تمبر هندی، نوعی میوهٔ مناطق گرمسیری است. در سراسر دنیا، از این میوه برای تهیهٔ غذاهای مختلفی استفاده می‌کنند و خواص دارویی فراوانی دارد. در این مطلب با خواص تمبر هندی آشنا می‌شوید. اگر می‌خواهید بدانید تمبر هندی چیست، چه خواصی برای سلامتی دارد و نحوهٔ مصرف آن چگونه است، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
تمبر هندی چیست؟
تمبرهندی درختی با چوب سخت و اسم علمی آن Tamarindus indica است. این درخت، بومی آفریقاست ولی در هند، پاکستان و سایر مناطق گرمسیری رشد می‌کند.
این درخت، غلاف‌هایی شبیه به دانه لوبیا تولید می‌کند که درون آن، دانه‌هایی وجود دارد. دانه‌ها با پالپی فیبردار احاطه شده‌اند. پالپ میوه‌های کال‌تر، سبز و ترش‌مزه است. هر چقدر که رسیده‌تر می‌شود، آب‌دارتر شده و طعم آن به سمت ترشی و شیرینی می‌رود. جالب است بدانید که تمبر هندی را گاهی با نام خرمای هندی می‌شناسند. این میوه، کاربردهای فراوانی دارد؛ برای آشپزی، به‌عنوان یک داروی گیاهی و… از آن استفاده می‌کنند.
این میوه گرچه بومی نواحی آفریقایی است، این روزها به سراسر دنیا رسیده، در کشورهای مختلفی کشت می‌شود و تقریبا در همهٔ مناطق گرمسیری پرورش داده می‌شود. چون خواص فراوان و طعمی منحصربه‌فرد دارد، مورد توجه قرار گرفته است.
هزاران سال است که این میوه کشت می‌شود و در حدود 5 هزار سال پیش راه خود را به آسیا باز کرده است. این میوه حدود 500 سال پیش توسط مهاجران اسپانیایی به آمریکا رفته است. امروزه، آمریکای جنوبی و مکزیک بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان این میوه در سراسر دنیا هستند.
خلاصه: تمبر هندی درختی گرمسیری است که در بسیاری از مناطق گرمسیری در سراسر دنیا رشد می‌کند. این درخت، غلاف‌هایی تولید می‌کند که با پالپی ترش و شیرین و دانه‌های تمبر هندی پر شده است.
طعم تمبر هندی
تمبر هندی، میوه‌ای لذیذ با طعمی ترش و شیرین است. این میوه، هم مصارف دارویی و هم مصارف غذایی متعددی دارد. از آنجایی که طعمی منحصربه فرد دارد، افراد، واکنش‌های بسیار متفاوتی نسبت به طعم آن دارند. بعضی از مردم بلافاصله بعد از امتحان کردن تمبر هندی، عاشق طعم آن می‌شوند و بعضی دیگر از آن متنفر می‌شوند.
خواص شگفت‌انگیز تمبر هندی
9. بهبود عملکرد دستگاه گوارش
تمبر هندی مدت‌های زیادی است که به‌عنوان ضدیبوست طبیعی شناخته می‌شود. وجود فیبرهای غذایی فراوان در این میوه، باعث این ویژگی شده است. مصرف تمبر هندی به شکل میوه یا ادویه، عملکرد دستگاه گوارش را بهبود می‌بخشد. وجود فیبر فراوان باعث می‌شود که با مصرف این میوه، مدفوع به‌راحتی از دستگاه گوارش دفع شود.
این میوه یک مادهٔ صفراوی است؛ یعنی باعث می‌شود غذا سریع‌تر و راحت‌تر هضم شود. فیبر موجود در تمبر هندی، گوارش غذا را تسهیل می‌کند.
همهٔ این ویژگی‌ها دست به دست هم می‌دهند تا تمبر هندی، ویژگی‌های ضدیبوستی داشته باشد. این میوه برای کسانی که یبوست مزمن دارند، بسیار مفید است. جالب اینجا است که فیبر از شل شدن بیش‌ازحد معمول مدفوع هم جلوگیری می‌کند. یعنی تمر هندی در عین حال که داروی یبوست است، برای درمان اسهال مزمن نیز مفید است.
8. حفاظت از سلامت قلب
تحقیقاتی که نتایج آن در ژورنال غذا و سم‌شناسی به چاپ رسیده است، نشان می‌دهد که تمبر هندی بر کاهش فشار خون و کلسترول خون مؤثر است. فیبر موجود در تمبر هندی یکی از مهم‌ترین عواملی است که بر کاهش کلسترول تأثیرگذار است. فیبر، کلسترول‌ها LDL اضافه را از رگ‌ها و شریان‌ها دور می‌کند.
