مرض چاقی : مشکلی بزرگتر از حد تصور

روز پرکاری در اداره داشته اید و فقط 20 دقیقه وقت برای ناهار دارید. سریع به نزدیک ترین رستوران فَست فود رفته، بزرگترین ساندویچ را سفارش داده و همه را تا آخر فرو می بلعید. کمی بعد با خود می اندیشید که این وزن اضافه تان به خاطر چیست؟ بله، درست است که کمی وزن اضافه آسیبی به شما نمی زند، اما مشکلات از همین جا شروع می شوند. چاقی بیش از حد همیشه از کمی وزن اضافه شروع می شود. اما چاقی چیست؟ و آیا شما هم ممکن است به آن مبتلا شوید؟

درک مفهوم چاقی

متاسفانه، چاقی بیماری بسیار متداول است.

فقط در آمریکا، تقریباً 30 درصد افراد به چاقی مبتلا هستند. چاقی مسئله ای است که نیاز به توجه و رسیدگی جدی دارد چون نتایج و تاثیرات آن ممکن است بسیار خطرناک باشند.

اکثر افراد کمی عضله، چربی یا استخوان اضافی دارند. اما افرادی که به آنها چاق خطاب می شود، مقدار بسیار زیادی چربی اضافه دارند که ممکن است در آینده برای سلامتی آنها بسیار خطرساز باشد. اگر کسی 25 درصد بالاتر از وزن نرمال خود باشد، چاق خوانده می شود.

چاقی به سه دسته ی کلی تقسیم بندی می شود:

دسته ی اول:  در این دوره شما در معرض مشکلات مربوط به سلامتی هستید. بهتر است با پزشکتان در مورد راه های پایین آوردن وزنتان مشاوره کنید.

دسته ی دوم:  شما در معرض خطرات زیاد در مورد سلامتیتان هستید و باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

دسته ی سوم:  شما در معرض خطرات بسیار جدی در مورد سلامتیتان یا حتی مرگ هستید. پزشک حتماً باید راه حلی فوری برای این مسئله پیدا کند.

چه چیز باعث چاقی می شود؟

حال می دانیم که چاقی چیست اما از عوامل ابتلا به آن آگاه نیستیم. ابتلا به چاقی دلایل بسیاری دارد، بعضی از مهمترین این عوامل عبارتند از:

رژیم غذایی و شیوه ی زندگی

رژیم غذایی و عادات ورزشی و تحرکی فرد تاثیر زیادی روی وزن دارد. افراد وقتی وزن اضافه می کنند که بیش از میزانی که بدنشان می سوزاند، کالری مصرف می کنند. این یکی از مهمترین عوامل ابتلا به چاقی است. این مسئله باعث عدم توازن و ناهماهنگی انرژی شده و بیشتر کالری های مصرفی به حالت چربی در بدن ذخیره میشوند.

ژنتیک

عوامل ژنتیکی نیز نقش بسیار مهمی در چاقی دارند. افراد زیادی این استعداد را دارند که پس از صرف غذا مقدار بیشتری از آنچه می سوزانند کالری در بدن ذخیره کنند. این علائم گاهاً به طور واضحی در خانواده ی فرد دیده می شود. کسی که والدین یا یکی از افراد خانواده اش مبتلا به چاقی هستند، احتمال زیادی دارد که او نیز مبتلا شود.

سرعت سوخت و ساز (BMR)

BMR سرعتی است که بدن با آن انرژی را مصرف کرده و می سوزاند. به طور کلی، افراد لاغر سرعت BMR بالاتری نسبت به افراد چاق تر دارند. در افراد جوان تر و آنها که بیشتر ورزش می کنند نیز سرعت سوخت و ساز بالاتر است.

کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید به این معنا است که بدن میزان کافی هورمون تیروئید تولید نمی کند. این هورمون ها توسط غده ی تیروئید تولید می شوند و هدف اصلی آنها تنظیم متابولیسم بدن است. وقتی بدن شما مقدار کافی از این هورمون ها تولید نکند، متابولیسم بدنتان کند می شود و چربی بیشتری در بدن ذخیره می شود.

عوامل روانی

احساسات ما روی آنچه می خوریم و اندازه ی آن تا حد زیادی تاثیر گذار است. افسردگی، استرس، فشارهای روحی و عصبانیت می تواند عادات غذایی ما را برهم زده و خراب کند. و این به چاقی می انجامد. داشتن شرایط روحی مناسب و اعتماد به نفس بالا می تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند.

عوامل فرهنگی

نژاد افراد نیز در این زمینه دخالت دارد. نژادهای مختلف، عادات غذایی متفاوت و ژنتیک های مختلفی دارند. تخقیقات اخیر نشان داده است که نژادهای افریقایی-امریکایی و اسپانیایی، به خصوص بعد از 30 سالگی، استعداد بیشتری برای چاقی دارند.

