احتیاط و دوراندیشی در هر کاری شرط عقل است. بی‌توجهی به اقدامات پیشگیرانه و مخاطرات احتمالی خصوصاً در شرایط نامألوف و تجربه‌نشده می‌تواند ما را با دشواری‌هایی مواجه سازد. سفر فاصله گرفتن و فرا رفتن است. تجربۀ وضعیت‌های لمس‌نشده و فرارَوی از دایرۀ روزمرگی است و محاسن فراوانی دارد. سفر می‌تواند دیدمان را وسعت ببخشد و ما را با فرهنگ‌ها و شرایط متفاوت آشنا کند. سفر به زندگی‌مان عمق و معنای بیشتری می‌دهد و از این حیث یگانه است. ما در زمانۀ اطلاعات و ارتباطات و حل معماهای پیچیده به سر می‌بریم. از مرزهای فراوانی گذشته‌ایم و ناممکن‌ها را ممکن ساخته‌ایم. واقعیت این است که امروزه بسیاری از وقایع غیرمترقبه، مخاطرات احتمالی و بداقبالی‌ها را می‌توان پیش‌بینی و محدود کرد و کافی است تدابیر لازم برای مواجهه با شرایط را در اختیار داشته باشیم. با این حساب در صورت بروز مشکلات ساده و رایجی مثل گم‌شدن چمدان، مفقود شدن گذرنامه، جا ماندن از پرواز یا آسیب احتمالی در سفر باید بتوانیم به‌راحتی و عاقلانه بحران پیش‌آمده را مدیریت کنیم و از آشفتگی و هراس بی‌مورد بکاهیم. با ما در بامیلوبلاگ همراه شوید. این مقاله در رابطه با مهار مخاطرات غیرمترقبۀ و اشتباهات سفر است.
عازم سفر هستید. کتابچه‌های راهنما، لباس زیر اضافه و حتی بالشتک گردنی‌تان را برداشته‌اید؛ اما بدشانسی می‌آورید و با وضعیت غیرمنتظره‌ای روبه‌رو می‌شوید که می‌تواند به‌راحتی سفر برنامه‌ریزی‌شده‌تان را خراب کند. دور کردن ذهن از بداقبالی‌های احتمالی سفر مانع از بروزشان نمی‌شود؛ ولی اگر برای حوادث غیرمترقبه‌ای مثل به سرقت رفتن پاسپورت یا شکستن پا حین موج‌سواری آمادگی داشته باشید، دردسر کمتری متحمل می‌شوید. قبل از سفر اطمینان حاصل کنید که همۀ مراحل لازم را درنظر گرفته‌اید و اقدامات پیشگیرانه‌ای مثل چسباندن برچسبِ مشخصات به ساک و چمدان و تهیۀ کپی از شناسنامه و مدارک شناسایی را انجام داده‌اید تا اگر در سفر به مشکلی برخورد کردید، همین اقدامات ساده به کمکتان بیایند. اگر بدانید که در صورت وقوع حادثه چه باید بکنید در وقت و هزینه صرفه‌جویی می‌شود و با این کار مانع از خراب شدن تعطیلاتتان می‌شوید.
در این مقاله به 4 مورد از اشتباهات سفر اشاره می‌کنیم و راه‌های پیشگیری و مقابله با این وضعیت‌ها را ذکر خواهیم کرد.
1- مفقود شدن پاسپورت
بدترین کابوس مسافران این است که درِ کیف یا کوله‌پشتی‌شان را باز کنند و بفهمند که پاسپورتشان ناپدید شده است. سوای این‌که پاسپورتتان گم شده یا به سرقت رفته (ممکن است هرگز متوجه نشوید که چه بلایی سر آن شیء کوچک کبود رنگ آمده است)، اولین واکنش‌تان احتمالاً چنین چیزی است: همین حالا کاری کن!