پتاسیم موجود در تمبر هندی، مسئول کاهش فشار خون است. پتاسیم یکی از موادی است که سبب اتساع عروق و کاهش استرس وارد بر سیستم قلبی عروقی می‌شود.
مقدار زیاد ویتامین C نیز از دیگر عوامل مؤثر در بهبود عملکرد سیستم قلبی و عروقی است. ویتامین C نوعی آنتی‌اکسیدان است که تأثیر رادیکال‌های آزاد در بدن را کاهش می‌دهد. رادیکال آزاد، نتیجه‌ٔ متابولیسم سلولی است و از عوامل مخربی است که با بیماری‌های قلبی و سایر بیماری‌ها در ارتباط است.
7. بهبود گردش خون
تمبر هندی منبع غنی از آهن است. مصرف هر واحد تمر هندی، بیش از 10 درصد از نیاز روزانه بدن به آهن را تأمین می‌کند. مقدار کافی آهن در بدن، میزان گلبول‌های قرمز خون را در حد مناسب و مطلوبی نگه می‌دارد. این مقدار گلبول قرمز، اکسیژن لازم را برای عملکرد صحیح عضلات و سایر اندام‌های بدن تأمین می‌کند.
کمبود آهن باعث ایجاد بیماری‌هایی مثل کم خونی می‌شود. بارزترین علائم کم‌خونی عبارت‌اند از ضعف، خستگی، سردرد، اختلالات شناختی و ناراحتی‌های معده. بنابراین، برای اینکه احتمال ابتلا به کم‌خونی را کاهش دهید، از مصرف تمبر هندی غفلت نکنید.
6. بهبود عملکرد سیستم عصبی
یکی از مواد مغذی موجود در تمبر هندی، انواع ویتامین‌های گروه B است. تیامین یکی از مهم‌ترین بخش‌های خانواده ویتامین B، در تمبر هندی به‌وفور یافت می‌شود. تیامین، مسئولیت بهبود عملکرد سیستم عصبی را بر عهده دارد. همچنین، رشد عضلات از دیگر وظایف این ویتامین در بدن است. تیامین عامل اصلی فعال نگه داشتن بدن، حفظ انعطاف پذیری و قوی ماندن است.
5. کاهش وزن
یکی از عناصر منحصربه فردی که می‌توان از تمبر هندی استخراج کرد و می‌توانید از خواص آن در قالب ادویه استفاده کنید، هیدروکسی سیتریک اسید است. این اسید رابطه مستقیمی با کاهش وزن دارد چون می‌تواند آنزیم‌های مسئول ذخیره‌سازی چربی در بدن را مهار کند.
تمبر هندی علاوه‌براین، موجب کاهش اشتها می‌شود، چون سروتونین انتقال‌دهنده عصبی را افزایش می‌دهد. تحقیقات در مورد تأثیر تمبر هندی بر کاهش وزن، ادامه دارد. به‌نظر می‌رسد که تمبر هندی می‌تواند مکملی عالی برای کاهش وزن باشد.
4. کنترل دیابت
تمبر هندی علاوه بر اینکه مانع افزایش وزن می‌شود، آنزیم‌های آلفا آمیلاز را مهار می‌کند. این آنزیم مانع جذب کربوهیدرات‌ها می‌شود. رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات می‌تواند میزان سطح انسولین و گلوکز را افزایش دهد که این مشکل بزرگی برای مبتلایان به دیابت است. تمر هندی می‌تواند این نوسانات را کنترل و نظارت کند.
طبق نتایج یک تحقیق، تقریبا نیمی از آمریکایی‌ها کمتر از نیاز روزانه‌ٔ خود منیزیم مصرف می‌کند که این عاملی برای بیماری‌های مختلف از جمله دیابت نوع دوم است. بنابراین، مقدار زیاد منیزیم موجود در تمبر هندی به تسکین دیابت کمک می‌کند.
