خبرگزاری تسنیم: جزییات گزارش طرح آماری هزینه درآمد خانوارهای شهری و روستایی در کل کشور طی سال 97 نشان میدهد که هر خانوار مرفه به طور متوسط درسال 147.5 کیلوگرم برنج ایرانی مصرف کرده است که در این بین مصرف محرومترین گروه خانوارها (به لحاظ هزینه) تنها به 1.96 کیلوگرم رسیده است.
نکته جالب توجه اینکه هرچند آمارهای تولید و (تغییرات قیمتی یا تورم) انواع کالاها به صورت ماهیانه منتشر میشود، اما اطلاعات دقیقی از میزان مصرف خانوارهای ایرانی وجود ندارد و تنها سند قابل اتکا در این حوزه رجوع به طرح آماری هزینه درامد خانوار است.
بررسیهای اولیه در سال 96 نشان داد که متوسط میزان مصرف برنج هر خانوار شهری 120 کیلوگرم و در خانوار روستایی 114 کیلوگرم بوده است.
به طور متوسط در سال 97 میزان مصرف انواع برنج (درجه یک و دو خارجی و برنجهای ایرانی) در یک خانوار شهری 102.3 کیلوگرم و در خانوار روستایی 111 کیلوگرم بوده است.
در ادامه جدول مصرف انواع برنج برای طیفهای مختلف (از محرومترین تا ثروتمندترین گروه) خانوارهای شهری در سال 97 قابل مشاهده است.
گفتنی است که حتی با وجود ثابت ماندن قیمت برنجهای خارجی در سال 97، مصرف برنج درجه یک خارجی در بین خانوارهای محروم (روستایی) تنها به پنج کیلوگرم و برنج خارجی درجه دو تنها به 5.7 کیلوگرم در سال رسیده است.
نکته جالب این آمار آنجا است که گروه مرفه هزینهای روستایی، علاوه بر مصرف متوسط سالیانه 147.5 کیلوگرم برنج ایرانی، سالانه 122.2 کیلوگرم برنج خارجی نیز مصرف میکنند که از این آمار تنها 11.5 کیلوگرم مربوط به برنج خارجی درجه دو بوده است. گفتنی است که خود این رقم از متوسط مصرف برنج خارجی (درجه یک و دو) یک خانوار گروه محروم بیشتر است.
مصرف برنج خارجی(مجموع درجه یک و دو) |
محروم |
مرفه |
میانگین 10گروه درجه 1 |
میانگین درجه 2 |
روستایی |
10.7 |
122 |
53.7 |
14.4 |
شهری |
19.5 |
29 |
40.8 |
5.5 |
بر این اساس 4 گروه پرهزینه جامعه روستایی به ترتیب 147.5 کیلو، 43.9 کیلو، 15.1 کیلو و 7.39 کیلوگرم بوده که خود این آمار نشان دهنده اختلاف بالای گروه هزینهای مرفه با گروههای هزینهای پایینتر از خود حتی در جامعه روستایی است.
در ادامه برای دو گروه شهری و روستایی نیز به ترتیب برای مرفهترین و محرومترین گروه آمار مصرف برنج طارم به عنوان یکی از نمونههای رایج برنج ایرانی درج شده است.
مصرف برنج ایرانی طارم |
محروم |
مرفه |
میانگین کل گروهها |
روستایی |
2 کیلو |
147.5 |
16.4 |
شهری |
1 |
66 |
23 |
باتوجه به تغییرات و شوک قیمتی ناشی از نوسانات نرخ ارز و تاثیرات آن بر معیشت مردم در سال 97، به نظر میرسد که تمایل اقشار متوسط جامعه به استفاده از انواع برنج خارجی درجه یک و دو افزایش یافته است. از دلایل افزایش مصرف برنجهای خارجی، اختصاص ارز از سوی دولت به واردات برنج (که از جمله کالاهای اساسی محسوب میشود) و افزایش قیمت انواع برنج ایرانی بود.
نکته جالب توجه اینکه برخی تناقضات در خصوص مصرف برنج به راحتی در مقایسه با مصرف کالایی مثل گوشت پاسخ داده میشود. این گزارش برای 10 گروه مختلف هزینهای برای انواع کالاها تهیه شده است. با توجه به وجود 24 میلیون خانوار در کشور هر گروه را به حدود 2.4 میلیون خانوار میتوان تعمیم داد.
بررسی کلی اطلاعات طرح بودجه خانوار تهیه شده مرکز آمار ایران نشان میدهد در حال حاضر میزان تولید این کالاها (از جمله برنج و گوشت)، میزان واردات کالاهای مذکور و همچنین شاخص قیمت مصرف کننده به صورت ماهیانه تولید میشود. نکته مهم اینکه برای دسترسی به جزییات طرح بودجه خانوار سال 98 باید تا پایان سال منتظر ماند.