گرانی؛ حرف نخست بازار فولاد

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری؛ در تازه‌ترین موج گرانی، نرخ انواع محصولات فولادی طی یک‌ماه گذشته رشد دوبرابری را تجربه کرده است. افزایش قیمتی که عملا تیر خلاصی بر پیکر برخی صنایع فلزی و ساخت‌وساز بوده و موجب گلایه و شکایت فعالان صنفی از تشدید رکود حاکم بر کسب و کارشان شده است. گرچه مواداولیه محصولات فولادی مانند شمش در بورس کشف قیمت و عرضه می‌شود اما با افزایش نرخ دلار، این روزها تامین مواداولیه مورد نیاز صنایع مرتبط با مشکلات بیشتری مواجه شده است. در حالی مسئولان تنظیم بازار عرضه مواداولیه محصولات فولادی در بورس را عامل شفافیت بیشتر کشف قیمت و فروش این محصولات می‌دانند، توزیع‌کنندگان و فروشندگان از تأثیر مافیای فولاد و بورس بر قیمت و عرضه این اقلام و افزایش قیمت انواع محصولات فولادی در بازار خبرمی‌دهند. با این شرایط انواع آهن‌آلات و محصولات فولادی که در بهار امسال بازار نسبتا با ثباتی را تجربه کرده بود از یک‌ماه پیش، بیش از دو برابر گران شده است.

طی یک‌ماه گذشته انواع محصولات فولادی از قبیل تیرآهن، نبشی ناودانی، ورق، لوله‌های فلزی و... افزایش بیش از دو برابری قیمت‌ها را شاهد بوده است. کمبود و افزایش قیمت مواداولیه صنایع فولادی به‌خصوص کارخانه‌های کوچکی که مواداولیه موردنیاز خود را از طریق بازار آزاد تامین می‌کنند و انحصار در قیمت‌گذاری و عرضه این مواد از طریق بورس موجب شده است تا کارخانه‌های بزرگ و کوچک نرخ انواع محصولات فولادی خود را بدون هیچ نظارتی افزایش دهند. افزایش قیمتی که موجب کمبود کالا و تشدید رکود حاکم بر کسب و کار فروشندگان آهن‌آلات و انواع محصولات فولادی شده است. با این روند نرخ‌گذاری مبهم مواداولیه محصولات فولادی در بورس، ضعف نظارت بر بازار و سوءاستفاده برخی عرضه‌کنندگان این اقلام موجب شده تا با گرانی دلار، کارخانه‌های فولادی طی یک‌ماه گذشته قیمت هر کیلوگرم میلگرد را از 5هزار و 800 به 11هزار و 500، ورق از 9هزارو 700 به 17هزار، لوله فلزی از 9هزار به 16هزار و نبشی ناودانی را از  6هزار و 500 به 11هزار تومان افزایش دهند. افزایش قیمتی که در نهایت به مشتریان این محصولات در بخش ساخت و ساز، صنایع فلزی و در نهایت مردم تحمیل خواهد شد. اما این گرانی حتی صدای فروشندگان محصولات فولادی را نیز به ‌دلیل رکود بیش از پیش  کسب و کارشان درآورده است.

رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد در مورد شرایط کلی بازار فولاد و محصولات فولادی، گفت: این روزها بازار فولاد نیز همانند سایر بازارها ملتهب و به بیماری کرونای گرانی مبتلا شده است؛ چرا که مافیای فولاد و اخلالگران اقتصادی بر طبل گرانی فولاد می‌کوبند تا از افزایش قیمت‌ها بهره‌برداری و سوءاستفاده کنند. حمیدرضا رستگار، افزود: این گرانی در حالی است که براساس آمارها میزان تولید سالانه سال گذشته فولاد در کشورمان حدود 29میلیون تن شامل حدود 17میلیون تن شمش و حدود 12میلیون تن اسلب بوده است. با این روند کشورمان نیاز به واردات فولاد ندارد و جز مصارف خاص، نه‌تنها همه نیاز همه مصارف داخلی به این محصولات از محل تولید داخل تامین می‌شود بلکه ظرفیت صادرات نیز داریم. او در مورد گرانی فولاد، افزود: متأسفانه جو کاذب گرانی به ‌دلیل افزایش نرخ ارز نیمایی و سنایی بوده و موجب شده تا تولید‌کنندگان فولاد و بازار نیز به نوعی از گرانی نرخ ارز تبعیت کنند. این گرانی در شرایطی است که از نظر اقتصادی، عقلی و فنی ارتباط مستقیمی بین این دو موضوع وجود ندارد اما مافیای فولاد از این وضعیت مبهم بهره‌برداری و گرانی‌هایی را به بازار تحمیل کرده‌ است.

مافیا و بورس؛ عامل گرانی فولاد 

رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد، اتفاقات چند ‌ماه گذشته عرضه مواداولیه محصولات فولادی را عامل دیگر گرانی این محصولات دانست و گفت: عرضه نشدن مواداولیه (شمش) و ابطال چند باره عرضه این محصولات به التهابات بازار فولاد دامن زده و موجب ایجاد تقاضای کاذب برای این اقلام در بازار شد. رستگار، افزود: بارها گفته‌ام که اطمینان داریم که این اتفاقات از قبل برنامه‌ریزی و مهندسی شده است تا آهن و فولاد گران شود و این گرانی برای عده‌ای خاص منافعی دارد. او افزود: اگر برنامه‌ریزی درستی در این حوزه نداشته باشیم، همچنان مافیای فولادی بر طبل گرانی کوبیده و بهره‌برداری خاص خود را می‌کند. متأسفانه عرضه قطره‌چکانی مواداولیه در بورس موجب شده تا کارخانه‌های تولید‌کننده نیز به ‌دلیل کمبود مواداولیه قیمت محصولات خود را افزایش دهند، اما باید بررسی شود که تولید کم شده یا این کارخانه‌ها از عرضه محصولات خود به بازار خودداری می‌کنند.

رستگار مشکلات نظام توزیع را عامل دیگر گرانی اخیر محصولات فولادی دانست و گفت: توزیع‌کنندگان وظیفه عرضه آهن‌آلات و فولاد با ضوابط قانونی را دارند اما متأسفانه این کار به‌درستی انجام نمی‌شود و با دلایل مبهم و غیرمنطقی، مافیای تمامیت‌خواه فولاد کنترل بازار آهن و فولاد را در دست گرفته و در بورس، ناظران و بازار یکه‌تازی می‌کنند. رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد، بورس را گره کوری بر نظام توزیع محصولات فولادی تلقی کرد و افزود: متأسفانه بورس به محلی برای نوسان‌گیری و بالا و پایین شدن قیمت محصولات فولادی تبدیل شده است. این در حالی است که براساس استانداردهای دنیا بورس باید مکانی برای شفافیت و کشف قیمت ازطریق عرضه و تقاضا باشد.

