عربستان و آمریکا برای فتح بازار گاز عراق خیز برداشته‌اند

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون، این روزها اما زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد که آمریکا با همکاری عربستان در صدد است تا جلوی واردات گاز عراق از ایران را بگیرد. در یک دهه گذشته و پس از ایجاد ثبات سیاسی در عراق دولتمردان این کشور به منظور ایجاد و توسعه زیرساخت‌های عمرانی و انرژی تصمیم به وارد کردن گاز به کشورشان گرفتند و ایران به دلیل همسایگی با عراق و با توجه به اینکه دومین دارنده ذخایر گازی در دنیاست، گزینه‌ای مناسب برای آن‌ها به شمار می‌رفت. نخستین قرارداد صادرات گاز به بغداد در سال 92 و چند ماه پیش از روی کارآمدن دولت یازدهم امضا شد. طبق این قرارداد خط لوله‌ای احداث شد که ظرفیت صادرات 35 میلیون مترمکعب گاز طبیعی در روز را دارد اما هم اکنون حدود 25 میلیون مترمکعب در روز به عراق صادر می شود. در حال حاضر نیز کشور عراق در راستای توسعه ظرفیت نیروگاهی خود نیاز بیشتری به گاز دارد و کشور ما می‌تواند منبع مطمئنی برای تامین این نیاز عراق باشد. با این وجود عربستان و آمریکا به منظور چیرگی بر بازار گاز عراق و همچنین کاهش نفوذ اقتصادی ایران در این کشور و ایجاد بازاری جدید برای خود هستند؛ امری که به عقیده کارشناسان در عملی کردن آن کاری از پیش نخواهند برد.

قرارداد گازی ایران و عراق

مذاکراتی که پیشتر برای صادرات گاز به بصره آغاز شده بود نیز در سال 94 به قرارداد منعقد شد و ایران برای تامین 25 میلیون مترمکعب گاز در روز متعهد شد. این خط لوله اما با 20 درصد ظرفیت خود فعال است و روزانه پنج میلیون مترمکعب گاز به بصره می‌رساند. مدت این قرارداد، 6 ساله و ظرفیت آن 60 میلیون مترمکعب در روز است که باعث شده عراق، مشتری اصلی گاز ایران روی کاغذ باشد. با وجود اینکه اصولا در قراردادهای صادرات گاز مدت زمان قرارداد 20 تا 25 ساله است اما این کشور به دلیل عدم چشم انداز دقیقی که در سیاست و اقتصاد خود داشت، مدت زمان قرارداد را 6 ساله تعیین کرد. طبق آخرین آمار رسمی، 82 درصد برق عراق، از گاز تامین می‌شود که این رقم در سال 2027 میلادی به 84 درصد خواهد رسید. عراق طی دو سال آینده سه نیروگاه جدید را به مدار خواهد آورد که به دلیل عدم تامین گاز مورد نیاز آن، به سمت جمع آوری گازهای همراه از میادین نفتی خود روی آورده است تا پس از پایان یافتن قرارداد خود با ایران، از این منابع بهره ببرد. با این وجود اما عراق همچنان با کمبود گاز مواجه خواهد بود؛ هم اکنون عراق در مجموع دو قراردادی که با ایران منعقد کرده است از 50 درصد ظرفیت دو خط لوله استفاده می‌کند که مهم‌ترین دلیل آن، نبود نیروگاه‌های جدید برای مصرف گاز و تبدیل آن به برق است.

پیشنهاد آمریکا

ظاهرا آمریکا به عراق اعلام کرده حاضر است با ایجاد تاسیسات دریافت ال ان جی، گاز این کشور را تامین کند. همچنین با توجه به زیرساخت‌های ضعیف برقی عراق و قطع جریان برق طی یک سال گذشته، حیدرالعبادی اعلام کرد برای تامین انرژی مورد نیاز این کشور با عربستان همکاری‌های جدی را آغاز خواهد کرد. چند هفته پیش نیز خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان از آمادگی کشورش برای تامین نیازهای عراق خبر داد. عربستان در گذشته نیز برای جلوگیری از توسعه همکاری های پاکستان با ایران پیشنهادات جذاب نفتی به این کشور ارائه کرد. در این خصوص احمد محبی، کارشناس انرژی به مهر گفته است: آمریکا و عربستان می خواهند با قطع صادرات گاز ایران به عراق طی چند سال آینده، به دو هدف عمده دست پیدا کنند. نخست آنکه عمق نفوذ راهبردی سیاسی – اقتصادی ایران را در عراق کاهش دهند و دیگر آنکه بازارهای جدیدی برای خود ایجاد کنند. اما با توجه به روابط حسنه دیپلماتیک ایران و عراق و همچنین اقتصادی بودن واردات گاز از ایران به دلایل مختلف، آن‌ها به هدف خود دست نمی یابند. از سوی دیگر آمریکا در تلاش است با ایجاد اختلال در تسویه پول گاز ایران، اختلاف عمیقی را میان بخش سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران ایجاد کند به این صورت که بخش اقتصادی کشور ادامه صادرات گاز به عراق را به دلیل عدم دسترسی به پول گاز، غیرمنطقی می دانداما نقد کردن پول گاز، راهکارهای خاص خود را دارد.