این شانس کوچک وجود دارد که به اتاقتان برگردید و ببینید که پاسپورت پایین تخت افتاده است. پس برگردید به هتلتان و وجب به وجب اتاق را زیر و رو کنید تا بیابیدش. در غیر این صورت هم با سفارت تماس بگیرید و اعلام کنید که گذرنامه را از دست داده‌اید.
در این شرایط چه باید کرد؟
اول با پلیس و سپس با سفارتتان تماس بگیرید. باید شخصاً به سفارتخانه مراجعه کنید و درخواست صدور پاسپورت اضطراری کنید تا بتوانید به کشور بازگردید. پاسپورت اضطراری مدت زمان کوتاهی اعتبار دارد و به محض این‌که به کشورتان رسیدید باید درخواست کنید تا مجدداً برایتان پاسپورت صادر شود. پیش از بازگشت باید فهرست آیتم‌های ضروری برای دریافت پاسپورت اضطراری را بدانید. فهرست آیتم‌های ضروری را می‌توانید در سطور زیر بیابید. اما اگر چیزی به همراه ندارید، ممکن است از شما بخواهند که فرم اظهارنامۀ گذرنامه (AFFIDAVIT FORM) را برای تأیید هویتتان پر کنید. این فرم را یکی از همراهان شما پر می‌کند و با این کار هویت و ملیت شما را تأیید می‌کند.
چطور می‌توان پاسپورت اضطراری تهیه کرد؟
پیش از سفر یک “بستۀ ویژه برای دریافت پاسپورت اضطراری” تهیه کنید و به همراه داشته باشید. البته روال و فرایند دریافت پاسپورت اضطراری بسته به کشوری که به آن سفر می‌کنید ممکن است متفاوت باشد؛ اما فارغ از این‌که کشور مورد نظر چه باشد، به احتمال زیاد به این اقلام نیاز خواهید داشت:
- یک قطعه عکس گذرنامه‌ای
- یک قطعه عکس پرسنلی
- گواهی شهروندیِ کشور محل اقامت (که می‌تواند یک کپی از شناسنامه یا یک کپی از گذرنامۀ مفقود شده باشد)
- مدارکی برای اثبات خطِ سیر سفر (مثل بلیت‌های قطار یا هواپیما)
اکیداً توصیه می‌کنیم که همیشه یک نسخه کپی کاغذی و الکترونیکی از پاسپورتتان به همراه داشته باشید. مثلاً می‌توانید فایل PDF پاسپورت را در تلفن همراهتان ذخیره کنید. به ما اعتماد کنید و این توصیه را جدی بگیرید. مطمئن باشید که در صورت بروز حادثه، از دست دادن پاسپورت و گرفتار شدن در چرخۀ تعویض گذرنامه به این اقدام پیشگیرانه و هوشمندانه آفرین خواهید گفت و دردسر کمتری به بار می‌آید.
2- از دست دادن پرواز
واقعاً ناعادلانه است. هواپیما می‌تواند ساعت‌ها دیر کند و از این بابت هیچ عذر و تخفیف و توضیحی دریافت نمی‌کنید اما کافی است فقط 3 دقیقه تأخیر داشته باشید تا به‌اصطلاح پیچانده شوید. دوان‌دوان به سمت گیت می‌روید و با درهای بسته مواجه می‌شوید. اگر همیشه 3 ساعت قبل از پرواز در فرودگاه تشریف دارید و پیش خودتان فکر می‌کنید که فقط دقیقه نودی‌ها از پرواز جا می‌مانند در اشتباهید. لطفاً با ادامۀ مقاله همراه شوید تا ببینید که این اتفاق به‌راحتی برای هر کسی رخ می‌دهد. حادثه خبر نمی‌کند. این‌طور نیست که همه‌چیز در کنترل ما باشد و بهترین برنامه‌ریزی‌ها همیشه خوب از آب درآیند. رویدادهای فراتر از اختیار شما از ایجاد هر نوع مشکل در بازرسی امنیتی فرودگاه گرفته تا طوفانی‌شدن ناگهانی هوا و مانند این‌ها در کمین شما هستند و می‌توانند سبب شوند که پروازتان را از دست بدهید.
