هیچ چیز بیشتر از برداشت محصول یک گیاه پر بار و سراسر قرمز گوجه خوشایند نیست! اگر فکر میکنید باید باغچهای بزرگ داشته باشید و باغبانی حرفهای باشید تا بتوانید گوجه بکارید و گوجه برداشت کنید، سخت در اشتباه اید!
درمورد بقیه گیاهان هم این طور است که مزه میوهای که خودمان پرورش میدهیم با آنهایی که از بازار میخریم متفاوت است، اما در مورد گوجه این تفاوت به قدری زیاد است که حاضر میشوید همه زحمات پرورش آن را به جان بخرید (البته زحمت چندانی ندارد) تا طعم گوجه خودتان را بچشید. پس این تابستان کمر حمت ببندید و گوجه بکارید. همانطور که گفتیم برای کاشت این گیاه نیاز به باغچه یا حتی فضایی بزرگ ندارید و تنها گلدانی با سایز متوسط کافی است.
گیاه گوجهتان را میتوایند درون اتاق، پذیرایی، بالکن یا پاسیوتان پرورش دهید.
گونه گوجه را انتخاب کنید
همانطور که میدانید گیاه گوجه انواع و اقسام دارد. چه نوع گوجهای را برای پرورش میپسندید؟ گوجه معمولی، گوجه گیلاسی، گوجه بنفش، گوجه زرد و …؟ پس قبل از هر کاری باید درمورد گونه گوجه تصمیم بگیرید و این را هم بدانید که هر نوع گوجهای را میتوان در گلدان کاشت، از گوجههای گیلاسی کوچک گرفته تا گوجههای بزرگی که نیاز به داربست دارند. اما باید این را به خاطر داشته باشید که هر چه گیاه بزرگترین انتخاب کنید، گلدانتان هم باید بزرگتر شود.
گوجههای معمولی به ارتفاع 180 سانتی متر یا بیشتر میرسند. گوجه گیلاسی انتخابی عالی برای کاشتن درون گلدانهای آویز است، تنها تصور کنید گوجههای رسیده قرمز آن چه نمایی به خانهتان میدهند!
گلدانی انتخاب کنید
وقتی که نوع گوجهتان را انتخاب کردید، باید گلدانی برای کاشت آن پیدا کنید. خب در انتخاب گلدان خسیس بازی درنیاورید و گلدانی بزرگ انتخاب کنید. گلدانتان باید حداقل 30 سانتی متر و در حالت ایدهآل 60 در 60 اشد. اگر گیاه را درون گلدانهای آویز میکارید باید تصمیم بگیرید که آن را کجا نصب کنید و در زیر آن سطحی برای حفاظت بیشتر قرار دهید تا با بزرگ شدن گیاه و سنگین شدن گلدان، گلدن سقوط نکند. هر گلدانی که انتخاب میکنید مطمئن شوید سوراخهای زهکش بزرگی در کف خود دارد.
خاک انتخاب کنید
گیاه گوجه به مواد غذایی زیادی نیاز دارد. میتوانید خاکی انتخاب کنید که با کود مخلوط شده باشد و یا خاک گلدانی معمولی استفاده کنید و بعدا خودتان به آن کود بدهید. در روش دوم کودی مخصوص گوجه انتخاب کنید، کودی که مواد غذایی را به آرامی آزاد کند و به تدریج در اختیار گیاه بگذارید. قبل از کاشت گوجه درون گلدان کود را به خوبی با خاک مخلوط کنید و سپس گیاه را بکارید.
خودتان هم میتوانید خاکی برای گوجهتان درست کنید. برای این کار 3 قسمت خاک باغچه را با 3 قسمت کمپوست ارگانیک (روش ساخت کمپوست خانگی ارگانیک در پستهای قبلی بخش طبیعت آمده است) و 2 قسمت شن مخلوط کنید.
برای گلدانهای آویز به خاکی سبکتر احتیاج دارید. برای ساخت این خاک 1 قسمت ورمیکولیت باغبانی را با 1 قسمت پیت موس خرد شده و نصف قاشق غذاخوری دولمیت آهک، سوپر فسفات و یک کود 5 – 10 – 5 مخلوط کنید.