عراق امکانات تخلیه ال‌ان جی را ندارد

در خصوص اقدام آمریکا در زمینه واردات گاز عراق از ایران، محمود خاقانی، کارشناس بین المللی انرژی  می‌گوید: میزان گازی که ما به عراق صادر می‌کنیم، حجم بالایی نیست و عراق نیز با این گاز برق تولید می‌کند. نوع گازی هم که آمریکا به عراق صادر می‌کند ال‌ان‌جی است یعنی گاز طبیعی مایع است که عراق بندر و امکانات تخلیه این گاز را ندارد. بنابراین ما در حال حاضر درگیر نوعی جنگ روانی هستیم. نمونه این جنگ روانی را همین روزها نیز می‌بینیم که بی‌بی‌سی و سایر رسانه‌ها نیزدر این خصوص تبلیغ می‌کنند که کارگران مجتمع فولاد کفن پوشیدند و به در خانه نماینده ولی فقیه رفتند و شعارهای خشنی می‌دادند. به نظر می‌رسد که کاسبان تحریم در داخل که با ترامپ هماهنگ هستند به برخی از مسائل در داخل دامن می‌زنند و از سوی دیگر آمریکا جنگ روانی‌اش را بعد جدیدی می‌دهد. آمریکا اکنون به شدت عجله دارد و نگران شده که ایران توانسته این چند ماه را تحمل کند و اگر این تحمل ایران مدت‌زمانش طولانی شود، صحنه به ضرر آمریکا برمی‌گردد.

تکرار وضعیت موسسات مالی

مدیر اسبق انرژی، معادن و محیط زیست سازمان همکاری اقتصادی اکو ادامه می‌دهد: از آنجا که در حال حاضر در ماجراهای فرانسه فکر می‌کنم بعضی از مقامات ما نیز از هول‌حلیم در دیگ افتادند و نمی‌دانند که در اروپا روسیه و آمریکا در جایی می‌گویند که دشمن دشمن من، دوست من است. روسیه و آمریکا هر دو مایل هستند که اتحادیه اروپا از هم بپاشد و یکی از پایه‌های اصلی اتحادیه اروپا فرانسه است. فرانسه و آلمان تصمیم گرفتند که نیروگاه‌های هسته‌ای را بایگانی کنند و به سوی انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و کربنی بروند. برای این موضوع مجبور هستند که مالیات‌هایی را وضع کنند و هزینه‌ها را بالا ببرند و در شرایط فعلی از همین نقطه‌ضعف آن‌ها استفاده کردند. البته مکرون نیز جوانی و بی‌تجربه‌گی خودش را نشان داد. در ایران می‌بینیم کسانی که شرکت‌های سود‌ده دولتی ما را در دولت دهم مثل نیشکر هفت‌تپه مثل فولاد خوزستان مفت خریدند، در این مدت هم این شرکت‌ها را فقط دوشیدند و منافع‌شان را برداشتند. حالا من نگرانی‌ام این است که این کارگران هفت‌تپه و کارگران فولاد خوزستان نمی‌دانند که آلت دست همان‌هایی هستند که این کارخانه‌ها را مفت خریدند. این‌ها در این کارخانه‌ها سرمایه‌گذاری نکردند، تکنولوژی جدید نیاوردند و حالا حقوق کارگران را نمی‌دهند. مثلا همان 30 هزار میلیارد تومانی که موسسات مالی اعتباری سر مردم کلاه گذاشتند و بعد دولت را مجبور کردند که پول چاپ کن وپول این‌ها را بده حالا هم دارند دولت را مجبور می‌کنند که این کارخانه‌ها را دوباره دولتی کند. این شعار کارگران است و بعد در راستای این هم شایعات دیگری که معنای آن به هم زدن رابطه ایران و عراق است، به گوش می‌رسد. اگر عراق بگوید من گاز را از ایران نمی‌خرم این تازه به نفع ایران است چون هنوز معلوم نیست که عراق پول دارد به ایران بدهد یا نه. این در حالی است که عراق توانایی پرداخت پول برقش را هم ندارد. بنابراین این‌ها شایعات جنگ روانی است چه در داخل که الان شاهدش هستیم و چه در ارتباط با کشورهای همسایه. علتش هم این است که ترامپ تحت فشار است و می‌خواهد هر چه زودتر ایران گفتمانی داشته باشد تا بتواند این را در سیاست داخلی آمریکا بفروشد. حالا ایران هم باید مترصد فرصت باشد. در مورد این خبر نیز می‌توان آن را به مصاحبه خانم موگرینی متصل دانست که گفته تا آخر امسال نظام مالی برای تجارت با ایران را فعال می‌کنیم.

حلقه‌های متصل زنجیر

خاقانی در پایان می‌گوید: همه این‌ها را شما در یک مجموعه باید ببینید. اتفاقاتی که در اهواز می‌افتد، شایعاتی که آمریکا مطرح می‌کند، مشکلاتی که بن‌سلمان با آن دست به گریبان است و ما همه در یک منطقه‌ایم. وزیر خارجه انگلیس درست گفت که این منطقه مثل یک بشکه باروت است، حالا باید تدبیر به خرج دهیم.