در این شرایط چه باید کرد؟
هواپیمایتان بدون شما پریده و جا مانده‌اید. باید بلافاصله به بخش خدمات هواییِ رزرو بلیت مراجعه کنید. این امکان وجود دارد که آنها بتوانند در پرواز بعدی جایی برای شما در نظر بگیرند. البته جبران هزینه‌ای که پرداخته‌اید به آژانس هواپیمایی‌تان بستگی دارد و قطعاً بررسی می‌کنند که آیا کاستی از جانب شما بوده است یا نه. اما این شانس وجود دارد که در اولویت پرواز بعدی قرار بگیرید. اگر هیچ پروازی موجود نباشد یا همۀ بلیت‌های بعدی هم رزرو شده باشند، لیست پروازهای روز آینده را چک کنید یا از خطوط هواییِ شرکای آژانس فعلی استعلام بگیرید. ممکن است شرکت هواپیمایی در این شرایط به شما کوپن (ووچر) ویژه ارائه کند؛ اما اگر چنین نشد باید برای پرداخت هزینۀ مجدد آمادگی داشته باشید. مسافرانی که پرواز خود را از دست می‌دهند گاهی ناچارند کل هزینۀ بلیت را مجدداً پرداخت کنند و این امکان وجود دارد که قیمت پرواز روز بعد با امروز تفاوت داشته باشد. پس باید نوسان قیمت را هم درنظر بگیرید. به این هشدار دقت کنید، خصوصاً اگر از آن دسته افرادی هستید که معمولاً زودتر از موعد به فرودگاه می‌روید و احتمال نمی‌دهید که چنین اتفاقی برایتان بیفتد. توجه داشته باشید که به‌ویژه در ایام تعطیلات و ازدحام مسافران ممکن است اتفاقات غیرمترقبه‌ای رخ دهد و شما مستثنی نیستید.
مسئلۀ دیگر باربری است. ممکن است پروازتان را از دست داده باشید درحالی که چمدان‌هایتان از سد بازرسی عبور کرده‌اند و درنتیجه احتمال زیادی وجود دارد که بدون شما سفر کنند. ممکن است در وضعیتی قرار بگیرید که چمدانتان به باربری ارسال شده است و مثلاً طبق قرار قبلی به باهاماس ارسال شده اما شما کماکان در فرودگاه سرد شیکاگو گیر افتاده‌اید. در این شرایط به پیشخوان اطلاعات پرواز و کنترل بلیت مراجعه کنید و از کارکنان این بخش بخواهید که بارتان را موقعیت‌یابی کنند. هواپیمایی در این شرایط می‌تواند از بار شما تا زمانی که به مقصد می‌رسید نگهداری کند و البته این درصورتی است که پیگیر باشید.
چه اقدامات پیشگیرانه‌ای می‌توان انجام داد؟
نخست این‌که بدون تأخیر به فرودگاه برسید. وب‌سایت فرودگاه را ببینید و زمانهای چک‌اوت (خروج) توصیه‌شده در سایت را کنترل کنید. برخی هواپیماها نسبت به سایرین چک‌این (ورود) و مراتب بازرسی طولانی‌تری دارند. اگر می‌خواهید مراقبت بیشتری به خرج دهید پیش از سفر از طریق اینترنت لیست سایر پروازها به مقصد موردنظر در تاریخ عزیمت را ببینید. شماره پروازهای جایگزین را جایی درج و ذخیره کنید که درصورت جا ماندن از پرواز از گزینه‌های دیگر مطلع باشید. گاهی‌وقت‌ها خصوصاً در شرایط از دست دادن پرواز می‌توان به بیمۀ مسافرتی به عنوان شبکۀ ایمنی الحاقی متوسل شد. قاعدتاً اگر به دلیلی مثل عدم تنظیم آلارم ساعت از پرواز جا مانده باشید، بیمۀ مسافرتی کارگشا نیست، اما دلایلی مثل ابتلا به بیماری، بروز حوادث طبیعی یا تصادف رانندگی را پوشش خواهد داد.