دانه را بکارید
همه گوجهها به وسیله دانه تکثیر میشوند اما بعضی باغبانان و تازه کارها این پروسه را کوتاه میکنند و نشا گوجه را خریداری میکنند. اگر میخواهید خودتان گوجههاتان را از دانه بکارید، گلدانهایی کوچک یا سینی جوانه زنی بذر را با خاکی استریل و مخصوص جوانه زنی پر کنید قبل از اینکه دانهها را در خاک بکارید آن را کاملا مرطوب کنید. دانهها را بر روی خاک بپاشید و سپس با دست به نرمی درون خاک هلشان دهید. سپس تا زمانی که گیاه جوانه بزند و جان بگیرد خاک را به طور مرتب مرطوب نگه دارید. تا زمانی که گیاه را به گلدان اصلیاش منتقل کنید خاک را به خوبی آبیاری کنید.
گلدانهای نشا را به مکانی گرم (مثلا در بالای یخچال) منتقل کنید تا دانهها جوانه بزنند. سپس زمانی که اندازه جوانهها به 1٫5 سانتی متر رسید، گلدان آنها را به مکانی با آفتاب مستقیم، مثلا جلوی یک پنجره جنوبی، منتقل کنید و یا آنها را در زیر نور مصنوعی قرار دهید. زمانی که اندازه جوانهها به 3 سانتی متر رسید، جوانههای نازک، لاغر و مریض را از خاک بیرون آورید تا جا برای رشد جوانههای قویتر بیشتر شود. زمانی که ارتفاع جوانهها به 5 تا 7٫5 سانتی متر رسید آماده انتقال به گلدان اصلی هستند!
گوجه گرما را دوست دارد پس برای بیرون گذاشتن گلدان آن در بیرون از خانه صبر کنید تا دمای شب حداقل به 10 درجه سانتی گراد برسد. بعد از این زمان هم نباید گلدانها را یک باره در آفتاب قرار دهید و باید ابتدا آنها را به شرایط عادت دهید. به این صورت که در روزهای اول گیاهان را تنها چند ساعت در آفتاب مستقیم قرار دهید و در شب دوباره آنها را به درون خانه آورید. در طی یک هفته و به تدریج گوجههاتان را عادت دهید. بعد از آن گیاه آماده است تا به طور کامل در بیرون از خانه نگهداری شود (البته اگر میخواهید گیاهتان را در بیرون از خانه نگهداری کنید).
مکانی آفتابی آماده کنید
گیاه گوجه عاشق گرما و آفتاب است. گوجه باید آفتاب مستقیم داشته باشد تا رشد کند. البته نیاز نیست که تمام روز آفتاب مستقیم بخورد؛ نیاز این گیاه به نور با دریافت 6 تا 8 ساعت آفتاب مستقیم برطرف میشود. البته در صورت نبود آفتاب مستقیم هم گیاهتان رشد میکند و میوه میدهد اما گیاهی ضعیف خواهد شد و دیر به محصول میرود و گوجههایی کوچک میدهد.
گیاه را به خوبی آبیاری کنید
راه راضی نگه داشتن گوجه این است که خاکش را همواره مرطوب، و نه خیس، نگه دارید. مقدار آبی که گیاهتان نیاز دارد به عوامل زیادی مانند باد، درجه حرارت، رطوبت و سایز گلدان بستگی دارد. گیاهی متوسط که در منطقهای متعادل کاشته شده ممکن است چند بار در هفته به آبیاری نیاز داشته باشد در حالی که گیاهی بزرگ در منطقهای گرم به آبیاری روزانه نیاز دارد.
برای آنکه متوجه شوید چه زمانی گیاهتان را آبیاری کنید چند سانتی متر از سطح آن را با انگشت بکنید. اگر خاک در این ناحیه خشک بود گیاه را به خوبی آبیاری کنید، به نحوی که آب از سوراخهای زهکش زیر گلدان بیرون بریزد. اما اگر خاک مرطوب بود گیاه را آبیاری نکنید اما روز بعد دوباره خاک را چک کنید.
در هنگام آبیاری حواستان باشد تنها خاک را آبیاری کنید، آبیاری شاخسار باعث بروز بیماریهای قارچی در اکثر گیاهان، به خصوص گوجه، میشود.