3. ویژگی‌های ضدالتهابی
لوپئول، ماده‌ای است که در تمبر هندی وجود دارد. این ماده خواص ضدالتهابی و ضدسرطانی دارد. روغن عصاره تمبر هندی، ویژگی‌های ضدالتهابی متعددی از جمله کاهش درد مفاصل و بهبود آرتریت، بیماری‌های رماتیسمی و نقرس دارد. این ماده همچنین سوزش چشم، ورم ملتحمه و بیماری‌های التهابی مشابه را درمان می‌کند. به همین دلیل است که تمبر هندی برای تهیهٔ داروهای گیاهی زیادی که برای درمان التهاب است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2. تقویت سیستم ایمنی
ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی تمبر هندی در تحقیقات متعددی ثابت شده است. مقدار بالای آنتی‌اکسیدان‌ها، همچنین سطح بالای ویتامین c، تمر هندی را به یک مادهٔ فوق‌العاده برای تقویت سیستم ایمنی بدن تبدیل کرده است. همچنین، تمبر هندی می‌تواند بدن‌تان را در برابر عفونت‌های میکروبی و قارچی حفظ می‌کند.
تمبر هندی، به‌خاطر ویژگی‌های ضدعفونی‌کننده و ضدباکتریایی، بروز بیماری‌های انگلی را کاهش می‌دهد. از بین بردن کرم‌های معده در کودکان، یکی از مصارف این میوه است که در نواحی گرمسیری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
1. مبارزه با میکروب‌ها
عصاره تمبر هندی، حاوی عناصر طبیعی متعددی است که تأثیرات ضدمیکروبی دارند. در واقع این میوهٔ پرخاصیت، ویژگی‌های ضدقارچی، ضدویروسی و ضدباکتریایی دارد. در طب سنتی نیز از آن برای درمان مالاریا استفاده می‌کردند. از آنجایی که این روزها مقاومت آنتی‌بیوتیکی افزایش یافته است، محققان در تلاش‌اند تا از داروهای گیاهی برای مبارزه با باکتری‌ها استفاده کنند.
کاربردهای تمبر هندی
روش‌های زیادی برای مصرف تمبر هندی و بهره بردن از خواص درمانی آن وجود دارد از جمله اینکه:
- این میوه را می‌توان خام مصرف کرد.
- این میوه را بعد از اینکه کاملا رسید، می‌توان برای تهیهٔ دسرها استفاده کرد.
- می‌توانید تمبر هندی را خشک و سپس آسیاب کنید و به‌عنوان ادویه از آن استفاده کنید.
- غالب‌اوقات به‌شکل سس یا مربا استفاده می‌شود.
- در بعضی از کشورهای دنیا آن را خشک می‌کنند و بعد از فراوری کردن به‌شکل آب‌نبات در می‌آورند.
- در آسیا و آمریکای جنوبی، تمبر هندی را در برخی از غذاها و انواع سوپ می‌ریزند تا از خواص آن نهایت بهره را ببرند.
1. استفاده از تمبر هندی در تهیهٔ غذا
از پالپ تمر هندی در جنوب و جنوب شرق آسیا، مکزیک، خاورمیانه و کارائیب در تهیه‌ی غذاها استفاده می‌شود. دانه‌ها و برگ‌های این درخت نیز خوردنی است.
برای تهیهٔ انواع سس‌ها، مارینه‌ها (مزه‌دار کردن غذا)، نوشیدنی و دسر از تمبر هندی استفاده می‌کنند. همچنین تمبر هندی یکی از مواد اصلی تشکیل‌دهنده‌ٔ سس ووسترشر است.
2. مصارف تمبر هندی برای درمان بیماری‌ها
تمبر هندی نقش مهمی در طب سنتی دارد. از نوشیدنی آن برای درمان اسهال، یبوست، تب و زخم‌های گوارشی استفاده می‌کنند. از پوست تنه درخت و برگ‌های آن نیز برای ترمیم زخم‌ها استفاده می‌شود.
محققان امروزه در حال مطالعهٔ بیشتر در مورد خواص درمانی احتمالی این میوه هستند.
پلی فنول موجود در تمبر هندی، دارای آنتی اکسیدان و خواص ضدالتهابی است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که از بدن در برابر بیماری‌هایی مثل بیماری های قلبی، سرطان و دیابت پیشگیری کند.
عصارهٔ دانه‌ٔ تمبر هندی به کاهش فشار خون کمک می‌کند و عصارهٔ پالپ آن برای کمک به کاهش وزن و پیشگیری از بیماری کبد چرب مفید است.
3. کاربردهای تمبر هندی در خانه‌داری
از پالپ تمبر هندی می‌توانید به عنوان ماده‌ای برای براق کردن فلزات استفاده کنید. این میوه حاوی اسید تارتاریک است که برای از بین بردن جرم فلزات مس و برنز کاربرد دارد.