ورود مجلس و قوه قضاییه به بازار 

رستگار با بیان اینکه فعالان صنفی عضو این اتحادیه به‌ عنوان توزیع‌کنندگان فولاد و محصولات فولادی از گرانی و کمبود این اقلام دچار خسارت‌ها و مشکلات زیادی شده‌اند، گفت: روشن شدن وضعیت مبهم و آشفتگی در بازار این محصولات حق قانونی اعضای این صنف است و از قوه قضاییه و مجلس خواستاریم  برای روشن کردن ابهامات به بازار آهن و فولاد ورود کنند. اگر قرار است یک گروه خاص تصمیم گرفته و کشف قیمت و توزیع محصولات فولادی را در انحصار داشته باشد، باید دستگاه‌های نظارتی کنار بروند تا این افراد در مورد قیمت و بازار نیز تصمیم‌گیری کنند. رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد، افزود: تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی موجب شده تا بازار محصولات فولادی مورد هجمه و فشار برخی افراد قرار گیرد. حتی عمده تولید‌کنندگان فولاد نیز از این گرانی نفع نمی‌برند و تنها تعداد خاصی از تولید‌کنندگان و مافیای فولاد از قیمت‌سازی‌ در بازار آهن و فولاد سود می‌برند و در نهایت نیز فروشندگان و مصرف‌کنندگان زیان می‌بینند. او افزود: با این شرایط کارخانه‌ها و کارگاه‌های کوچک قادر به خرید مواداولیه از بورس نیستند و مجبورند بخش عمده‌ای از این اقلام را با قیمت‌های دست‌دوم و دست‌سوم تامین کنند. با وجود این متأسفانه قانونی گذاشته‌اند تا صنوف توزیعی نیز قادر نباشند اقلامی مانند ورق مورد نیاز صنایع تولیدی را در اختیار این واحدها قرار دهند. رستگار، تأکید کرد: متأسفانه کارخانه‌های بزرگ اینگونه مواداولیه را بیش از مصرف خود خریداری می‌کنند و با توزیع آن با قیمت‌های بالاتر در بازار، سود چندبرابری را از این شرایط می‌برند. او افزود: متأسفانه این تصمیمات از قبل گرفته شده و اگر این روند اصلاح نشود کسی نمی‌تواند انتظار اصلاح قیمت یا تامین نیاز کارخانه‌های کوچک و صنایع به مواداولیه را داشته باشد. اما با وجود مکاتبات مختلف اتحادیه با وزارت صنعت، بورس کالا و حتی مکاتبه اتاق اصناف برای تنظیم بازار هنوز کسی پاسخ نداده است.

اعتراض به گرانی آهن و میلگرد 

 رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد با بیان اینکه این روزها از نقاط مختلف کشور با این اتحادیه تماس گرفته و اعلام می‌شود که علت گرانی آهن و فولاد چیست، گفت: با رشد دو برابری قیمت‌ها چطور یک کارگر می‌تواند برای ساخت واحد مسکونی خود هر کیلوگرم میلگرد را به نرخ 11هزار تومان خریداری کند درحالی‌که قیمت واقعی این محصول 3تا 4هزار تومان کمتر از این است. یا نرخ 3تا 4میلیون و 500هزار تومانی هر شاخه تیر آهن در سایزهای مختلف خارج از توان مشتریان است. همچنین فولاد ماده اولیه بسیاری از صنایع و... است که افزایش قیمت‌های کنونی می‌تواند به گرانی چند باره و کاذب سایر محصولات دامن بزند. رستگار در مورد تأثیر این گرانی بر کسب و کار فروشندگان آهن و فولاد، افزود: کسبه به‌دنبال آرامش بازار بوده و از این گرانی زیان می‌بینند. همکاران ما تنها توزیع‌کننده این محصولات هستند اما متأسفانه اکنون با فروختن کالاهای خود قادر به جایگزینی آن با محصولات جدید نیستند. با این روند در کنار کرونا، رکود و مشکلات مالیاتی و بیمه‌ای، گرانی بی‌رویه آهن و فولاد نیز موجب زیان کسبه و تشدید رکود کسب و کارشان شده است. او افزود: برخلاف تصور برخی افراد سود گرانی آهن و فولاد به جیب فروشندگان نمی‌رود و این افراد حتی درصورت فروش این محصولات با قیمت‌های کنونی نیز قادر به خرید و جایگزینی آن نیستند. این گرانی از بورس آغاز شده و نرخ هر کیلوگرم شمش در بورس کالا به بیش از 9هزار تومان رسیده که با احتساب نرخ ارزش افزوده، هزینه تولید، حمل‌ونقل و... قیمت محصولات فولادی کارخانه‌ها و نرخ نهایی کالاهای تولیدی صنایع مرتبط را به‌شدت افزایش می‌دهد.