین مرکز تولید گلاب و عطر های گوناگون بوده است.”
9 ) دمنوش های شیرازی
مردم شیراز اغلب به خاطر وجود گل ها و گیاهان خوش عطر در شهرشان از چای های صنعتی استفاده نمی کنند و معمولا از دمنوش های گیاهی و سنتی به جای چای بهره می برند. دمنوش هایی چون دمنوش بهار نارنج.
10 ) لیموی شیرازی
شیراز مملو از باغ های مرکبات است. وصف عطر و بوی لیموهای شیرازی را اغلب شنیده ایم. لیموهایی پرآب که در فصل تابستان در کوچه و بازار شیراز خواهید دید. از این لیموها برای تهیه آب لیمو، شربت لیمو، فالوده و … استفاده می شود.
11 ) آبغوره شیراز
یکی از سوغاتی های مهم این شهر آبغوره است که حاصل باغ های انگور در شیراز است.
شیرازی ها از آبغوره برای تهیه آش معروف شهر خود به نام آش آبغوره استفاده می کنند.
توصیه های کارناوال
اگر در فصل بهار به شیراز سفر می کنید، درختان پر از بهارنارنج را خواهید دید که دلتان می خواهد از این شکوفه های خوش عطر همراه خود داشته باشید. هرگز برای برداشت شکوفه ها به درخت ضربه نزنید و از شکوفه هایی که برروی زمین ریخته استفاده کنید.
سخن آخر
به نظر شما سوغات شیراز چه تفاوت هایی با سوغات شهرهای دیگر دارد؟
آیا به سوغات خوشمزه شیراز علاقمند شده اید؟
در این مطلب تنها به معرفی خوشمزه هایی پرداختیم که در سفر به شیراز می توانید با خود به یادگار بیاورید. اگر می خواهید با سوغات این دیار نیز آشنا شوید، مطالب زیر را بخوانید:
سوغات و صنایع دستی شیراز
همچنین اگر می خواهید اطلاعات کاملی از شهر شعر و ادب به دست بیاورید، سری هم به راهنمای سفر به شیراز که کارناوال آن را گردآوری کرده است، بزنید:
راهنمای سفر به شیراز
نظرات و پیشنهادات خود را با کارناوال در میان بگذارید.