3- گم شدن چمدان
ساک‌ها و چمدان‌ها به این‌جا می‌رسند و روی نوار نقالۀ (بلت کانوایر) حمل بار (که به ریل حرکت محصولات در واحد پرداخت سوپرمارکت می‌ماند) به سمتتان سر می‌خورند. خب پس مال تو کو؟ حتی اگر دورتادور چمدانت نوار نئونیِ نارنجی بسته باشی که راحت‌تر تشخیص بدهی، حالا نمی‌توانی پیدایش کنی. وقتی مسافر دیگری آخرین بسته را از روی ریل برمی‌دارد، می‌فهمید که چه اتفاقی افتاده: هواپیمایی بار شما را گم کرده است.
در این شرایط چه باید کرد؟
پیش از هر چیز اطمینان حاصل کنید که رسید بارتان را دارید. هواپیمایی به احتمال زیاد، پذیرش یا دفتری در قسمت درخواست بار دارد. بلافاصله به آن‌جا بروید و فرم بار مفقوده را پر کنید. اگر شانس با شما یار باشد اتفاق خاصی نیفتاده است. مثلاً چمدانتان با تأخیر بارگیری شده یا در جای اشتباه قرار گرفته و در این صورت هواپیمایی آن را ظرف چند روز به هتل محل اقامتتان تحویل می‌دهد. اما اگر بارتان مفقود شده باشد و آنها قادر به بازگرداندن بار به شما نباشد می‌توانید ادعای خسارت کنید. احتمالاً باید فهرستی از آنچه در کیف یا چمدانتان بوده را در فرم ادعای خسارت ذکر کنید. در این صورت بهای تخفیف‌یافته (نه بهای معادل) اقلام داخل چمدان را دریافت می‌کنید. این بدان معنی است که ارزش کفش دوسالۀ 200 دلاری‌تان بیش از 200 دلار نخواهد بود و به قیمت کالای نو محاسبه نمی‌شود.
چه اقدامات پیشگیرانه‌ای می‌توان انجام داد؟
برای جلوگیری از مفقود شدن چمدانتان، تا جایی که ممکن است برچسب‌های اضافه را از سطح چمدان حذف کنید. این برچسب‌ها می‌توانند ماشین‌های اسکنر فرودگاه را به اشتباه بیندازند. علاوه بر این بهتر است اقلام با ارزش یا ضروری را در چمدان قرار ندهید و اطمینان حاصل کنید که نام و نشانی‌تان به وضوح در سطوح خارجی چمدان درج شده است. حتماً برچسبی از اطلاعات تماس خود را داخل چمدان و نیز به رسید بار الصاق کنید که در صورت از بین رفتن برچسب‌های خارجی به کارتان بیاید و بار شناسایی شود.
4- بیماری یا آسیب در سفر
دریافت مراقبت‌های بهداشتی در کشور خارجی می‌تواند برای مسافر به‌مثابۀ شوک فرهنگی باشد. ممکن است گذارتان به پزشکی بیفتد که قادر نباشد به انگلیسی صحبت کند و نتواند فرایند درمان در بیمارستان خارجی را به شما تفهیم کند. گذشته از آن بیمار شدن در خارج از مرزهای مألوف، می‌تواند هراس‌آور باشد. بهترین روش برای مقابله با بیماری یا آسیب در سفر این است که پیش از عزیمت خودتان را برای چنین رخدادی آماده کنید. خیلی مهم است که قبل از سفر شماره تماس‌های اضطراری کشورتان، شماره تلفن و نشانی سفارت و نیز اطلاعات پزشکان و بیمارستان‌های انگلیسی زبان را دراختیار داشته باشید.