خلاصه: از تمبر هندی به‌عنوان طعم‌دهنده برای تهیهٔ بسیاری از غذاها و سس‌ها استفاده می‌شود. این میوه، خواص درمانی هم دارد و علاوه‌براین از آن می‌توان به‌عنوان جرم‌گیر فلزات نیز استفاده کرد.
تمبر هندی سرشار از مواد مغذی مختلف است. یک فنجان معادل 120 گرم از پالپ این میوه حاوی مواد زیر است:
- منیزیم: 28 درصد از نیاز روزانه
- پتاسیم: 22 درصد از نیاز روزانه
- آهن: 19 درصد از نیاز روزانه
- کلسیم: 9 درصد از نیاز روزانه
- فسفر: 14 درصد از نیاز روزانه
- ویتامین b1 (تیامین): 34 درصد از نیاز روزانه
- ویتامین b2 (ریبوفلاوین): 11 درصد از نیاز روزانه
- ویتامین b3 (نیاسین): 12 درصد از نیاز روزانه
به غیر از موراد بالا، مواد مغذی دیگری چون ویتامین c، ویتامین k، ویتامین b6، فولات، ویتامین ب 5، مس و سلنیوم در این میوه وجود دارد.
این میوه همچنین حاوی 6 گرم فیبر، 3 گرم پروتئین و یک گرم چربی است. در مجموع 287 کالری دارد که بیشتر آن از قند است.
در واقع، یک فنجان تمبر هندی، حاوی 69 گرم کربوهیدرات به شکل قند است که برابر است با 17/5 قاشق چای‌خوری شکر.
با وجود این مقدار بالای قند، تمبر هندی به‌عنوان میوه، شکر افزوده نیست؛ یعنی از آن دسته مواد قندی نیست که با سندرم متابولیک و دیابت در ارتباط است.
با وجود این، تمبر هندی نسبت به بسیاری از میوه‌های دیگر، کالری بالایی دارد و برای کسانی که در تلاش‌اند تا میزان کالری ورودی بدن را کنترل کنند، ممکن است مشکل‌ساز شود.
این میوه حاوی پلی‌فنول است. این عنصر گیاهی خواص فراوانی برای سلامتی دارد و بسیاری از انواع آن به‌عنوان آنتی‌اکسیدان در بدن عمل می‌کنند.
خلاصه: تمبر هندی حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی، آمینواسیدها و عناصر گیاهی ارزشمند است. همچنین، مقدار بالایی قند و کالری دارد.
نحوه عرضه تمبر هندی
تمبر هندی به شکل‌های آماده مثلا آب‌نبات و شربت‌های مخصوص هم عرضه می‌شود.
این میوه را به شکل خالص در سه مدل مختلف می‌توانید پیدا کنید:
غلاف‌های خام
این غلاف‌ها نوعِ فراوری‌نشده تمبر هندی است. این میوه به‌شکل دست‌نخورده عرضه می‌شود و به‌راحتی می‌توانید غلاف آن را باز و پالپ تمبر هندی را خارج کنید.
قطعات مسطح و فشرده
این شکل از تمبر هندی از طریق جدا کردن پوسته و هسته‌های تمبر هندی، فشار دادن پالپ آن و ایجاد قطعات مسطحی از پالپ، عرضه می‌شود. این مرحله، مرحله‌ای بعد از تمبر هندی خام است و مراحل فراوری را طی می‌کند.
تمبر هندی تغلیظ‌شده یا کنسانتره
کنسانتره تمبر هندی از پالپ‌های آن تهیه می‌شود و این پالپ‌ها را می‌جوشانند. ممکن است در این مرحله به آن مواد نگهدارنده اضافه کنند.
خلاصه: تمبر هندی خالص به شکل‌های مختلفی عرضه می‌شود: غلاف‌های خام، پرس‌شده و کنسانتره. ممکن است به شکل آب‌نبات یا شربت هم در بعضی از کشورهای دنیا عرضه شود.
اخطار در مورد مصرف تمبر هندی
تنها نگرانی که در مورد مصرف تمبر هندی وجود دارد این است که این میوه، فشار خون را کاهش می‌دهد و رقیق‌کننده خون است. در صورت مصرف این میوه و بعد وقوع حادثه‌ای که منجر به خونریزی شود، بند آوردن خونریزی کار سختی است. اگر آسپرین یا داروهای رقیق‌کننده‌ٔ خون مصرف می‌کنید، از مصرف بیش از اندازه‌ٔ تمبر هندی خودداری کنید.