مشکلات سلامتی مربوط به چاقی

چاقی تاثیرات منفی زیادی روی سلامتی جسم و روح ما دارد. در اینجا به برخی از این مشکلات اشاره می کنیم:

مشکلات جسمی:

اختلالات خورد و خوراک
دیابت نوع دوم
فشار خون بالا
سکته
کلسترول بالا
مشکلات تنفسی
اختلالات خواب
سرطان (روده، کلیه،…)
سنگ صفرا
ورم مفاصل
نقرس
مشکلات در رگ های خونی
بیماری ها و عفونت های پوستی
اختلال در هورمون های جنسی
سوزش معده
مشکلات روده

مشکلات روحی:

اعتماد به نفس پایین
هیکل نامناسب
افسردگی

آیا شما هم چاق هستید؟

چاقی بیماری است که می تواند روی زندگی و سلامتی هر فردی تاثیرات مخرب بگذارد. البته برای کودکان و نوجوانانی که به علت پرخوری و کم تحرکی چاق می شوند این مسئله خطرناک تر است.

راه های زیادی وجود دارد تا ببینید که آیا شما هم فردی چاق هستید یا خیر. این راه ها عبارتند از:  تست اندازه ی دور کمر، نسبت دور کمر و دور ران و تست BMI که از همه ی آنها متداول تر و دقیق تر است.

تست BMI اندازه گیری چربی بدن به نسبت قد و وزن شما است. اگر کسی BMI 30 یا بالاتر داشته باشد، چاق به حساب می آید. اما فقط به شرطی که این وزن اضافه به دلیل وجود چربی در بدن باشد. (این مسئله برای بدنسازان که بیشتر حجم بدنشان عضله است صدق نمی کند)

برای اندازه گیری BMI خود می توانید مشخصات خود را در فرمول زیر قرار دهید:

       704*(2 (قد به اینچ) / (وزن به lbs) ) = بی ام آی

برای مثال فردی که ” 10’5  قد و 185lbs وزن دارد، BMI او برابر با 26٫27 خواهد بود. این مرد جزء افرادی است که اضافه وزن دارند. وزن بین 160 تا 175 برای مردی که قدی برابر با   ” 10’5  دارد، BMI مناسب او 25 می باشد.

با استفاده از جدول بالا می توانید خود را ارزیابی کنید، اما تحلیل آخر باید توسط پزشکتان انجام گیرد.

چه باید کرد؟

خوب، جدول بالا نشان داد که شما هم فری چاق هستید؟ به یاد داشته باشید که چاقی نیز نوعی بیماری است و می تواند برای سلامتیتان بسیار خطرناک باشد. اما این را هم به خاطر داشته باشید که می توانید با اراده ای قوی با آن مقابله کنید.

راه های زیادی برای پایین آوردن وزن وجود دارد. در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم.

رژیم های غذایی

اولین قدم برای پیش گرفتن یک زندگی سالم، توجه به رژیم غذاییتان است. باید کالری مصرفیتان را تا می توانید پایین بیاورید، کمتر از غذاهای چرب استفاده کنید. می توانید در صورت امکان با یک پزشک تغذیه مشاوره کنید.

ورزش

3 تا 5 بار در هفته داشتن فعالیت فیزیکی هر جلسه به مدت 30 تا 40 دقیقه می تواند بسیار تاثیر گذار باشد. ورزش نه تنها باعث سوختن چربی هایتان در همان هنگام میشود، بلکه کاری می کند که حتی بعد از انجام تمرینات نیز بدنتان چربی بسوزاند.

دارو

برای درمان چاقی، داروهایی مثل مِریدیا و زنیکال نیز تجویز می شود. این داروها برای افرادی توصیه می شود که BMI بالای 30 دارند.

البته حتماً به عوارض جانبی بعضی از این داروها توجه داشته باشید. این عوارض شامل تغییر در عادات شکم، بالا رفتن فشار خون، سردرد، خشکی دهان، بیاشتهایی، یبوست و بیخوابی می شود.

عمل جراحی

برای موارد خیلی جدی عمل جراحی برای فرد در نظر گرفته می شود. این کار فقط برای آنها که BMI بالای 40 دارند توصیه می شود.

راه های پیشگیری

در اینجا به راه هایی برای پیشگیری از ابتلا به چاقی اشاره می کنیم:

از رژیم های غذایی پر چربی به شدت پرهیز کنید. در صورت امکان با دکتر تغذیه مشورت کنید.
از دوران جوانی سالم غذا خوردن را برای خود به شکل عادت درآورید.
از مصرف کالری های اضافی خودداری کنید.
سعی کنید چند بار در هفته ورزش کنید تا کالری های اضافیتان مصرف شود.
تاریخچه ی خانوادگیتان را بررسی کنید تا ببینید آیا از نظر ژنتیکی این بیماری در شما وجود دارد یا خیر.
برای گرفتن اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

از چاقی و از مشکلات مربوط به آن دوری کنید

همه ی ما دوست داریم عمری طولانی و زندگی شاد داشته باشیم. دوری از چاقی می تواند اولین قدم برای دور کردن سایر مشکلات و خطرات مربوط به سلامتی باشد. با استفاده از راهبردها و راهنمایی هایی که در بالا ذکر شد، سعی کنید تا می توانید با این مشکل مقابله کنید.