جاذبه های گردشگری اصفهان ؛ اماکن تاریخی شهر

در میانه ی فلات ایران شهری قرار دارد که با دیدنی ها و زیبایی هایش بسیاری را از اقصی نقاط جهان به سوی خود می کشاند. گردشگران بسیاری راهی این دیار می شوند تا به گوشه گوشه اش سر بزنند و غرق در تماشای سازه های چشم نوازش شوند. شاید به راستی لقب نصف جهان شایسته ی این خطه ی کهن سرزمین مان است که تاریخ را این چنین با شکوه روایت می کند.

بناهایی که شاید تاریخ را همچون رازی سر به مهر تا ابد در سینه ی خود حفظ نمایند و یا با نشانه هایی ما را به کشف واقعیت راهنمایی کنند. این یادگاری های تاریخی در هر نقطه ای از شهر قد برافراشته و با تمام بی مهری های روزگار استوار مانده اند تا با شکوه و عظمت خودشان حیرت رهگذران را بر انگیزند.

پیش از این هم بار سفر بستیم و به سراغ بناهای تاریخی اصفهان رفتیم. راهی کوچه پس کوچه هایش شدیم، بر روی پل های تاریخی قدم زدیم، بناهای مذهبی را از نظر گذراندیم و هر آنچه که چشممان را نوازش کرد با شما در مطالب زیر به اشتراک گذاشتیم:

جاذبه های گردشگری اصفهان ؛ پل ها و مناره های تاریخی

جاذبه های گردشگری اصفهان ؛ کلیساهای تاریخی

جاذبه های گردشگری اصفهان ؛ مساجد تاریخی

جاذبه های گردشگری اصفهان ؛ آرامگاه های تاریخی شهر

جاذبه های گردشگری اصفهان ؛ مدارس تاریخی

باز هم می خواهیم به این شهر قدم بگذاریم و گوشه ای دیگر از سازه های تاریخی آن را در نقاط مختلف جستجو کنیم تا در سفرتان به اصفهان هیچ یک از آنها را از دست ندهید و سفری کامل را برای خودتان رقم بزنید.

با کارناوال قدم به نصف جهان بگذارید…

1- کاخ چهلستون

یکی از تماشایی ترین بناهای تاریخی اصفهان کاخ چهل ستون می باشد که مساحتی بالغ بر 67000 متر مربع را به خود اختصاص داده است. این بنا در میان باغی چشم نواز قرار دارد و هسته ی اولیه ی آن کوشکی است که شاه عباس اول، آن را بنا نهاد و در سلطنت شاه عباس دوم، با اعمال تغییراتی کلی در بنا، تالار آینه، تالار 20 ستون، دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوان های طرفین سالن پادشاهی و حوض بزرگ مقابل تالار با تمام تزیینات نقاشی و آینه کاری و کاشی کاری دیوارها و سقف ها به آن افزوده شد.

این شاهکار معماری ایرانی در تاریخ 15 دی سال 1310 با شماره ی 108 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

هزینه بازدید از کاخ و باغ مجموعه : 3000 تومان – برای گردشگران خارجی 20000 تومان

آدرس: میدان امام حسین – خیابان استانداردی

2- کاخ هشت بهشت

کاخ هشت‌ بهشت یک کاخ تاریخی در شهر اصفهان است که در دوران حکومت شاه سلیمان صفوی و به سبک معماری اصفهانی در دو طبقه و در میان باغی بزرگ ساخته شد. این کاخ روزگاری به عنوان زیباترین کاخ عالم شناخته می شد. این بنا از حیث تزیینات یکی از نمونه های کم نظیر معماری ایرانی در عصر صفویه است و به گفته برخی از کارشناسان تاریخ، این عمارت برای هشت سوگلی حرم پادشاه در نظر گرفته شده بود و 4 نفر در طبقه ی همکف و 4 نفر در طبقه ی اول زندگی می کردند.

یکی از ویژگی های قابل توجه بنا وجود یکپارچگی در میان فضاهای آن است و در عین تنوع و گوناگونی فضاها وحدت در میان آنها به چشم می خورد. سقف پوشیده از مقرنس های گچی و آینه کاری های بر روی دیوار از دیدنی ترین قسمت های این بنا به شمار می روند.

