به گزارش خبرنگار مهر، نشست «نقد و بررسی بازنمایی بحران‌ها در رسانه‌ها (با نگاه ویژه به حمله تروریستی اخیر در اهواز)» به همت انجمن علمی ارتباطات دانشگاه تهران، روز سه‌شنبه دهم مهرماه با حضور «علی احمدی» عضو هیئت علمی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی و قائم مقام اسبق شبکه خبر، «فرشاد مهدی‌پور» استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مدیرمسئول و سردبیر روزنامه صبح نو و «مهدی جلیلی» مدیرکل اخبار چندرسانه‌ای خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، در این دانشگاه برگزار شد.
«مهدی جلیلی» در این نشست گفت: خاستگاه مفهوم «روزنامه‌نگاری بحران» در اصل، شرکت‌های تجاری است؛ زمانی که این شرکت‌ها با بحران روبه‌رو می‌شدند، ساز و کاری در نظر گرفته می‌شد که از زیان بیشتر آنها جلوگیری شود. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که متاسفانه بحران، کم نداریم که البته خیلی از آنها، بحران‌های خارجی است. در روزنامه‌نگاری بحران، اولویت این است که چطور جلوی گسترش بحران را بگیریم که در این زمینه انعکاس اخبار صحیح و دقیق و پرهیز از دادن اخبار تهییجی، بسیار موثر است.
این روزنامه‌نگار افزود: در روزنامه‌نگاری بحران، شما اگر جلوی جریان شفاف اطلاع‌رسانی را بگیرید، حتماً از طریق کانال‌های موازی و غیررسمی و اصطلاحاً آلترناتیو مدیاها، اخبار مربوط به بحران درز پیدا می‌کند و چه بسا، از آن دقت و صحت لازم برخوردار نباشند. البته از آن طرف هم، وقتی شما در چارچوب یک رسانه رسمی فعالیت می‌کنید و وارد حوزه روزنامه‌نگاری بحران شده‌اید، موضعتان این است که چه چیزی به امنیت ملی من لطمه می‌زند؟ مثلاً در همین حمله تروریستی اهواز، اگر این پیام مخابره شود که سربازان ایرانی ترسیده‌اند، این، به امنیت ملی لطمه می‌زند.
مدیرکل اخبار چندرسانه‌ای ایرنا همچنین گفت: علاوه بر این، رسانه‌های رسمی این دغدغه را هم دارند که اطلاعاتشان درست باشد؛ لذا با توجه به این قبیل ملاحظاتِ البته درست، می‌توان گفت که یک دلیل ضعف رسانه‌های رسمی در پوشش بحران‌ها، به این مسئله برمی‌گردد که آنها اطلاعاتشان را هرگز از یک منبع، نمی‌گیرند و به منابع مختلف باید دسترسی داشته باشند.
وی سپس ضمن اشاره مختصر به عملکرد خبرنگاران رسانه متبوعش در پوشش حمله تروریستی اخیر در اهواز، یادآور شد: ایرنا در این رویداد، دو عکاس و خبرنگار داشت که دوربین عکاس، روی حالت فیلمبرداری بوده است و تقریباً تمام واقعه را ثبت کرده است؛ منتهی در حال حرکت و با لرزش بالا. از روی این فیلم می‌شود تشخیص داد که کار خبرنگار و عکاس در آن لحظه چقدر سخت و دشوار است و تا چه میزان تشنجش بالاست.
جلیلی ادامه داد: معتقدم به رغم ممانعت‌های مختلف و در عین حال نقش و تاثیری که شبکه‌های اجتماعی در جهت‌دهی به این رویداد داشتند، رسانه‌های رسمی در پوشش این رویداد، تا جایی که می‌توانستند، خوب کار کردند؛ به عنوان مثال حتی در خبرهای غیررسمی و تائید نشده خود، تعداد تروریست‌ها و همچنین کشته شدگان این حمله را بسیار بیشتر و یا بسیار کمتر از تعدد واقعی، اعلام نکردند؛ چیزی که در موارد قبلی تجربه شده بود.
این روزنامه‌نگار همچنین اذعان کرد: رسانه‌های رسمی مانند ایرنا به دلیل بلاتکلیف بودن در مقابل نهادهای رسمی و امنیتی در پاره‌ای از موارد، سرعت انتشار خبرِ کُندی دارند و این باعث به وجود آمدن یک خلاء در اطلاع‌رسانی می‌شود که رسانه‌های غیررسمی می‌آیند و آن را پُر می‌کنند.
مدیرکل اخبار چندرسانه‌ای ایرنا همچنین هنرِ نهفته در روزنامه‌نگاری بحران را «استفاده درست از واژه‌ها و یا واژه‌سازی‌های جدید» عنوان کرد و گفت: در مورد اخیر، بزرگترین انتقادی که از بی. بی. سی فارسی می‌شد، این بود که چرا از عبارت «حمله تروریستی» استفاده نکرده است. واقعیت این است که دوره بحران، دوره برآمدن رسانه‌ها یا از بین رفتن اعتبار آنهاست؛ کما اینکه الجزیره اساساً در بحران متولد شد و در بحران‌های دیگر بود که تبدیل شد به الجزیره.
وی افزود: زمانی که زلزله ورزقان به وقوع پیوست که حوالی غروب بود، تلویزیون در اتفاقی عجیب، چند ساعت بعد از زلزله، برنامه «خنده‌بازار» را پخش کرد. این نشان می‌داد که رسانه بزرگی مثل تلویزیون، هنوز یاد نگرفته که در زمان بحران چگونه واکنش نشان دهد. باید اعتراف کنیم که ما در رسانه‌هایمان تیم ویژه عملیات بحران نداریم.