در این شرایط چه باید کرد؟
درصورت ابتلا به هرگونه آسیب یا بیماری در اسرع وقت با مرکز مراقبت‌های بهداشتی تماس بگیرید. اگر خیلی سریع به داروهای ضروری نیاز دارید به پزشکتان تلفن کنید و از او بخواهید که با یک داروخانۀ محلی تماس بگیرد و داروی مورد نیاز را برای شما تجویز کند. اگر در هتل اقامت دارید و شرایط اضطراری و اورژانسی ندارید به پذیرش هتل مراجعه کنید. کارمند پذیرش می‌تواند با دکتر تماس بگیرد و از او بخواهد که برای ویزیت به هتل بیاید. درصورت نیاز به مراقبت‌های بیمارستانی با تاکسی به بیمارستان محلی بروید. اگر وضعیت مناسبی ندارید و امکان جستجو برایتان وجود ندارد، پذیرش هتل می‌تواند در این خصوص به شما کمک کند. مثلاً می‌تواند یکی از بیمارستان‌های مرتبط را به شما معرفی کند یا درصورت نیاز با واحد اورژانس تماس بگیرد. کتابچۀ راهنمای سفر هم می‌تواند اطلاعات تماس مورد نیاز را در اختیارتان قرار بدهد. از همه مهم‌تر اگر با کودکان سفر می‌کنید باید برای مراقبت‌های اورژانسی آمادگی داشته باشید. اگر در وضعیت درمانی خاصی هستید یا با شخصی هم‌سفرید که از نظر درمانی تحت نظر است، اگر در فعالیت‌های بالقوه خطرناک فیزیکی مثل اسب‌سواری، صخره‌نوردی یا کوه‌نوردی شرکت می‌کنید، اگر در جایی اردو زده‌اید یا به نواحی توسعه‌نیافته و فاقد امکانات رفاهی سفر کرده‌اید (که مثلاً از سبک تغذیۀ خاصی تبعیت می‌کند) باید به طور خاص خودتان را آماده کنید.
چه اقدامات پیشگیرانه‌ای می‌توان انجام داد؟
اگر به خارج از کشور سفر می‌کنید حتماً اطلاعات سفارت کشورتان را داشته باشید. وب‌سایت سفارتتان معمولاً حاوی فهرستی از پزشکان و بیمارستان‌های مورد تأیید است. اگر در داخل کشور سفر می‌کنید، با شرکت بیمه‌تان تماس بگیرید تا فهرستی از پزشکان و بیمارستان‌های تحت پوشش در منطقۀ عزیمت را در اختیارتان قرار بدهد. می‌توانید چند هفته پیش از سفر با شرکت بیمه تماس بگیرید که بتوانند در فرصت مناسب لیست مورد نظر را به شما ارسال کنند.
اطلاعات و اقلام ضروری در سفر برای مواجهه با مخاطرات احتمالی:
- شمارۀ همراه مطب و منزل پزشکتان
- اطلاعات تماس سازمان مراقبت پزشکی (HMO) یا شرکت بیمه
- اطلاعات تماس سفارتخانۀ کشورتان
- اطلاعات تماس یکی از بستگان یا آشنایان که در کشور شما زندگی می‌کند، خصوصاً اگر تنها سفر می‌کنید.
- از مخاطرات و بیماری‌های احتمالی در مقصد سفر آگاه باشید و پیش از عزیمت ایمن‌سازی کنید.
- اگر قصد دارید در منطقۀ دورافتاده‌ای اردو بزنید یا اقامت کنید، حتماً بستۀ کمک‌های اولیۀ پزشکی را به همراه داشته باشید. حتماً شخصی را در وطنتان از مسیر سفر آگاه کنید که اگر اتفاقی برایتان افتاد و قادر به تماس با مرکز اورژانس نباشید شخصی از مسیر سفر و محل اقامتتان اطلاع داشته باشد.
- و در پایان حتماً باید بیمۀ مسافرتی را در نظر بگیرید. بیمۀ مسافرتی از پوشش درمانی انتقالی برخوردار است. به این ترتیب اگر محل عزیمتتان امکانات و تجهیزات درمانی مناسب نداشته باشد و روند درمان هزینه‌بر و دشوار باشد، بیمۀ مسافرتی به کارتان می‌آید و هزینه‌های بیماری را پوشش می‌دهد.