نام این عمارت از تاریخ 22 آذر 1313 با شماره 227 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

هزینه بازدید از کاخ و باغ مجموعه : 3000 تومان – برای گردشگران خارجی 20000 تومان

آدرس: خیابان باغ گلدسته، پارک شهید رجایی

3- عمارت عالی قاپو

عمارت عالی قاپو نام بنایی باشکوه است که به عنوان یکی از مهم ترین شاهکارهای معماری اوایل قرن یازدهم هجری شناخته می شود. با توجه به منابع تاریخی، این عمارت نقش دروازه مرکزی و ورودی را برای کلیه ی قصرهای دوران صفویه در محدوده میدان امام ایفا می کرده و این میدان را به دولتخانه و عماراتی مانند رکیب خانه، جبه خانه، تالار تیموری، تالار طویله، تالار سرپوشیده و کاخ چهلستون و دیگر عمارات مربوط می ساخته است.

شالوده ی بنا در دوره شاه عباس اول ایجاد شد و در دوره های بعد، تغییراتی در آن صورت گرفت. با وجود آسیب هایی که در طول تاریخ به این بنا وارد شده اما هنوز هم می توان شاهکارهایی از تزیینات و نقاشی های عصر صفویه و تزیینات ویژه ی هر یک از 5 طبقه ی این عمارت و ایوان بزرگ آن را لمس نمود و زبان به تحسین گشود.

نام این عمارت از دو واژه عالی و قاپو تشکیل شده است که در کنار هم به معنای سردر بلند یا درگاه بلند به کار می روند. برای حفاظت از این اثر ارزشمند، نام آن را از تاریخ 15 دی سال 1310 در فهرست آثار ملی ایران قرار داده اند.

برای آشنایی بیشتر با این بنای با شکوه صفویه مطلب زیر را از دست ندهید:

عمارت عالی قاپو ؛ اصفهان ؛ یادگاری باشکوه از دوران صفویه

هزینه بازدید از کاخ و باغ مجموعه : 3000 تومان – برای گردشگران خارجی 20000 تومان

آدرس: ضلع غربی میدان امام

4- توحیدخانه

توحیدخانه نام بنایی مربوط به دوران صفویه است که در پشت کاخ عالی قاپو می باشد و در روزگاران قدیم به عنوان مطبخ و زندان کاخ مورد استفاده قرار می گرفته است. در منابعی آمده که این بنا در دوران شاه عباس اول به عنوان محلی برای تجمع صوفیان شناخته می شد و محل گرد هم آمدن آنها در شب های جمعه بود. آنها در این مراسم به جان شاه دعا می کردند و خود شاه نیز گاهی در این محل حضور می یافت. همین امر سبب شد تا توحیدخانه به عنوان یک مکان مقدس، معرفی گردد و  هیچ کس حق نداشت با سلاح به آن وارد شود.

در سال‌های حکومت قاجار، این بنا از رونق و تقدس افتاد و در دوران پهلوی نیز علاوه بر تبدیل گنبد بنا به زندان، در بخشی از زمین‌ های توحیدخانه ساختمان‌ هایی برای شهربانی ساخته شد.

آدرس: حیاط دانشکده معماری دانشگاه هنر اصفهان

5- سر در قیصریه

در ورودی اصلی بازار اصفهان یکی از سازه های دوران صفویه قرار دارد که با نام سردر قیصریه شناخته می شود. در گذشته این بنا 3 طبقه داشت که در اثر تخریب امروزه تنها دو طبقه از آن باقی مانده است. در طبقه ی تخریب شده نقاره خانه قرار داشت و به وسیله ی نواختن موسیقی در آن، اوقات روز به مردم اعلام می شد. طبقه ی دوم به  امور دفتری و بازرگانی اختصاص داشت و در پایین ترین طبقه حجره هایی برای خرید و فروش در نظر گرفته شده بود.

