علت زوال عقل و بیماری آلزایمر هنوز به طور دقیق مشخص نشده است. اما تحقیقات نشان می دهد که عوامل ژنتیکی به احتمال زیاد نقش مهمی ایفا می کنند. همچنین برخی از عوامل محیطی این خطر را افزایش می دهند. این به این معنی است که نحوه سبک زندگی می تواند خطر بروز آلزایمر را کاهش دهد. عواملی مانند سیگار نکشیدن، داشتن فعالیت جسمی، خوردن یک رژیم غذایی متعادل و سالم، حفظ سلامت قلب و عروق و همچنین ورزش دادن مغز می تواند خطر ابتلا به آلزایمر را کم کند. تشخیص زودهنگام بسیاری از بیماری ها و درمان به موقع ان ها نیز می تواند مانع بروز آلزایمر گردد.
سلامت قلب
ورزش می تواند از قلب و احتمالا از مغز نیز محافظت کند. افراد مبتلا به مشکلات قلبی عروقی به احتمال زیاد بیشتر در معرض زوال عقلی قرار دارند. فشارخون بالا، فیبریلاسیون دهلیزی، کلسترول بالا، بیماری های قلبی، سکته مغزی، و دیابت، همه پیش آگهی های بالقوه آلزایمر هستند. شواهدی وجود دارد که عادت های قلبی بد، مانند سیگار کشیدن و رژیم غذایی با چربی های اشباع شده، باعث کاهش حجم مغز می شود. این نشان می دهد که کنترل عوامل خطر بیماری های قلبی و عروقی می تواند به جلوگیری از توسعه آلزایمر کمک کند.
سندورم متابولیک
تحقیقات نشان داده است که احتمال ابتلا به زوال عقل در افراد مبتلا به سندرم متابولیک که تحت شرایطی مانند چاقی، فشار خون بالا، کلسترول بالا و سطوح بالای قند خون ایجاد می گردد بیشتر است. سندرم متابولیک می تواند با استفاده از رژیم غذایی، ورزش، کاهش وزن و برخی داروهای دیگر درمان شده یا از آن پیشگیری شود. مطالعات متعدد نشان داده است افرادی که اضافه وزن داشتند یا چاق بودند در سن میان سالی احتمال بیشتری برای ابتلا به آلزایمر را داشتند.
رژیم غذایی
یک رژیم غذایی سالم و متعادل کمک می کند تا سلامت مغز حفظ گردد. زیرا سلامت قلب را بهبود می بخشد و یک قلب سالم، تغذیه مغز را با مقدار زیادی از خون غنی از اکسیژن فراهم می کند. رژیم مدیترانه ممکن است برای محافظت از مغز پیری کمک کند. گفته می شود رژیم مدیترانه با روغن زیتون به عنوان منبع اصلی چربی، مقدار زیادی میوه ها، سبزیجات از مغز پیری محافظت می کند و از آلزایمر عروقی جلوگیری می کند. شواهد نشان می دهد که رژیم مدیترانه ای بهتر از رژیم کم چرب در حفظ سلامت مغز افراد مسن تر است.
ورزش کردن
آمادگی جسمانی و ورزش منظم از سن جوانی احتمال ابتلا به آلزایمر را کاهش می دهد. این امر می تواند به دلیل عرضه بهتر خون و اکسیژن به مغز باشد. با افزایش سن، هیپوکامپ مغز شروع به کوچک شدن می کند که منجر به از دست دادن حافظه و افزایش خطر ابتلا به زوال عقل می شود. یک مطالعه نشان داده است که یک سال ورزش فیزیکی متوسط می تواند این انقباض را تغییر دهد و حافظه فضایی را بهبود بخشد. حتی اگر فرد بعد از سن 80 سالگی ورزش کند، ممکن است خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد. نه تنها ورزش رسمی، بلکه پخت و پز، شستشوی ظروف، و تمیز کردن می تواند کمک کننده باشد.
فعال نگه داشتن ذهن
مطالعات متعدد نشان می دهد که خطر ابتلا به زوال عقلی در افراد اجتماعی و دارای ذهن فعال بسیار پایین تر است. فعالیت های مغزی تحریک کننده و بازی ها ممکن است به جلوگیری از زوال عقل کمک کند. یک تیم تحقیقاتی دریافت که بازنشسته شدن با تاخیر احتمال ابتلا به زوال عقل را کاهش می دهد. بازی کردن، نوشتن، خواندن و درگیر شدن با فعالیتهای تحریک کننده مغزی می تواند به حفظ حافظه در سالمند کمک کند. هر چیزی که ذهن را به چالش می کشد، مانند بازی با ابزار، شطرنج یا پازل می تواند خطر ابتلا به زوال عقل را تا 63 درصد کاهش دهد.
خواب
خواب با کیفیت و به اندازه می تواند برای تقویت سیستم حافظه و جلوگیری از بروز آلزایمر مفید باشد. اختلال خواب می تواند باعث ایجاد تغییراتی در بدن گردد و نتیجه ان تاثیرات منفی بر روی مغز خواهد بود. بنابراین توصیه می شود که اولا خواب شب را از دست نداده و ثانیا به اندازه کافی بخوابید.