سردر قیصریه شامل چهار درب فرعی، یک دروازه اصلی و یک حوض می باشد و بر بالای آن نقاشی‌هایی به قلم رضا عباسی، ناقوس دیر هرمز و ساعت قلعه پرتغالی‌ها به چشم می خورد. نام این اثر در تاریخ 15 دی 1310 با شماره ی ثبت 103 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

برای آشنایی با بازار اصفهان مطلب زیر را بخوانید:

بازار اصفهان ؛ نماد شکوه صفویان در نصف جهان

آدرس: میدان امام – ورودی بازار

6- میدان امام ( نقش جهان )

میدان امام یا نقش جهان، میدانی مستطیل شکل با ابعاد 560 در 160 متر می باشد که در مرکز اصفهان قرار دارد و به عنوان یکی از مجموعه های تاریخی مهم شهر شناخته می شود. این میدان در دوران صفویان و در محل باغی به نام نقش جهان ایجاد شد و در سراسر دوران حکومت شاهان صفوی از رونق برخوردار بود اما در دوره های بعد دچار رکود گردید و آسب هایی به آن وارد شد.

در چهار سوی این میدان بناهایی تاریخی دیده می شوند؛ بناهایی همچون عالی‌قاپو، مسجد شاه (اصفهان)، مسجد شیخ لطف‌الله و سردر قیصریه. علاوه بر این جلوه های تاریخی، دور میدان 200 حجره ی دو طبقه وجود دارد که در اکثر آنها سوغات و صنایع دستی به فروش می رسند.

میدان نقش جهان از نخستین آثار ایرانی است که نامش در اردیبهشت سال 1358 با شماره 115 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و از تاریخ 8 بهمن 1313 نیز با شماره 102 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

7- آتشگاه

آتشگاه نام تپه ای تاریخی از جنس سنگ‌های رسوبی است که قدمتی تاریخی دارد و بنای آتشکده ای را از دوران ساسانیان بر فراز خود جای داده است. نام اصیل و کهن بنا مِهربین یا دژِ مهربین یا آتشکده ی مهربین می باشد و امروزه با نام آتشگاه یا کوهِ آتشگاه از آن یاد می شود.

بافت این ساختمان از لایه های خشت و نی است و در ارتفاع 100 متری نسبت به دشت های اطراف قرار دارد. پایه‌های بزرگ و خشتی، بقایایی از راه پله‌های کنده شده در قلب سنگ و سازه ای گرد و یک اتاق هشت گوشه همه ی آن چیزی است که از این ساختمان باقی مانده است. نقل است که موبدان زرتشتی، در این اتاق از آتش مقدس نگهداری می کردند.

این سازه ی کهن در تاریخ 11 آذر سال 1330 با شماره ی 380 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

آدرس: مسیر اصفهان – نجف آباد

8- مجموعه علیقلی آقا

علیقلی آقا نام یکی از خواجه سرایان نیکوکار در زمان شاه سلطان حسین صفوی بود که مجموعه ای شامل مسجد و بازار و سرا و چهار سو را در اصفهان بنا نهاد. هر یک از این بناها کاشیکاری های زیبایی دارند و در کنار یکدیگر در اوج شکوه و زیبایی به نظر می رسند. تکمیل این بنا تا زمان قاجار نیز ادامه داشت به طوری که کتیبه های موجود اضافه شدن شبستان به مسجد این مجموعه را در دوره ی قاجار تایید می کنند. در دوره پهلوی نیز نقاشی هایی به آن اضافه شد و پس از آن به مرور زمان قسمتهایی از آن از بین رفت. بر اساس اسناد و شواهد تاریخی این مجموعه حدود 315 سال قدمت دارد.

آدرس: محله بید آباد

9- سارویه

سارویه یا کهن دژ یا تپه اشرف اثری با قدمت 7000 سال است که در واقع بقایای یک کتابخانه بزرگ می باشد. در این کتابخانه، کتاب‌های فراوانی قرار داشته و در حمله اعراب به ایران ویران شده است. امروزه از آن شکوه تنها تپه ای باقیمانده که نامش از تاریخ 26 آبان سال 1375 با شماره ی 1770 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

آدرس: کنار پل شهرستان و در کناره شمالی زاینده رود

سخن آخر

آیا تا به حال به اصفهان سفر کرده اید؟

کدام یک از این جاذبه ها را از نزدیک دیده اید؟

چه بناهای دیگری را در اصفهان می شناسید؟

بی صبرانه منتظر نظرات و پیشنهادات شما عزیزان هستیم…